तसे, भारतात अनेक जागतिक दर्जाची मंदिरे स्थापन झाली आहेत. पण प्रयागराज आणि प्रतापगडच्या सीमेवर बांधलेले 'भक्तीधाम मंदिर' अलौकिक आणि अद्वितीय आहे. विशेष म्हणजे हे मंदिर ग्रॅनाईटच्या खांबांवर उभे आहे. अहमदाबादच्या प्रसिद्ध वास्तुविशारदाने ते बांधले होते. ते जमिनीपासून 108 फूट उंच आहे. हाताने सुंदर नक्षीकाम केले आहे. मंदिराचे व्यवस्थापन करणाऱ्या श्री कृपालुजी परिषदेचे सचिव हिरण्यमय चॅटर्जी यांच्या मते, ग्रॅनाइटच्या खांबांवर उभे असलेले हे जगातील पहिले मंदिर आहे.
प्रतापगढ जिल्ह्यातील कुंडा तहसीलच्या मानगढ गावात असलेले भक्ती धाम मंदिर, श्री कृष्णाप्रती अगाध भक्ती, प्रेम आणि भक्ती दर्शवणारे एक दैवी निवासस्थान आहे. प्रयागराज ते लखनौला जाणार्‍या महामार्गापासून मंदिराचे एकूण अंतर सुमारे 6 किलोमीटर आहे, जे कुंडा ते खंडवारी उत्तर दिशेला जाणार्‍या रस्त्यावर वसलेले आहे. मंदिरात राधाकृष्णाचे दर्शन घेण्यासाठी वर्षभर देश-विदेशातील भाविकांची ये-जा असते. विशेष बाब म्हणजे या मंदिरातील भक्तांची 100 हून अधिक देशांत अगाध श्रद्धा आहे. सामान्य दिवशीही दररोज सुमारे पाच हजार भाविक दर्शनासाठी व पर्यटनासाठी येतात.
कृपालू महाराजांनी मंदिर बांधले होते
मानगड येथील भक्तिधाम मंदिर जगद्गुरू कृपालुजी महाराज यांनी बांधले होते. 26 ऑक्टोबर 1996 रोजी त्यांनी त्याची पायाभरणी केली. अहमदाबादच्या प्रसिद्ध वास्तुविशारदांनी हे मंदिर 2005 साली भक्तिभावाने आणि श्रद्धेने तयार केले होते. त्याच वर्षी 17 नोव्हेंबर रोजी कृपालू महाराज यांच्या हस्ते उद्घाटनही करण्यात आले. कृपालू महाराजांचा जन्म 5 ऑक्टोबर1922 रोजी मानगढ येथेच झाला होता.असे म्हणतात की आज ज्या ठिकाणी भक्ती मंदिर आहे ते पूर्वी त्यांचे घर होते.
वास्तुकलेचा अनोखा नमुना
बाबागंज विकास गटातील मानगड गावात असलेले भक्ती धाम हे स्थापत्य कलेचे अनोखे उदाहरण आहे. मंदिराची बाहेरील भिंत गुलाबी वाळूच्या दगडाची असून त्यात उत्कृष्ट चित्रकला करण्यात आली आहे. तर मंदिराच्या आतील व्हरांड्यात आणि छतावर मकराना संगमरवरी आणि ग्रॅनाईटचे दगड वापरण्यात आले आहेत. या मंदिराला तीन मुख्य दरवाजे आहेत जे मंदिराच्या तीन बाजूंनी उघडतात. मुख्य सभामंडपात सुमारे अडीच डझन दरवाजे असताना, भिंतींवर राधाकृष्णाच्या जीवनाशी निगडित मधुर प्रसंग येथे येणाऱ्या प्रत्येक भक्ताला भुरळ घालतात. मंदिराच्या खालच्या मजल्यावरील मुख्य हॉलमध्ये श्रीकृष्ण आणि राधा राणी, त्यांच्या आठ जवळच्या मित्रांसह अष्ट महाशक्तीचे जीवन प्रसंग सुंदरपणे चित्रित केले आहेत, तर सीताराम राधा राणी आणि कृष्ण बलराम यांच्याशी संबंधित भाग देखील पहिल्या मजल्यावर प्रदर्शित केले आहेत.
लोक परदेशातून देखील येतात
मुख्य इमारतीत दोन विभाग आहेत, एका भागात श्रीकृष्ण आणि राधा राणी यांच्या जीवन आणि चरित्राशी संबंधित भाग आणि दुसर्‍या भागात जगद्गुरू कृपालूजी महाराज यांच्या जीवनाशी संबंधित भाग प्रदर्शित केले आहेत. राधाअष्टमी आणि श्रीकृष्ण जन्माष्टमी भक्तीधाम मंदिरात थाटामाटात साजरी केली जाते. गुरुपौर्णिमेला महिनाभर सत्संगाचे आयोजन केले जाते. राधाकृष्णाचे भक्त आणि कृपालूजी महाराजांचे शिष्य या प्रसंगी देश-विदेशातून मोठ्या संख्येने सामील होतात. मंदिराचा परिसर सुमारे तीन किलोमीटर परिसरात पसरलेला आहे. सध्या हे मंदिर जगद्गुरु कृपालू परिषदेद्वारे व्यवस्थापित केले जाते ज्याचे व्यवस्थापन त्यांच्या मुली डॉ. विशाखा त्रिपाठी, डॉ. श्यामा आणि डॉ. कृष्णा त्रिपाठी करतात.
Edited by : Smita Joshi
