भारतात अनेक प्राचीन मंदिरे आहे. पण तुम्हाला माहिती आहे का, हिमाचल प्रदेशातील चंबा जिल्ह्यात एक मंदिर आहे, जे रहस्य, श्रद्धा आणि भीतीचा संगम आहे. हे मंदिर धर्मराज मंदिर आहे, ज्याला यमराजाचे मंदिर देखील म्हणतात. तसेच हे एक अद्वितीय मंदिर आहे जिथे यमराज न्याय करतात. हे मंदिर अगदी घरासारखे दिसते. लोक सामान्य मंदिरांसारखे येथे आत जात नाहीत, तर बाहेरून हात जोडून नतमस्तक होतात.
यमराजाचे हे मंदिर कुठे आहे?
हे रहस्यमय मंदिर हिमाचल प्रदेशातील भरमौर भागात आहे. हे मंदिर सामान्य घरासारखे दिसते, परंतु त्याच्या आध्यात्मिक श्रद्धा आणि कथा त्याला खास बनवतात. असे म्हटले जाते की मृत्यूनंतर, यमदूत आत्म्याला या ठिकाणी घेऊन येतो, जिथे कर्मांच्या आधारे त्याचा निर्णय घेतला जातो. तसेच मंदिरात एक खोली आहे ज्याला चित्रगुप्ताची खोली म्हणतात. येथे कोणतीही मूर्ती नाही, तरीही ती सर्वात महत्वाची मानली जाते. असे मानले जाते की चित्रगुप्त आत्म्याच्या आयुष्यभराच्या चांगल्या आणि वाईट कर्मांचा हिशोब या खोलीत सादर करतो. यमदूत आत्म्याला येथे आणतो आणि त्याच्या कर्मांची संपूर्ण कहाणी सांगतो.
चित्रगुप्ताच्या खोलीसमोर आणखी एक खोली आहे, ज्याला यमराजाचा दरबार म्हणतात. हे दरबार कोणत्याही मानवी दरबारापेक्षा अधिक रहस्यमय मानले जाते. येथे कोणताही वकील किंवा न्यायाधीश नाही, फक्त यमराज आहे जो आत्म्याच्या आधारे निर्णय घेतात की त्याला स्वर्ग मिळेल की नरक हे ठरवतात.
मंदिराला चार दरवाजे
मंदिराच्या चारही दिशांना चार विशेष दरवाजे आहे- सोने, चांदी, तांबे आणि लोखंड. असे मानले जाते की ज्या आत्म्यांनी चांगली कर्मे केली आहे त्यांनाच सुवर्णद्वारातून नेले जाते. तर ज्या आत्म्यांनी पाप केले आहे त्यांनाच लोखंडी दरवाजातून नरकात पाठवले जाते. तसेच आत्म्याच्या इतर पात्रतेनुसार इतर दरवाजांमधून मार्ग निश्चित केला जातो. या चार दरवाज्यांचा उल्लेख गरुड पुराणात देखील आहे, ज्यामुळे त्याची धार्मिक श्रद्धा आणखी दृढ होते.
तसेच स्थानिक लोकांचा असा विश्वास आहे की या मंदिरात जाणे म्हणजे एखाद्याच्या जीवनाचे आत्म-विश्लेषण करण्यासारखे आहे. याकरिता भाविक बाहेरूनच नमस्कार करतात. मंदिराप्रती भक्ती आणि भीतीची एक गूढ भावना आहे. तसेच हे मंदिर अशा धार्मिक स्थळांपैकी एक आहे जिथे माणूस केवळ भेट देत नाही तर त्याच्या जीवनातील कर्मांबद्दल विचार करण्यास भाग पाडतो. हे ठिकाण केवळ तीर्थक्षेत्र नाही तर ते आध्यात्मिक जागृती आणि आत्मनिरीक्षणाचे प्रतीक बनले आहे.
