Career in Bacteriologist: बॅक्टेरियोलॉजी बद्दल जाणून घेण्यापूर्वी, आपल्याला सूक्ष्मजीवशास्त्राबद्दल माहिती असणे आवश्यक आहे. सूक्ष्मजीवशास्त्र म्हणजे जीवशास्त्राची ती शाखा ज्यामध्ये आपण विषाणू, जीवाणू, शैवाल आणि इतर लहान सूक्ष्मजीवांचा अभ्यास करतो. बॅक्टेरियोलॉजी ही विज्ञानाची शाखा आहे जी मायक्रोबायोलॉजी अंतर्गत येते. या शाखेत जिवाणूंचा अभ्यास केला जातो. यामध्ये बॅक्टेरियाच्या जन्मापासून ते त्याच्या आयुष्यापर्यंतच्या सर्व हालचाली नोंदवल्या जातात ज्यामुळे त्याबद्दल संपूर्ण माहिती मिळू शकते.
जिवाणूंचा आपल्या शरीरावर आणि अन्नपदार्थांवर परिणाम होत असल्याने त्याबद्दल जाणून घेणे अत्यंत आवश्यक आहे.बॅक्टेरियोलॉजिस्ट हा एक प्रकारचा शास्त्रज्ञ आहे जो जीवाणूंच्या जीवनाशी संबंधित सर्व घटनांचा अभ्यास करतो जसे की जीवाणू कसे जन्मतात, त्यांचे जीवन चक्र काय असते, ते त्यांचे स्वरूप कसे बदलतात, ते कोणत्या प्रकारच्या वातावरणात राहतात, कोणत्या प्रकारची त्यांची संख्या वाढते आणि कसे. ते विकसित करतात इ.
बॅक्टेरियोलॉजिस्ट हे देखील सांगतो की कोणते जीवाणू मानवी शरीरासाठी आणि अन्नपदार्थांसाठी फायदेशीर आहेत आणि कोणते हानिकारक आहेत.जिवाणूशास्त्रज्ञ ज्या जीवाणूंचा अभ्यास करतात ते अनेक प्रकारचे एकल पेशी सूक्ष्मजीव असतात. या प्रयोगशाळेत तपासल्या जातात. चाचणीच्या आधारे, जीवाणूशास्त्रज्ञ हे जाणून घेण्याचा प्रयत्न करतात की या जीवाणूंचा मानवी शरीरावर, झाडांवर, वनस्पतींवर आणि प्राण्यांवर काय परिणाम होतो. जीवाणूंमुळे कोणता रोग पसरतो आणि मनुष्य, प्राणी आणि वनस्पतींवर रोगांचा काय परिणाम होतो हे देखील कळते.
पात्रता -
या क्षेत्रात करिअर करण्यासाठी सर्वप्रथम तुम्हाला कोणत्याही मान्यताप्राप्त बोर्डातून भौतिकशास्त्र, रसायनशास्त्र आणि जीवशास्त्र विषयांसह 10+2 परीक्षा उत्तीर्ण करावी लागेल.
यानंतर तुम्ही कोणत्याही चांगल्या महाविद्यालयातून किंवा संस्थेतून मायक्रोबायोलॉजीमधून बीएससी करू शकता.
जर तुमच्या कॉलेजमध्ये मायक्रोबायोलॉजी हा विषय उपलब्ध नसेल, तर तुम्ही बायोलॉजी, बायोकेमिस्ट्री, सेल बायोलॉजी यासारख्या विषयांतून पदवीही मिळवू शकता.
चांगली नोकरी सुनिश्चित करण्यासाठी, पदवीनंतर पदव्युत्तर पदवी घेणे चांगले आहे.
बॅक्टेरियोलॉजी या संशोधन क्षेत्रात नाव कमवायचे असेल तर संबंधित विषयातून पीएचडी करावी.
पदवीनंतर लगेच तुम्ही कधीही इंटर्नशिप करू शकता. हे तुम्हाला व्यावहारिक एक्सपोजर देईल जे तुमच्या भविष्यातील करिअरसाठी उपयुक्त ठरेल.
आवश्यक कौशल्ये-
पर्यावरणीय देखरेख आणि जागरूकता कौशल्ये
नेतृत्व, संप्रेषण आणि परस्पर कौशल्ये
कौशल्यांचे विश्लेषण करणे
संगणक आणि प्रयोगशाळा उपकरणे चालविण्याचे कौशल्य
आरोग्यसेवा व्यावसायिकांसह सहकार्याने काम करण्याची क्षमता
खोल संशोधन कौशल्ये असणे आवश्यक आहे.
शीर्ष महाविद्यालय -
कानपूर विद्यापीठ, कानपूर
दिल्ली विद्यापीठ, दिल्ली
बनारस हिंदू विद्यापीठ
गार्गी कॉलेज, दिल्ली
फरग्युशन कॉलेज, पुणे
ख्रिस्त विद्यापीठ, बंगलोर
मद्रास ख्रिश्चन कॉलेज, चेन्नई
कृष्णचंद चेलाराम कला, वाणिज्य आणि विज्ञान महाविद्यालय, मुंबई
लवली व्यावसायिक विद्यापीठ
अमृता विद्यापीठ
जॉब व्याप्ती -
संशोधन संस्था
पेय उद्योग
रासायनिक उद्योग
अन्न उद्योग
विद्यापीठ
फार्मा इंडस्ट्रीज
पर्यावरण संस्था
कृषी क्षेत्र
पगार-
40 हजार ते 50 हजार मासिक पगारासह नोकरी मिळते.
वरिष्ठ पदावर असल्यास सरासरी वार्षिक पॅकेज रु. 9.50 लाख. म्हणजे तुमचा मासिक पगार सुमारे 79 हजार रुपये मिळते.