रामप्पा मंदिराच्या मूर्ती आणि छतामध्ये वापरण्यात आलेला दगड बेसाल्टचा आहे जो पृथ्वीवरील सर्वात कठीण दगडांपैकी एक आहे, आजचे आधुनिक डायमंड इलेक्ट्रॉन मशीन ते केवळ 1 इंच प्रति तास या वेगाने कापू शकते तसेच येथे उंच टाच परिधान केलेल्या नर्तिकेचा पुतळाही आहे.
सर्वात आश्चर्यकारक गोष्ट म्हणजे या मंदिराच्या छतावर इतकी सुरेख कारागिरी आहे, ज्याचे सौंदर्य पाहून त्याचे सौंदर्य निर्माण होते.
मंदिराच्या बाहेरील खांबावरील कारागिरी पहाण्या सारखे आहे, दुसरे म्हणजे, त्यांची चमक आणि लेव्हलमधील कटिंगही अतिशय सुंदर आहे.
मंदिराच्या प्रांगणात एक नंदी देखील आहे, तो देखील या दगडाचा बनलेला आहे आणि ज्याची उंची नऊ फूट आहे, त्यावर केलेले काम देखील अतिशय अप्रतिम आहे.
जेव्हा पुरातत्व विभागाची टीम येथे पोहोचली तेव्हा या मंदिराची कलाकुसर आणि कारागिरी पाहून ते खूप प्रभावित झाले, परंतु त्यांना एक गोष्ट समजू शकली नाही की हा दगड कोणता आहे आणि तो इतके दिवस कसा टिकून आहे.
एवढा कठिण असूनही हा दगड अतिशय हलका असून तो पाण्यात तरंगू शकतो, त्यामुळेच एवढा काळ लोटूनही मंदिराचे कोणतेही नुकसान झालेले नाही.
आजच्या काळात हे सगळं करणं अशक्य आहे, एवढं चांगलं तंत्रज्ञान असूनही त्यांच्याकडे 900 वर्षांपूर्वी यंत्रसामग्री नव्हती का?
त्यावेळचे तंत्रज्ञान आजच्या तुलनेत अधिक प्रगत होते
हे सर्व शक्य झाले कारण त्यावेळी वास्तुशास्त्र आणि शिल्पशास्त्राशी संबंधित अनेक पुस्तके उपलब्ध होती ज्याद्वारे हे बांधकाम शक्य झाले.सर्व काही दीर्घकाळ चालते.
मंदिर शिवाला समर्पित आहे
त्या कारागिराच्या कामावर त्या काळचा राजा खूप खूश झाला म्हणून या कारागिराच्या नावावरून मंदिराला हे नाव देण्यात आले.
भीषण संकटांचा सामना करूनही हे मंदिर आजतागायत सुरक्षित आहे.सहा फूट उंचीच्या चबुतऱ्यावर बांधलेल्या या मंदिराच्या भिंतीवर महाभारत आणि रामायणाची दृश्ये कोरलेली आहेत. , रामायण आणि महाभारताची ही दृश्ये एकाच दगडावर कोरलेली आहेत, तीही झडपलेल्या हातोड्याने, बनवताना कल्पना करा, एक हातोडा चुकला आणि अनेक महिन्यांचे वर्ष वाया गेले.
आजपर्यंत या मंदिराचे कोणतेही नुकसान झालेले नाही, मंदिर तुटलेले नसल्याचे पुरातत्व शास्त्रज्ञांच्या लक्षात येताच त्यांनी मंदिराची तपासणी केली. मंदिराचे हे रहस्य शोधण्यात पुरातत्वशास्त्रज्ञांना खूप प्रयत्न करूनही यश आले नाही.
नंतर पुरातत्वशास्त्रज्ञांनी मंदिराचे दगड कापले असता हे दगड वजनाने खूपच हलके असल्याचे आढळून आले. त्याने दगडाचा तुकडा पाण्यात टाकला, मग तो तुकडा पाण्यात तरंगू लागला. पाण्यात तरंगणाऱ्या दगडाला पाहून मंदिराचे रहस्य उलगडले.
सर्वात मोठे रहस्य म्हणजे या मंदिरात सापडलेले दगड जगातील कोणत्याही कोपऱ्यात सापडत नाहीत, हे दगड कुठून आणले गेले, हे आजपर्यंत कळू शकलेले नाही.
Edited by : Smita Joshi