Career in Bachelor of Technology B.Tech in Industrial Engineering and Management: बॅचलर ऑफ टेक्नॉलॉजी बी.टेक इन इंडस्ट्रियल इंजिनीअरिंग अँड मॅनेजमेंट करून करिअर बनवा

अभियांत्रिकी अभ्यासक्रम हा नेहमीच सर्वाधिक मागणी असलेल्या अभ्यासक्रमांपैकी एक राहिला आहे. या अभ्यासक्रमाची लोकप्रियता कधीच कमी झाली नाही, उलट अभियांत्रिकी क्षेत्र विद्यार्थ्यांसाठी दिवसेंदिवस नवनवीन संधी उघडत आहे. अभियांत्रिकी आता केवळ यांत्रिक, सिव्हिल आणि केमिकलपुरते मर्यादित राहिलेले नाही, आता अभियांत्रिकी हे एक विशाल क्षेत्र बनले आहे ज्यामध्ये विविध प्रकारचे अभियांत्रिकी विशेष अभ्यासक्रम समाविष्ट आहेत. ज्या विद्यार्थ्यांना अभियांत्रिकीमध्ये जायचे आहे परंतु अभियांत्रिकी क्षेत्राप्रमाणेच व्यवस्थापनातही रस आहे, तर तुम्ही बॅचलर ऑफ टेक्नॉलॉजी म्हणजेच बीटेक इन इंडस्ट्रियल इंजिनीअरिंग अँड मॅनेजमेंट कोर्स करू शकता. तुमच्या करिअरसाठी हा एक चांगला पर्याय असू शकतो. विद्यार्थी हा अभ्यासक्रम बारावीनंतर करू शकतात,

बॅचलर ऑफ टेक्नॉलॉजी इन इंडस्ट्रियल इंजिनीअरिंग अँड मॅनेजमेंट हा ४ वर्षांचा कोर्स आहे ज्याची फी पूर्णपणे इन्स्टिट्यूटवर आधारित आहे. तसेच, आम्ही तुम्हाला सांगतो की या कोर्समध्ये थेट प्रवेश नाही, विद्यार्थ्यांना या कोर्समध्ये प्रवेश घेण्यासाठी प्रवेश परीक्षा द्यावी लागेल आणि त्यांना मिळालेल्या रँकच्या आधारावर समुपदेशन प्रक्रियेत महाविद्यालय/संस्था वाटप करण्यात येईल. अभियांत्रिकी अभ्यासक्रम हा भारतातील प्रसिद्ध अभ्यासक्रमांपैकी एक आहे आणि हा अभ्यासक्रम सर्वोत्तम आणि उच्च पगाराच्या अभ्यासक्रमांपैकी एक आहे. दरवर्षी लाखो विद्यार्थी अभियांत्रिकीमध्ये प्रवेश घेण्यासाठी मुख्य जेईई प्रवेश परीक्षेसाठी अर्ज करतात आणि बसतात. हा अभ्यासक्रम मानवी आणि इतर संसाधन प्रणालींबद्दल ज्ञान प्रदान करतो, ज्यात त्याचा विकास आणि अंमलबजावणी समाविष्ट आहे. या कोर्समध्ये विद्यार्थ्यांना पर्यावरणशास्त्र, मशीन डिझाइन, उद्योजकता विकास, बौद्धिक संपदा अधिकारांचे व्यवस्थापन, प्रयोगाचे डिझाइन आणि विश्लेषण, विपणन व्यवस्थापन आणि प्रकल्प व्यवस्थापन अशा अनेक विषयांबद्दल थिअरी आणि प्रॅक्टिकलद्वारे शिकवले जाते.

पात्रता - 

कोणत्याही मान्यताप्राप्त संस्थेतील विज्ञान शाखेतील बारावी उत्तीर्ण विद्यार्थी या अभ्यासक्रमासाठी अर्ज करू शकतात. - विद्यार्थ्याला बारावीत किमान ६० टक्के गुण असणे अनिवार्य आहे. काही संस्थांमध्ये किमान ७० टक्के गुण असणे अनिवार्य आहे. ही माहिती विद्यार्थ्यांना शैक्षणिक संस्थेच्या आधारे मिळवावी लागणार आहे. अभ्यासक्रमात प्रवेश घेण्यासाठी विद्यार्थ्यांना खाली दिलेली प्रवेश परीक्षा उत्तीर्ण करावी लागेल. ज्यामध्ये मिळालेल्या रँकनुसार ते अभ्यासक्रमाला प्रवेश घेऊ शकतात.

