महाराष्ट्राच्या मुख्यमंत्र्यांचे नाव ठरवण्यासाठी लागणारा वेळ यामागे अनेक कारणे आहेत. देशाच्या जीडीपीमध्ये मुंबईचा वाटा असो, महाराष्ट्राच्या राजकारणाचे गणित असो किंवा तिथून जमा झालेल्या राजकीय निधीचा मुद्दा असो. मराठा राजकारण असो की मुंबई महानगरपालिका निवडणुका. ही सगळी गणिते महाराष्ट्राच्या राजकारणात ढवळाढवळ तर करतातच पण परिणामही करतात. महाराष्ट्राची तुलना मध्य प्रदेश, छत्तीसगड किंवा राजस्थानशी होऊ शकत नाही. अशा स्थितीत मुख्यमंत्र्यांसाठी आश्चर्यकारक नाव असण्याची शक्यता फारच कमी आहे. महाराष्ट्रात मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांचे नाव निश्चित असल्याचे मुंबई आणि नागपूरच्या ज्येष्ठ पत्रकार आणि राजकीय जाणकारांचे मत आहे. फडणवीस यांच्या नावावर शिक्कामोर्तब करत आहेत आणि 5 डिसेंबरला फडणवीसांचा राज्याभिषेक महाराष्ट्रात का निश्चित आहे, हे सांगत आहेत.
पवार-ठाकरे यांच्याशी फक्त फडणवीसच व्यवहार करू शकतात: हरी गोविंद विश्वकर्मा, राजकीय विश्लेषक आणि यूएनआई, टीवी9 यासह देशभरातील अनेक माध्यम संस्थांमध्ये काम केलेले ज्येष्ठ पत्रकार, म्हणाले की देवेंद्र फडणवीस 5डिसेंबरला महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री म्हणून शपथ घेणार आहेत. हे निश्चित म्हणून विचारात घ्या. महाराष्ट्राची तुलना मध्य प्रदेश, राजस्थान किंवा छत्तीसगडशी होऊ शकत नाही की मुख्यमंत्रीपदासाठी कोणतेही नाव पुढे करावे. इथे उद्धव ठाकरे आणि शरद पवार यांसारख्या दिग्गज नेत्यांशी आणि त्यांच्या राजकारणाशी सामना करायचा असेल, तर त्यासाठी देवेंद्र फडणवीस हे सर्वात योग्य आणि मजबूत नाव आहे.
2026 मध्ये संघाचा स्थापना दिवस: हरी गोविंद विश्वकर्मा म्हणाले की संघ 2026 मध्ये आपल्या स्थापनेचे 100 वे वर्ष साजरे करणार आहे. साहजिकच या कार्यक्रमात भाजपचाच मुख्यमंत्री होणार, इतर कोणीही असू शकत नाही. कारण इथे भाजपचे नेते संघाचा अजेंडा पुढे नेत आहेत. यातील दिरंगाईबद्दल म्हणाल तर या संपूर्ण प्रक्रियेत भाजपची हायकमांड काम करते, तर इतर पक्षांमध्ये नेता हा हायकमांड असतो. येथे आमदारांची बैठक होते आणि पक्षात संपूर्ण प्रक्रिया राबवली जाते. मध्य प्रदेश, छत्तीसगड, राजस्थानसारखी स्थिती महाराष्ट्रात नाही. अनेक प्रकारचे घटक येथे कार्य करतात.
क्रीमी पोर्टफोलिओबद्दल बोलणे: ज्येष्ठ पत्रकार प्रीती सोमपुरा यांनी वेबदुनियाला सांगितले की, सरकार स्थापन करण्यासाठी तिन्ही पक्षांनी एकत्र येणे आवश्यक आहे. या दोन पक्षांशिवाय भाजप एकटा जाऊ शकतो अशी बाहेरून पसरलेली अफवा चुकीची होती. कारण तिन्ही पक्षांची एकत्र उपस्थिती किंवा अनुपस्थिती याचा परिणाम केंद्रावरही होणार आहे. मुख्यमंत्र्यांच्या नावाला उशीर झाला तर तो विभागांच्या विभागणीमुळे होत आहे. शिंदे यांनी मान्य केले पण त्यांना गृहमंत्रालय हवे होते, पण गृहमंत्रालय स्वतःकडे न ठेवणे भाजपला शक्य नव्हते. अशा स्थितीत क्रीमी पोर्टफोलिओसाठी चर्चा सुरू असून सध्या मुख्यमंत्रीपदासाठी देवेंद्र फडणवीस यांचे नाव निश्चित झाले आहे.
महाराष्ट्राचे राजकारण अनेक घटकांवर चालते : लोकमत समाचारचे संपादक आणि ज्येष्ठ पत्रकार विकास मिश्रा यांनी वेबदुनियाशी बोलताना सांगितले की, महाराष्ट्रात देवेंद्र फडणवीस यांचे नाव मला निश्चित वाटते. कुठेही संघर्ष नाही. काळाचा विचार केला तर राजकारणात राजकारणात अनेक एंगल आणि फॅक्टर असतात. अनेक गोष्टी ठरवायच्या असतात.
