Career in M.Phil Zoology: जूलॉजी मध्ये एम.फिल करून करिअर बनवा, पात्रता, अभ्यासक्रम, व्याप्ती जाणून घ्या

मास्टर ऑफ फिलॉसॉफी इन जूलॉजी 1 वर्षाचा पदव्युत्तर संशोधन स्तरावरील अभ्यासक्रम आहे.एमफिल जूलॉजी ही मास्टर्स आणि डॉक्टरेट मधील इंटरमीडिएट पदवी आहे. प्राणीशास्त्र ही जीवशास्त्राची एक शाखा आहे.

या अभ्यासक्रमाचा उद्देश उमेदवाराला प्राणीशास्त्रातील स्वतःचे संशोधन तयार करण्यासाठी योग्य साधने प्रदान करणे आहे.

पात्रता निकष -

*  इच्छुक उमेदवाराकडे जूलॉजी  संबंधित विषयात पदव्युत्तर पदवी असणे आवश्यक आहे. 

* जूलॉजी एम.फील मध्ये प्रवेश घेण्यासाठी उमेदवाराला पदव्युत्तर पदवीमध्ये किमान 55% गुण असणे आवश्यक आहे

* राखीव श्रेणीतील उमेदवारांसाठी 5% गुणांची अतिरिक्त सूट देण्यात आली आहे.

* यासोबतच, उमेदवाराला विद्यापीठाकडूनच किंवा UGC-NET सारख्या राष्ट्रीय परीक्षांद्वारे आयोजित केलेल्या प्रवेश परीक्षांमध्ये विद्यापीठाच्या दर्जापर्यंत गुण मिळवावे लागतात. 

 प्रवेश प्रक्रिया -

कोणत्याही टॉप युनिव्हर्सिटी मध्ये एम फील जूलॉजी अभ्यासक्रमात प्रवेश घेण्यासाठी उमेदवारांना प्रवेश परीक्षेला बसणे आवश्यक आहे. 

प्रवेश परीक्षा उत्तीर्ण झाल्यानंतर, वैयक्तिक मुलाखत असते आणि जर उमेदवारांनी त्यात चांगले गुण मिळवल्यावरच त्यांना शिष्यवृत्ती देखील मिळू शकते.

अर्ज प्रक्रिया -

 * उमेदवारने अधिकृत वेबसाइटला भेट द्यावी. 

* अधिकृत वेबसाइटला भेट दिल्यानंतर, अर्ज भरा. 

*  अर्ज भरल्यानंतर, फॉर्ममध्ये काही चूक असल्यास योग्यरित्या तपासा, अन्यथा तो नाकारला जाऊ शकतो. 

*  मागितलेली सर्व कागदपत्रे अपलोड करा. 

 * अर्ज सबमिट करा. 

* क्रेडिट कार्ड किंवा डेबिट कार्डद्वारे ऑनलाइन फॉर्मची फी भरा.. 

प्रवेश कसे मिळवायचे - 

* उमेदवारांनी जूलॉजी मध्ये प्रवेश घेण्यासाठी सर्वोच्च विद्यापीठाचे लक्ष्य ठेवले असेल, तर त्यांच्यासाठी प्रवेश परीक्षा उत्तीर्ण होणे फार महत्वाचे आहे. विद्यार्थ्यांना प्रवेश परीक्षेसाठी नोंदणी करावी लागते आणि नोंदणी प्रक्रिया संपल्यानंतर प्रवेशपत्र जारी केले जातात. ज्यामध्ये प्रवेश परीक्षेशी संबंधित सर्व माहिती दिली जाते जसे की परीक्षा कधी आणि कुठे होणार आहे, इत्यादी.

जूलॉजी मध्ये  प्रवेश प्रक्रिया UGC NET, UGC CSIR NET, NBHM प्रवेश परीक्षा इत्यादी प्रवेश परीक्षेवर अवलंबून असते. पात्र उमेदवारांची पुढील मुलाखतीच्या आधारे निवड केली जाते.

प्रवेश परीक्षा संपल्यानंतर काही दिवसांनी त्याचा निकाल गुणवत्ता यादीच्या स्वरूपात जाहीर केला जातो. त्यानंतर विद्यार्थ्यांना त्यांच्या श्रेणीनुसार महाविद्यालये दिली जातात.

* मुलाखत आणि नावनोंदणी प्रवेश परीक्षा उत्तीर्ण झालेल्या विद्यार्थ्यांना विद्यापीठातर्फे मुलाखतीसाठी उपस्थित राहण्यास सांगितले जाते 

  विद्यार्थ्यांना एकतर ऑनलाइन (स्काईप, गुगल मीट, झूम) किंवा ऑफलाइन विद्यापीठाच्या कॅम्पसमध्ये बोलावले जाते.

या दरम्यान, इतर सर्व पात्रता निकष तपासले जातात आणि जर विद्यार्थ्यांनी मुलाखतीत चांगली कामगिरी केली तर त्यांना एम फील. जूलॉजीचा अभ्यास करण्यासाठी प्रवेश दिला जातो.

अभ्यासक्रम-

सेमिस्टर I 

संशोधन कार्यप्रणाली डिसर्टेशन I कौतुक मूलभूत संशोधन रचना, अभ्यासाची उद्दिष्टे निश्चित करणे आणि चाचणी केली जाणारी गृहीते.

 सेमिस्टर II 

फिजियोलॉजी आणि न्यूरोबायोलॉजी 

सागरी जीवशास्त्र 

पर्यावरणशास्त्र आणि वर्तन 

वन्यजीव आणि त्याचे व्यवस्थापन 

विक्षेप II 

संकल्पना आणि अभ्यास 

महासागरातील जीवांचा किंवा इतर सागरी प्रजातींचा सखोल अभ्यास. 

पर्यावरणीय दाबांमुळे प्राण्यांच्या वर्तनाच्या उत्क्रांतीच्या आधाराचा अभ्यास

 संकल्पना आणि अनुप्रयोग मूल्यमापन

शीर्ष महाविद्यालये -

दिल्ली विद्यापीठ (DU), दिल्ली 

 कुरुक्षेत्र विद्यापीठ कुरुक्षेत्र, हरियाणा

 लोयोला युनिव्हर्सिटी चेन्नई, तमिळनाडू 

 AVVM श्री पुष्पम कॉलेज तंजावर, तमिळनाडू

 अन्नामलाई विद्यापीठ कुड्डालोर, तामिळनाडू

पंजाब विद्यापीठ, छत्तीसगड 

 बरहमपूर विद्यापीठ, ओडिशा

बर्धमान विद्यापीठ, बर्धमान, पश्चिम बंगाल

 डॉ. सीव्ही रमण युनिव्हर्सिटी बिलासपूर, छत्तीसगड

 राजीव गांधी विद्यापीठ, अरुणाचल प्रदेश

 जॉब व्याप्ती  -

जू क्यूरेटर

 असिस्टेंट रिसर्चर

 प्रोफेसर

Edited By- Priya Dixit