निरोगी राहण्यासाठी लहानपणापासूनच आपले शरीर आणि मन निरोगी ठेवण्याचा प्रयत्न केला पाहिजे. यासाठी नियमित व्यायाम आणि योगासने केली पाहिजेत. अनेक आजारांपासून बचाव करण्यासाठी योगाभ्यास फायदेशीर आहे. योगासने केवळ शरीर निरोगी ठेवत नाही तर मनही स्थिर ठेवते. अनेक आजारांपासून मुक्ती मिळवण्यासाठी तज्ज्ञ योगासने करण्याचा सल्लाही देतात. जरी योगासनांचे अनेक प्रकार आहेत जे फायदेशीर आहेत, प्रत्येक वयोगटासाठी चार प्रकारची योगासने फायदेशीर आहेत. मुले देखील हे सहज करू शकतात.चला तर मग जाणून घेऊ या.
1 सर्वांगासन-
किशोरावस्थेत हे योगासन केल्याने फायदा होतो. सर्वांगासन करताना पाठीवर झोपावे. दोन्ही पाय एकत्र ठेवून हात आणि तळवे जमिनीच्या दिशेने ठेवा. तळहातांनी जमिनीवर दाबून दोन्ही पाय छताच्या दिशेने सरळ करा. नितंब आणि कंबर जमिनीपासून दूर ठेवून, कोपर वाकवून कमरेवर ठेवा. आपल्या हातांनी आधार द्या आणि शरीराला 90 अंशांच्या कोनात ठेवा. काही सेकंद या स्थितीत रहा.
2 मार्जारासन -
शरीराला टेबलच्या शीर्षस्थानी न्या. आता तुमचे हात आणि गुडघे जमिनीवर ठेवून तुमचे खांदे आणि कोपर नितंबांच्या खाली आणि सरळ रेषेत ठेवा. मान व डोके सरळ ठेवून पाठीचा कणा वाकवू नका. शरीराचे वजन तळवे आणि गुडघ्यावर समान ठेवून, कंबर छताच्या दिशेने उचला. हनुवटी छातीवर ठेवून दीर्घ श्वास घ्या आणि पोटापर्यंत खाली जा आणि कंबर वर उचला. छताच्या दिशेने आपले डोके वर उचला.
3 प्राणायाम -
प्राणायामचा सराव मेंदूच्या पेशींमध्ये ऑक्सिजनचे चांगले परिसंचरण राखण्यासाठी उपयुक्त आहे. मज्जासंस्था व्यवस्थित ठेवण्यासाठी, लठ्ठपणा, मधुमेह कमी करण्यासाठी आणि शरीरातील विषारी द्रव्ये बाहेर काढण्यासाठीही या योगाचा सराव फायदेशीर मानला जातो. प्राणायामाच्या सरावाने केसगळतीचे एक प्रमुख कारण मानल्या जाणार्‍या तणावाची पातळी देखील कमी होते. कपालभाती, अनुलोम-विलोम यांसारख्या प्राणायामाच्या नियमित सरावाची सवय लावून शरीराला अनेक फायदे मिळू शकतात.
4 शीर्षासन-
मन शांत आणि निरोगी ठेवण्यासाठी शीर्षासन योगाचा अभ्यास केला जाऊ शकतो. थायरॉईड आणि पॅरा थायरॉईड ग्रंथींचे कार्य सुधारते. संज्ञानात्मक कार्यक्षमता सुधारण्यासाठी हे अत्यंत शिफारसीय आहे. या योगाभ्यासाची सवय लावल्याने मानसिक आरोग्य चांगले राहण्यास आणि एकाग्रता राखण्यास मदत होऊ शकते.
