सामान्य माणसासाठी मृत्यू ही एक भयावह घटना असते आणि मृत्यूचा क्षण त्याच्यासाठी सर्वात भयावह क्षण असतो. माणसाने स्वतःला मृत्यूबद्दल कितीही ज्ञानी केले तरी तो त्या क्षणी पोहोचल्यावर भीतीने सर्व काही विसरतो आणि त्याला फक्त भयानक यमराजच दिसतात. त्यामुळे मृत्यूच्या वेळी काय केले पाहिजे हे देखील पुराणात स्पष्ट केले आहे, जेणेकरून मृत्यूचा क्षण फार भयानक आणि वेदनादायक होऊ नये आणि आत्मा कोणत्याही वेदनाशिवाय शरीर सोडतो. आत्म्याला मोक्ष मिळणे आवश्यक आहे आणि या जगातून निघून गेल्याचा अनुभव चांगला आहे. या अनुभवासाठी पुराणात असेही सांगितले आहे की मृत्यूच्या वेळी किंवा त्यानंतर मृत व्यक्तीचे मस्तक उत्तर दिशेला ठेवावे.
मृत व्यक्तीचे डोके उत्तर दिशेला ठेवण्यामागील शास्त्र असे आहे की, उत्तर दिशेला डोके ठेवल्याने ध्रुवीय आकर्षणामुळे जीवन लवकर निघून जाते आणि व्यक्तीला कमी त्रास होतो. चुंबकीय विद्युत प्रवाहाची दिशा दक्षिणेकडून उत्तरेकडे असते आणि त्यामुळे उत्तर ध्रुव प्रदेश हा सर्वात शक्तिशाली ध्रुव मानला जातो. शास्त्रात असे म्हटले आहे की, मृत्यूनंतरही जीवन काही क्षणांसाठी मेंदूत राहते. उत्तर दिशेला डोके वळवल्याने या ध्रुवीय आकर्षणामुळे जीव लवकर निघून जातो. धार्मिक कारणांवर नजर टाकली तर शास्त्रानुसार मृत्यूच्या वेळी व्यक्तीला उत्तरेकडे डोके ठेवून झोपवले जाते जेणेकरून आत्मा दहाव्या दरवाजातून बाहेर पडेल. मृत व्यक्तीचे मस्तक उत्तर दिशेला ठेवल्याने त्याच्या आत्म्याला शांती मिळते. मृत व्यक्तीचे पाय दक्षिणेकडे असतात. शरीरातून जीव बाहेर पडल्यानंतर शरीरातून इतर बाहेर काढण्यायोग्य हवेचे उत्सर्जन सुरू होते आणि या उत्सर्जनाच्या लहरींचा वेग आणि त्यांचे खेचणेही दक्षिण दिशेकडे जास्त होते. चितेवर ठेवण्यापूर्वी शरीर शक्य तितके रिकामे राहण्यासाठी मृताच्या शरीरातून योग्य प्रकारे हवा सोडणे आवश्यक आहे.
मृत्यूनंतर मृतदेहावर अंत्यसंस्कार करताना मृतदेहाचे डोके दक्षिण दिशेला ठेवावे. शास्त्रानुसार दक्षिण दिशा ही मृत्युदेवता यमराजाची मानली जाते.
शास्त्रानुसार शुक्ल पक्ष आणि उत्तरायणाच्या सहा महिन्यात ज्याचा मृत्यू होतो त्याचा आत्मा ब्रह्मलोकात जाऊन ब्रह्मदेवात विलीन होतो. कृष्ण पक्षात आणि दक्षिणायनच्या सहा महिन्यांत ज्यांचा मृत्यू होतो, ते चंद्रावर जातात आणि मृत्यूलोकात पुन्हा जन्म घेतात.
अस्वीकरण: येथे दिलेली माहिती धार्मिक आणि ज्योतिषशास्त्रीय विश्वासांवर आधारित आहे आणि केवळ माहितीसाठी दिली जात आहे. वेबदुनिया याला दुजोरा देत नाही.