आपल्या देशात अनेक धर्म पाळले जातात. हिंदू, मुस्लिम, शीख, बौद्ध, जैन आणि ख्रिश्चन या सर्वांचे प्रतिनिधित्व केले जाते. प्रत्येक धर्माचे स्वतःचे सण आहेत. हिंदू ज्या प्रकारे दीपावली आणि होळी साजरे करतात त्याच प्रकारे बौद्ध त्यांचा सर्वात मोठा सण साजरा करतात.
आज बुद्ध पौर्णिमा आहे. या घटनेच्या स्मरणार्थ बौद्धांची मेजवानी असते. या दिवशी बौद्ध धर्माचे संस्थापक महात्मा बुद्ध यांचा जन्म, मृत्यू आणि ज्ञानप्राप्ती झाली. या कारणास्तव बौद्ध लोक या घटनेचे स्मरण करतात. आजच्या लेखात आपण बुद्धा यांच्या बद्दल संपूर्ण माहिती पाहूया.
भगवान बुद्धांची जयंती वैशाख महिन्यातील पौर्णिमेला साजरी केली जाते. म्हणूनच या पौर्णिमेला बुद्ध पौर्णिमा म्हणतात. भगवान बुद्धांनी बौद्ध धर्माची स्थापना करून संपूर्ण जगाला सत्य, शांती, मानवतेच्या सेवेचा संदेश दिला. त्यांनी जगाला पंचशील उपदेश दिले. हे पंचशील आहेत – हिंसा करू नका, चोरी करू नका, व्यभिचार करू नका, खोटे बोलू नका आणि मादक पदार्थ घेऊ नका. बुद्ध पौर्णिमेच्या दिवशी गौतम बुद्धांची उपासना केल्याने व्यक्तीचा आत्मविश्वास आणि प्रतिष्ठा वाढते. त्याच्या जीवनात समृद्धी आणि आनंद वाढतो. याशिवाय बुद्ध पौर्णिमेला व्रत केल्याने व्यक्तीच्या पापांचा नाश होतो आणि तो मोक्षमार्गाकडे वाटचाल करतो.
बुद्ध पौर्णिमा म्हणजे काय?
बुद्ध पौर्णिमा २०२२, ज्याला बुद्ध जयंती देखील म्हणतात, हा बौद्धांचा सर्वात पवित्र सण आहे. भगवान बुद्धांच्या सन्मानार्थ बुद्ध पौर्णिमा साजरी केली जाते. वैशाखमध्ये, पौर्णिमेच्या रात्री (हिंदू कॅलेंडरनुसार जे सहसा एप्रिल किंवा मेमध्ये येते) येते. बौद्ध धर्माचे संस्थापक भगवान बुद्ध हे विष्णूचे नववे अवतार असल्याचा दावा केला जातो जो कि पूर्ण खोटां आहे,
बुद्धाचे जीवन तीन महत्त्वपूर्ण घटनांनी चिन्हांकित होते: त्यांचा जन्म, त्यांचा जन्म आणि त्यांचा मृत्यू (निर्वाण). गौतम बुद्धांना ज्ञानप्राप्ती झाली आणि त्याच दिवशी त्यांचा मृत्यू झाला असे म्हणतात. बुद्ध पौर्णिमेला बुद्ध जयंती, वैशाख, वैशाख आणि बुद्धाचा जन्मदिवस असेही संबोधले जाते.
गौतम बुद्ध कोण होते आणि ते कोठून आले?
सिद्धार्थ गौतम हे गौतम बुद्धांचा जन्म इ.स.पूर्व ५६३ मध्ये झाले तेव्हा त्यांना दिलेले नाव होते. तो आधुनिक काळातील भारत आणि नेपाळच्या सीमेवरील एक लहान राज्य शकलचा राजकुमार होता. तो आर्थिक विकास आणि सामाजिक सुधारणांच्या काळात जगला. सिद्धार्थाने एका सुंदर स्त्रीशी लग्न केले आणि त्याला वयाच्या सोळाव्या वर्षी मुलगा झाला.
सिद्धार्थ जेव्हा सत्तावीस वर्षांचा होता आणि राजवाड्याच्या पलीकडे गेला तेव्हा त्याच्या आयुष्यात बदल झाला. त्याने आपली पत्नी, मुलगा आणि पैसा यांचा त्याग करून ज्ञानाच्या शोधात भटके तपस्वी बनले, जगाच्या संकटांनी (वृद्धत्व, रोग आणि मृत्यू) वेढले.
वयाच्या ३५ व्या वर्षी बोधगया येथे येण्यापूर्वी ते विविध क्षेत्रांतून गेले, तेथे ते एका झाडाखाली बसले. जोपर्यंत आत्मज्ञान होत नाही तोपर्यंत उठणार नाही अशी शपथ त्यांनी घेतली. एकतीस दिवसांच्या एकाकी सरावानंतर त्याला निर्वाण किंवा स्थिरता प्राप्त झाली. परिणामी त्यांना बुद्ध ही पदवी प्राप्त झाली.
बुद्ध पौर्णिमेचे महत्त्व काय आहे?
वैशाख पौर्णिमेच्या दिवशी लुंबिनीमध्ये भगवान बुद्धांचा जन्म झाला आणि बुद्धत्व प्राप्त केल्यानंतर ते गौतम बुद्ध म्हणून ओळखले जाऊ लागले. वैशाख पौर्णिमेला गौतम बुद्धांचा जन्म झाल्यामुळे हा दिवस बुद्ध पौर्णिमा म्हणूनही ओळखला जातो. सत्याची जाणीव झाल्यावर भगवान बुद्धांनी लोकांसमोर उपदेश केले आणि आपण ते धडे लक्षात ठेवले पाहिजेत.
बौद्ध धर्माची प्रमुख तीर्थक्षेत्रे
बौद्धांच्या मते, गौतम बुद्धांच्या जीवनाशी संबंधित सर्वात महत्त्वाचे तीर्थक्षेत्र बोधगया येथे आहे. बोधगया व्यतिरिक्त, तीन अतिरिक्त महत्त्वाची तीर्थक्षेत्रे आहेत: कुशीनगर, लुंबिनी आणि सारनाथ. बुद्धांनी बोधगया येथे ज्ञान प्राप्त केले आणि सारनाथमध्ये प्रथम धर्म शिकवण दिली असे म्हटले जाते.
बुद्ध पौर्णिमा कधी येते?
बुद्ध पौर्णिमा कधी असते असा प्रश्न तुम्ही विचार करत असाल, तर मी तुम्हाला सांगतो की हिंदू कॅलेंडरनुसार, बुद्ध पौर्णिमा वैशाख महिन्याच्या पौर्णिमेला (वैशाख पौर्णिमा) पाळली जाते. ग्रेगोरियन कॅलेंडरनुसार बुद्ध पौर्णिमा दरवर्षी एप्रिल किंवा मे महिन्यात येते.
Edited by : Ratnadeep Ranshoor