Pitru Paksha 2025:जिवंतपणी स्वतःचे श्राद्ध करणे हे क्वचितच ऐकू येते. खरं तर श्राद्ध हे मेलेल्या माणसाचेच केले जाते. मात्र हिंदू धर्मशास्त्रानुसार, जिवंतपणी स्वतःचे श्राद्ध देखील करता येते याला 'आत्मश्राद्ध' असे म्हणतात.
ही एक विशेष विधी आहे, जो सामान्यतः संन्यास घेणाऱ्या व्यक्ती किंवा ज्यांना जिवंत असताना स्वतःच्या मृत्यूनंतरच्या पितृस्थानाची कल्पना करून श्राद्ध करायचे असते, ते करतात.
हे श्राद्ध स्वतः जिवंत असताना स्वतःच्या आत्म्याच्या शांतीसाठी आणि भवसागरातून मुक्तीसाठी केले जाते. हे सामान्य लोकांसाठी सक्तीचे नसते, पण शास्त्रात (जसे की गरुडपुराण आणि ब्रह्मपुराणात) याचा उल्लेख आहे. हे विधी विशेषतः गया (बिहार) येथील फल्गु नदीच्या किनारी केले जाते, कारण तेथे पितृतीर्थ असल्याने त्याचे फळ अधिक मिळते. या ठिकाणी जिवंतपणी स्वतःचे श्राद्ध केल्यास पितृदोष नष्ट होतो आणि आत्म्याला सद्गती मिळते असे मानले जाते.
स्वतःचे श्राद्ध कधी करावे?
स्वतःचे श्राद्ध करणे हे निश्चित वेळ किंवा तिथीवर अवलंबून नसते, कारण हे मृत्यूनंतरचे श्राद्ध नसते. संन्यास दीक्षा घेण्यापूर्वी किंवा जेव्हा एखादी व्यक्ती स्वतःच्या जीवनातील एक टप्पा संपवून 'मृत्यूसदृश' अवस्था स्वीकारते तेव्हा ते करता येते. सामान्यतः पितृपक्ष (भाद्रपद महिन्यातील कृष्ण पक्ष) किंवा अमावास्या, एकादशी यांसारख्या पितृकार्याच्या योग्य दिवशी पुरोहितांच्या मार्गदर्शनाने केले जाते. जर तुम्ही संन्यासी होत नसाल, तर हे विधी फक्त तीर्थक्षेत्री (जसे गया किंवा पादगया, आंध्रप्रदेश) जाऊन करावा, अन्यथा ते अनावश्यक ठरू शकते. यासाठी कुल पुरोहित किंवा ज्योतिष्याचा सल्ला घ्या, कारण चुकीच्या पद्धतीने केल्यास त्याचे फळ मिळत नाही.
हे श्राद्ध श्रद्धेने आणि शास्त्रोक्त पद्धतीने करावे. सामान्य मृत्यूनंतरचे श्राद्ध (जसे वर्षश्राद्ध) वेगळे असते, जे मृत्यूनंतर 12 महिन्यांनी किंवा तिथीनुसार केले जाते. आत्मश्राद्ध हे फार दुर्मीळ आहे आणि बहुतेकदा संन्यासाशी जोडलेले असते. अधिक माहितीसाठी कृपया तज्ञांचा सल्ला घ्या.
अस्वीकरण: आरोग्य, सौंदर्य काळजी, आयुर्वेद, योग, धर्म, ज्योतिष, वास्तु, इतिहास, पौराणिक कथा इत्यादी विषयांवर वेबदुनियामध्ये प्रकाशित/प्रसारित केलेले व्हिडिओ, लेख आणि बातम्या केवळ जनहित लक्षात घेऊन तुमच्या माहितीसाठी आहेत. वेबदुनिया याची सत्यता पुष्टी करत नाही. कोणताही प्रयोग करण्यापूर्वी, कृपया तज्ञांचा सल्ला घ्या.
