हिंदू धर्मात दारू पिणे हे राक्षसी प्रवृत्ती वाढवणारे मानले जाते. हिंदू धर्मात, त्याला असे पेय म्हटले जाते जे प्रतिशोधाची प्रवृत्ती वाढवते. त्यामुळे आसुरी आत्मा निर्माण होऊन माणूस अध्यात्मापासून दूर जातो. मानवांमध्येही ब्राह्मणांसाठी दारू हे सर्वात मोठे पाप मानले जाते. असे मानले जाते की दारू पिऊन ब्राह्मणांना ब्रह्महत्येचे पाप वाटते. या संदर्भात शुक्राचार्य आणि कच यांचीही कथा आहे, ज्याचा उल्लेख महाभारत आणि मत्स्य पुराणांसह अनेक ग्रंथांमध्ये आहे.
मद्य सेवनाशी संबंधित पौराणिक कथा
पूर्वी त्रैलोकी जिंकण्यासाठी देव आणि दानवांमध्ये युद्ध झाले होते. युद्धात मारल्या गेलेल्या राक्षसांना त्यांचे गुरु शुक्राचार्यांनी मृत संजीवनी विद्यामधून पुनरुत्थान केले होते, परंतु देव गुरु बृहस्पती यांच्याकडे हे ज्ञान नसल्यामुळे युद्धात त्यांचे मोठे नुकसान झाले.अशा परिस्थितीत त्यांच्या विनंतीवरून देवांनी, गुरु बृहस्पतीने आपला मुलगा कचा यांना शुक्राचार्यकडे संजीवनी विद्या शिकण्यासाठी पाठवले. जेथे हजार वर्षे ब्रह्मचर्य व्रत घेऊन कचाने शुक्राचार्य आणि त्यांची कन्या देवयानी यांची खूप सेवा केली.
दरम्यान, कचाने संजीवनी विद्या शिकल्याचे समजताच राक्षसांनी त्याला दोनदा मारले. पण दोन्ही प्रसंगी देवयानीच्या सांगण्यावरून शुक्राचार्यांनी त्याला संजीवनी विद्या देऊन पुनरुज्जीवित केले. अशा स्थितीत राक्षसांनी तिसर्‍यांदा कचाचा वध करून, त्याचे शरीर अग्नीत जाळून त्याची राख मद्यात मिसळून शुक्राचार्यांना दिली. जेव्हा कच कुठेच दिसत नव्हते, तेव्हा देवयानीच्या विनंतीवरून शुक्राचार्यांनी संजीवनी विद्या पुन्हा सुरू केली.
अशा स्थितीत शुक्राचार्यांच्या पोटातूनच कचाने आवाज काढला. यानंतर शुक्राचार्यांनी पोटातच मृत झालेल्या संजीवनीचे संपूर्ण ज्ञान शिकवले आणि कचाला पोट फाडून बाहेर येण्यास सांगितले आणि मृत्यूनंतर संजीवनी विद्याने पुन्हा जिवंत करण्यास सांगितले. कचाने पुन्हा तेच केले. पोट फाडून त्यांनी शुक्राचार्यांना पुन्हा जिवंत केले.
ब्राह्मणांना दिलेला शाप
जिवंत राहिल्यानंतर शुक्राचार्यांना कचाचा वध करणाऱ्या राक्षसांवर खूप राग आला. काचा यांच्या मृत्यूसाठीही त्यांनी दारूला जबाबदार धरले. त्याचवेळी त्यांनी दारू न पिण्याचा संकल्प केला आणि सांगितले की, आतापासून जो ब्राह्मण दारू पिईल तो ब्राह्मणाच्या हत्येसाठी दोषी ठरेल.तेव्हापासून ब्राह्मणांसाठी दारू विशेष निषिद्ध आहे असे मानले जाते.
Edited by : Smita Joshi