प्रवेश परीक्षा 1. JEE मेन 2. JEE Advanced 3. WBJEE 4. MHT CET 5. BITSAT

प्रवेश प्रक्रिया -

अभियांत्रिकीमधील अत्यंत महत्त्वाचा अभ्यासक्रम मानल्या जाणाऱ्या अभियांत्रिकी भौतिकशास्त्र अभ्यासक्रमाला प्रवेश घेण्यासाठी विद्यार्थ्यांनी प्रवेश परीक्षेला बसणे बंधनकारक आहे. अभ्यासक्रमात प्रवेश घेण्यासाठी विद्यार्थ्यांना शैक्षणिक संस्था किंवा प्रवेश परीक्षा आयोजित करणाऱ्या संस्थेच्या अधिकृत वेबसाइटला भेट द्यावी लागेल. दिलेल्या अर्जाच्या लिंकवर क्लिक करून ई-मेल आणि मोबाइलद्वारे नोंदणी करा, वैयक्तिक आणि शैक्षणिक तपशील भरा, अर्ज शुल्क भरा आणि भविष्यातील संदर्भासाठी अर्जाची प्रिंट आणि PDF जतन करा.

अर्ज प्रक्रियेनंतर प्रवेश परीक्षेला बसावे लागेल. प्रवेश परीक्षेतील कामगिरीनुसार, विद्यार्थ्यांना मिळालेल्या गुणांच्या आधारे क्रमवारी लावली जाते आणि पुढील प्रक्रिया सुरू होते. प्रवेश परीक्षेनंतर समुपदेशनात मिळालेल्या रँकनुसार संस्थांमधील विद्यार्थ्यांना जागा वाटप केल्या जातात. त्यानंतर विद्यार्थ्यांनी संबंधित संस्थेत पडताळणी आणि शुल्क भरण्याची प्रक्रिया पूर्ण करून प्रवेश घ्यावा लागेल.

अभ्यासक्रम 

न इंडस्ट्रियल इंजिनीअरिंग अँड मॅनेजमेंट 4 वर्षे कालावधीचा अभ्यासक्रम 8 सेमिस्टरमध्ये विभागलेला आहे.

सेमिस्टर 1 

कम्युनिकेटिव्ह इंग्लिश 

इंजिनिअरिंग गणित - 1 

अभियांत्रिकी भौतिकशास्त्र - 1 

अभियांत्रिकी रसायनशास्त्र 

मूलभूत इलेक्ट्रिकल आणि इलेक्ट्रॉनिक्स अभियांत्रिकी

 व्यावहारिक 

अभियांत्रिकी भौतिकशास्त्र लॅब 1 

अभियांत्रिकी रसायनशास्त्र लॅब 

अभियंता इलेक्ट्रिकल आणि इलेक्ट्रॉनिक लॅब

 व्यावहारिक भूमिती

 कार्यशाळा 

सराव शिस्त आणि अतिरिक्त अभ्यासक्रम 

सेमिस्टर 2 

संप्रेषण तंत्र 

अभियांत्रिकी गणित - 2 

अभियांत्रिकी भौतिकशास्त्र

 रसायनशास्त्र आणि पर्यावरण

 अभियांत्रिकी 

अभियांत्रिकी यांत्रिकी 

मूलभूत तत्त्वे संगणक प्रोग्रामिंग गणित - 2 

व्यावहारिक

 अभियांत्रिकी भौतिकशास्त्र लॅब - 2 

रसायनशास्त्र आणि पर्यावरण अभियांत्रिकी लॅब

 संगणक प्रोग्रामिंग लॅब

 मशीन ड्रॉइंग 

कम्युनिकेशन तंत्र लॅब 

शिस्त आणि अतिरिक्त क्रियाकलाप

 सेमिस्टर 3 

सांख्यिकी आणि सॉलिड्सची संभाव्यता यांत्रिकी औद्योगिक व्यवस्थापन उत्पादन प्रक्रिया आणि साहित्याचा परिचय संगणक प्रोग्रामिंग इलेक्टिव्ह 1 

व्यावहारिक 

संगणक प्रयोगशाळा - 1 

साहित्य विज्ञान प्रयोगशाळा 

औद्योगिक अभियांत्रिकी प्रयोगशाळा - 1 

उत्पादन सराव - 1 

सामर्थ्य साहित्य प्रयोगशाळा 

सांख्यिकी प्रयोगशाळा - 1 

शिस्त आणि अभ्यासेतर उपक्रम 

सेमिस्टर 4 

अभियांत्रिकी थर्मोडायनामिक्स

 मॅनेजरियल अकाउंटिंग, फायनान्स आणि इकॉनॉमिक्स 

थिअरी ऑफ मॅसिव 

मेथड्स इंजिनियरिंग आणि वर्क

 मेजरमेंट कम्युनिकेशन स्किल्स इलेक्टिव्ह 1 

प्रॅक्टिकल

 कॉम्प्युटर लॅब

 थर्मल इंजिनीअरिंग लॅब 

इंडस्ट्रियल इंजिनिअरिंग लॅब - 2

 उत्पादन सराव - 2 

मशीन लॅब कम्युनिकेशन लॅब शिस्त आणि अतिरिक्त क्रियाकलाप सेमिस्टर 5 ऑपरेशन्स रिसर्च - 1 व्यवस्थापन माहिती प्रणाली गुणवत्ता अभियांत्रिकी आणि व्यवस्थापन धोरणात्मक व्यवस्थापन साहित्य व्यवस्थापन विश्वसनीयता आणि देखभालक्षमता अभियांत्रिकी प्रॅक्टिकल ऑपरेशन रिसर्च लॅब इंडस्ट्रियल इंजिनिअरिंग लॅब - 3