जातीचे राजकारण देखील एक फॅक्टर आहे. तीन पक्ष मिळून सरकार स्थापन करणार असल्याने त्यात अनेक प्रकारची गणिते गुंतलेली आहेत. प्रत्येक संघ आणि गणितावर प्रभुत्व मिळविण्यासाठी वेळ लागतो. होय, विभागांच्या विभाजनाबाबत काही गुंतागुंत असू शकते. गृहमंत्रालय आहे, उपमुख्यमंत्र्यांबाबत चर्चा होऊ शकते. मुख्यमंत्र्यांसाठी तिसरे नाव म्हणून मुरलीधर मोहोळ आणि मुंबईतील नेते आशिष शेलार यांच्या नावाची चर्चा होती, मात्र ही दोन्ही नावे यादीतून बाहेर गेली आहेत. माझ्या मते देवेंद्र फडणवीस यांच्याबाबतची परिस्थिती स्पष्ट आहे. उद्यापर्यंत नाव जाहीर होईल.
मुंबई महानगरपालिकेच्या निवडणुकीवर परिणाम : धर्माच्या विषयांची जाण असलेले आणि या विषयावर सखोल अभ्यास केलेले आणि अनेक माध्यम संस्थांमध्ये काम केलेले ज्येष्ठ पत्रकार ओमप्रकाश सिंह म्हणाले की, बघा, एकनाथ शिंदे एकेकाळी ऑटो चालवत असत.आणि ते आनंद दिघे यांचे शिष्य होते, ज्यांनी महाराष्ट्र आणि शिवसेनेत मोठी भूमिका बजावली आहे. शिंदे हे अत्यंत कष्टाळू आणि कणखर नेते आहेत. ते सुमारे 28 टक्के मराठा गटातून आले आहेत. इथे मराठा ही जात नसून समूह आहे. अलीकडेच शिंदे यांनी आरक्षणाच्या मुद्द्यावर भूमिका मांडली आहे. शिंदे यांना मुख्यमंत्री व्हायचे होते कारण त्यांनी ठाकरेंच्या मतदारांवर प्रभाव टाकला होता. मुस्लीम मतदारांमुळे ठाकरेंच्या नेत्यांनी निवडणुका जिंकल्या. अशा स्थितीत आपल्याला मराठा मते मिळाल्याचे शिंदे म्हणाले, लाडली बहीण योजनाही त्यांच्या मुख्यमंत्रिपदाच्या कार्यकाळात राबविण्यात आली. त्याचवेळी मुंबईत लवकरच महामंडळाच्या निवडणुका होणार आहेत, अशा स्थितीत ते मुख्यमंत्री झाले नाहीत, तर महामंडळ ठाकरे गटाच्या ताब्यात जाईल, असा त्यांचा युक्तिवाद होता. त्यामुळे त्यांनी मुख्यमंत्री आणि गृहमंत्रालयाकडेही मागणी केली होती. मात्र, आता करार जवळपास पूर्ण झाला असून फडणवीस यांचे नाव जवळपास निश्चित झाले आहे.
लोकांना मराठा मुख्यमंत्री हवा होता: महाराष्ट्रातील अग्रगण्य वृत्तपत्र सकाळचे ज्येष्ठ पत्रकार अविष्कार देशमुख यांनी वेबदुनियाला सांगितले की, नुकतेच झालेले मराठा आंदोलन देखील केवळ मराठाच मुख्यमंत्री व्हावे हा संदेश देणारा उपक्रम होता. मुख्यमंत्री म्हणून मराठा चेहरा पाहावा, अशी सर्वसामान्यांची मागणी आहे. मात्र, यादरम्यान देवेंद्र फडणवीस मुख्यमंत्री झाले तर त्यांच्यासाठी हा काळ खूप कठीण असेल. फडणवीस यांना संघाचा पाठिंबा असला तरी महाराष्ट्रावरील कर्ज वाढले आहे, लाडकी बहीण योजनेमुळे महाराष्ट्र आधीच आर्थिक संकटात सापडला आहे. दुसरीकडे 288 पैकी 46 मंत्री करावे लागणार आहेत, अशा स्थितीत अजित पवार आणि भाजप नेत्यांपैकी किती मंत्री निवडायचे हे मोठे आव्हान शिंदे यांच्यासमोर आहे. एकनाथ शिंदे यांच्याकडे गृहमंत्रालयाची मागणी आहे. अशा परिस्थितीत काहीही निश्चित नाही. काहीही होऊ शकते. नव्या चेहऱ्यांचा विचार केला तर भाजपचे मुरलीधर मोहोळ यांचे नाव ऐकू येत आहे. ते सध्या नागरी विमान वाहतूक मंत्री असून ते संघाच्या जवळचे मानले जातात. दरम्यान, तिसरा चेहरा म्हणून विनोद तावडे यांचे नाव जवळपास निश्चित झाले होते, मात्र एका प्रकरणानंतर त्यांना या यादीतून वगळण्यात आले होते. एकंदरीत देवेंद्र फडणवीस यांच्या नावावर मुख्यमंत्रीपदाच्या मान्यतेची शिक्कामोर्तब झाल्याचे महाराष्ट्रातील राजकीय जाणकारांचे मत आहे.
