इस्लामिक कॅलेंडरच्या पहिल्या महिन्याचे नाव मोहरम आहे.मुस्लिमांसाठी हा सर्वात पवित्र महिना आहे.या महिन्यापासून इस्लामचे नवीन वर्ष सुरू होते.मोहरम महिन्याच्या 10 व्या दिवसाला म्हणजेच 10 तारखेला रोज-ए-आशुरा म्हणतात.इस्लामिक कॅलेंडरमध्ये हा दिवस खूप महत्त्वाचा मानला जातो कारण या दिवशी हजरत इमाम हुसेन शहीद झाले होते.इस्लाम धर्माचे संस्थापक हजरत मुहम्मद यांचे धाकटे नातू हजरत इमाम हुसेन यांनी करबलामध्ये आपल्या 72 साथीदारांसह शहीद झाले होते.म्हणूनच हा महिना गमचा महिना म्हणून साजरा केला जातो.इमाम हुसेन यांच्या हौतात्म्याच्या स्मरणार्थ ताज्या आणि मिरवणूक काढण्यात आली.ताजिया काढण्याची परंपरा फक्त शिया मुस्लिमांमध्येच दिसते, तर सुन्नी समाजातील लोक ताजियादारी करत नाहीत.
ताजिया ताजियादारीचाइतिहास जाणून घ्या
मोहरम महिन्याच्या 10 व्या दिवशी केला जातो.त्यांनी सांगितले की इराकमध्ये इमाम हुसेनचा रोजा-ए-मुबारक (दर्गा) आहे, ज्याची हुबेहूब प्रत तयार केली जाते, ज्याला ताजिया म्हणतात.ताजियादारीची सुरुवात भारतातून झाली आहे.मोहरम महिन्यात तत्कालीन सम्राट तैमूर लांगने इमाम हुसेनचा उपवास (दर्गा) म्हणून तो बांधला आणि त्याला ताजिया असे नाव देण्यात आले.शिया उलेमांच्या म्हणण्यानुसार, ताजिया ठेवण्याची प्रक्रिया मोहरमच्या चांदण्यांच्या पहिल्या तारखेपासून सुरू होते आणि त्यानंतर मोहरमच्या दहाव्या दिवशी त्यांना करबलामध्ये दफन केले जाते.मात्र यावेळी कोरोनाची छाया आहे.नवोदितांची मिरवणूक होणार नाही.
ताजिया मिरवणुकीत काळे कपडे घालून शोक करताना तुम्ही पाहिलेच असेल.या दरम्यान लोक पराक्रम करून रक्तस्त्राव करतात.ताजिया मिरवणुकीत लोक 'या हुसैन, हम ना हुए' म्हणताना ऐकू येतात.
करबलाची लढाई
सुमारे 1400 वर्षांपूर्वी करबलाची लढाई तारीख-ए-इस्लाममध्ये झाली.अत्याचाराविरुद्ध न्यायासाठी हे युद्ध लढले गेले.इस्लामच्या पवित्र मदीनापासून काही अंतरावर असलेल्या 'शाम'मध्ये मुआविया नावाच्या राज्यकर्त्याचा काळ होता.मुआवियाच्या मृत्यूनंतर, राजेशाही वारस म्हणून, यझिद, ज्याला सर्व दोष होते, संध्याकाळी सिंहासनावर बसला.इमाम हुसेन यांनी मुहम्मदचा नातू असल्याने आणि त्याचा तेथील लोकांवर चांगला प्रभाव असल्याने त्याने सिंहासनावर प्रवेश निश्चित करावा अशी याझिदची इच्छा होती.हजरत मोहम्मदच्या घरच्यांनी यझिदसारख्या व्यक्तीला इस्लामिक शासक म्हणून स्वीकारण्यास स्पष्टपणे नकार दिला होता कारण इस्लामिक मूल्ये यझिदसाठी काही किंमत नव्हती.यझिदची आज्ञा मानण्यास नकार देण्याबरोबरच, त्याने हे देखील ठरवले की आता तो आपले आजोबा हजरत मोहम्मद साहब यांचे शहर मदिना सोडेल, जेणेकरून तेथे शांतता असेल.
इमाम हुसेन हे कायमचे मदिना सोडून कुटुंब आणि काही प्रियजनांसह इराकच्या दिशेने जात होते.पण करबलाजवळ यझिदच्या सैन्याने त्याच्या ताफ्याला घेरले.यझिदने त्याच्यासमोर अटी ठेवल्या ज्या इमाम हुसेनने स्वीकारण्यास स्पष्टपणे नकार दिला.अट मान्य न करण्याच्या बदल्यात यजीदने लढाईची चर्चा केली.यजीदशी बोलत असताना इमाम हुसेन इराकच्या वाटेवर फुरत नदीच्या काठावर तंबू टाकून आपल्या काफिल्यासोबत थांबले.पण यझिदी सैन्याने इमाम हुसेनचे तंबू फुरत नदीच्या काठावरून हटवण्याचे आदेश दिले आणि त्यांना नदीचे पाणीही काढू दिले नाही.
इमामचा युद्धाचा इरादा नव्हता कारण त्याच्या ताफ्यात फक्त 72 लोक होते.ज्यामध्ये सहा महिन्यांचा मुलगा, त्याची बहीण-मुली, पत्नी आणि लहान मुले सहभागी होती.ही तारीख मोहरमची होती आणि उन्हाळ्याची वेळ होती.हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की आजही इराकमध्ये (मे) उन्हाळ्यात दिवसाचे सामान्य तापमान 50 अंशांपेक्षा जास्त असते.सात मोहरमपर्यंत, इमाम हुसेनकडे असलेले अन्न आणि विशेषतः पाणी संपले.
इमाम, संयमाने वागले, युद्ध टाळत राहिले.7 ते 10 मोहरम पर्यंत, त्यांच्या कुटुंबातील सदस्य आणि इमाम हुसेनचे अनुयायी भुकेले आणि तहानलेले राहिले.
मोहरमच्या 10 तारखेला इमाम हुसैनच्या दिशेने एक-एक करून याजीदच्या सैन्याशी लढाई झाली.जेव्हा इमाम हुसैनचे सर्व साथीदार मारले गेले, तेव्हा अस्र (दुपारच्या) प्रार्थनेनंतर इमाम हुसैन स्वतः गेले आणि त्यांनाही मारले गेले.या लढाईत इमाम हुसेन यांचा एक मुलगा जैनुलाबेदीन हा वाचला कारण तो 10 मोहरमला आजारी होता आणि नंतर त्याच्यापासून मुहम्मद साहेबांची पिढी आली.
या बलिदानाच्या स्मरणार्थ मोहरम हा सण साजरा केला जातो.करबलाची ही घटना हजरत मोहम्मद यांच्या कुटुंबाने इस्लामच्या रक्षणासाठी दिलेला बलिदान आहे.