 सिम्युलेशन लॅब - 1 

व्यावहारिक प्रशिक्षण - 1 

शिस्त आणि अतिरिक्त अभ्यासक्रम क्रियाकलाप

 सेमिस्टर 6 

एकूण गुणवत्ता व्यवस्थापन 

नेटवर्क फ्लो मॉडेल्स आणि ऍप्लिकेशन्स 

मानव संसाधन व्यवस्थापन आणि संस्थात्मक वर्तणूक 

विपणन व्यवस्थापन

 प्रयोग 

कार्यरत भांडवल व्यवस्थापनाचे डिझाइन आणि विश्लेषण 

प्रॅक्टिकल

 कॉम्प्युटर लॅब -3 

SQC लॅब

 DOE लॅब 

स्ट्रॅटिस्टिक्स लॅब - 2 

शिस्त आणि अतिरिक्त अभ्यासक्रम क्रियाकलाप 

सेमिस्टर 8 

मॉडेलिंग आणि ऑप्टिमायझेशन इन एफएमएस

 प्रोजेक्ट मॅनेजमेंट इलेक्टिव्ह - 1 

इलेक्ट्रिक - 2 

व्यावहारिक CAS लॅब - 2 

सिस्टम मॉडेलिंग लॅब 

प्रकल्प शिस्त आणि अभ्यासेतर क्रियाकलाप 

सेमिस्टर 8 

औद्योगिक प्रशिक्षण

 निवड 

अभियांत्रिकी गणित आणि संख्यात्मक विश्लेषण 

पर्यावरण विज्ञान

 उद्योजकता विकास 

इलेक्ट्रिकल आणि इलेक्ट्रॉनिक्स अभियांत्रिकी 

मोजमाप मेट्रोलॉजी

 मेटलर्जी आणि हीट ट्रीटमेंट 

मशीन डिझाइन

 प्रगत गणित 

वर्ल्ड क्लास मॅन्युफॅक्चरिंग सिस्टम 

रिसर्च मेथडॉलॉजी 

बौद्धिक मालमत्ता हक्क 

अभियांत्रिकी नीतिशास्त्र आणि नेतृत्व

 कृत्रिम बुद्धिमत्ता 

स्टोचॅस्टिक्स मॉडेल्सची परिचय

शीर्ष महाविद्यालय -

1 बेंगलोर इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी, बंगलोर, कर्नाटक

 2. एमव्हीजे कॉलेज ऑफ इंजिनिअरिंग, बंगलोर, कर्नाटक 

3. नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी, कुरुक्षेत्र, हरियाणा 

 4. पीटीयू नालंदा स्कूल ऑफ टीक्यूएम आणि उद्योजकता, मोहाली, पंजाब

 5. पंजाब टेक्निकल युनिव्हर्सिटी, जालंधर, पंजाब

 6. राजस्थान टेक्निकल युनिव्हर्सिटी, कोटा, राजस्थान

जॉब प्रोफाइल आणि पगार 

सुविधा अभियंता -  3 ते 5 लाख रुपये वार्षिक 

औद्योगिक अभियांत्रिकी तंत्रज्ञ -  4 ते 9 लाख रुपये वार्षिक

औद्योगिक उत्पादन व्यवस्थापक – 5 ते 10 लाख रुपये वार्षिक

 औद्योगिक उत्पादन व्यवस्थापक – 5 ते 10 लाख रुपये वार्षिक

औद्योगिक अभियांत्रिकी व्यवस्थापक –  5 ते 12 लाख रुपये वार्षिक

प्रकल्प अभियंता -  7 ते 15 लाख रुपये वार्षिक

 ऑपरेशन्स मॅनेजर -  9 ते 12 लाख रुपये वार्षिक

गुणवत्ता व्यवस्थापक - 10 ते 18 लाख रुपये वार्षिक 

 औद्योगिक अभियंता -   6 ते 12 लाख रुपये वार्षिक

औद्योगिक अभियांत्रिकी व्यवस्थापक –  5 ते 12 लाख रुपये वार्षिक

Edited by - Priya Dixit