दिलीप कुमार जयंती: 11 डिसेंबर हा ज्येष्ठ अभिनेते दिलीप कुमार यांची जयंती आहे. त्यांचा जन्म पेशावर येथे १९२२ मध्ये मोहम्मद युसूफ खान म्हणून झाला. त्यांचे वडील फळ व्यापारी होते, त्यांच्याकडे पेशावर आणि देवळाली (महाराष्ट्र, भारत) मध्ये फळबागा होत्या. दिलीप कुमार यांचे शालेय शिक्षण देवलाली येथील बार्न्स स्कूलमधून झाले. 1930 च्या उत्तरार्धात त्यांचे कुटुंब मुंबईत स्थलांतरित झाले. त्यांचे सुरुवातीचे आयुष्य गरिबीत गेले. वडिलांच्या व्यवसायात तोटा झाल्यामुळे ते पुण्यात कॅन्टीनमध्ये काम करू लागले. इथे देविका राणीची पहिली नजर तिच्यावर पडली आणि तिने दिलीप कुमारला अभिनेता बनवले. देविका राणीने त्यांना 'युसूफ खान' ऐवजी 'दिलीप कुमार' असे नाव दिले. 'ट्रॅजेडी किंग' म्हणून प्रसिद्ध असलेल्या दिलीप साहेबांची तुलना कोणत्याही कलाकाराशी करणे फार कठीण आहे. सुरुवातीच्या चित्रपटांमध्ये ते ट्रॅजेडी किंग आणि रोमान्स करताना दिसत होते, 7 जुलै 2021 रोजी वयाच्या 98 व्या वर्षी त्यांचे निधन झाले.
कर्मा (1986)
दिग्दर्शक सुभाष घई यांच्या या सुपरहिट देशभक्तीपर चित्रपटात दिलीप कुमार यांनी अनुपम खेर यांच्या गालावर बॉलीवूडमधील सर्वात लोकप्रिय थप्पड मारली. डॉ. डांगच्या रूपात, अनुपम खेरचे पात्र जेलर राणा विश्व प्रताप ठाकूरच्या तुरुंगात येते आणि तिथेच ऐतिहासिक दृश्य येते जेव्हा दिलीप कुमार डॉक्टर डांगला थप्पड मारतो. डॉक्टर डांग म्हणतात की या थप्पडचा प्रतिध्वनी संपूर्ण जगाला ऐकू येईल, पण थप्पड लागल्यावर सगळे एकच बोलतात.
मशाल (1984)
'कर्मा' ची थप्पड नक्कीच लोकप्रिय आहे, पण अमरीश पुरी 'मशाल' चित्रपटात वाटली तेवढी जोरात नाही. यश चोप्रांच्या या सुपरहिट चित्रपटात दिलीप कुमार पहिल्या भागात एका प्रामाणिक पत्रकाराच्या भूमिकेत दिसत आहेत. बिझनेसमन अमरीश पुरी त्याला लाच द्यायला येतो आणि अशी थप्पड खातो की शेवटच्या सीनपर्यंत तो दिलीप कुमारला घाबरतो.
राम
और श्याम (1967) या जुळ्या चित्रपटांची मालिका सुरू झाली, त्यानंतर याच चित्रपटाच्या धर्तीवर 'सीता और गीता', 'चालबाज', 'जुडवा' सारखे चित्रपट आले. या चित्रपटात, रामाच्या ऐवजी श्रीमंत घरात प्रवेश केलेला श्याम, दुष्ट काकाची भूमिका साकारत असलेल्या प्राणला भेटतो, तेव्हा प्राणला एक थप्पड वाटते आणि त्याचे खलनायकी पात्र ट्रॅकवर येते.
मुघल-ए-आझम (1960)
च्या आसिफच्या 'मुघल-ए-आझम' या क्लासिक चित्रपटात दिलीप कुमार यांनी मधुबालावर मारलेली थप्पड आजही चित्रपट कथांचा अविभाज्य भाग आहे. प्रेमसंबंधातील कटुता संपल्यानंतर 'मुघल-ए-आझम' हा दोघांचा सहकलाकार म्हणून शेवटचा चित्रपट ठरणार होता. दोघांमध्ये इतकी कटुता होती की दिलीप आणि मधुबाला फक्त सीनच्या वेळीच एकमेकांसमोर यायचे. या चित्रपटादरम्यान दिलीप कुमार यांना एका दृश्यासाठी मधुबालासोबत खडतर संवाद साधावा लागला तेव्हा दिलीपने त्यांना थप्पड मारली. या थप्पडची स्क्रिप्टमध्ये गरज होती की नाही, हे स्पष्ट नाही, पण हो, युसूफ साहबचा राग खलनायकासह नायिकेवरही उतरला.
शक्ती (1982)
अमिताभ बच्चन आणि दिलीप कुमार यांच्या अभिनयाने सजलेला, हा 'शक्ती' चित्रपट देखील लक्षात राहतो कारण हा त्यांचा एकमेव चित्रपट होता. या चित्रपटातही दिलीप कुमार अमिताभवर चांगलेच चिडले आहेत. आज थप्पड मारली गेली असे लोकांना वाटते, पण नंतर अमिताभच्या आईच्या भूमिकेत दिसणारी राखी पती दिलीपला थांबवते. नाहीतर थप्पड राजा अँग्री यंगमॅनच्या गालावर मारणार हे नक्की.
