ओमिक्रॉन या कोरोनाव्हायरसच्या नवीन प्रकाराबाबत जगभरातून भीतीदायक आकडेवारी समोर येत आहे. भारतातही ओमिक्रॉनची लागण झालेल्यांची संख्या 150 च्या पुढे गेली आहे. ही चिंतेची बाब आहे की सुरुवातीचे संशोधन असे दर्शवत आहे की बहुतेक लसी (Covid-19 Vaccine) देखील याविरूद्ध प्रभावी नाहीत. एकमात्र दिलासा म्हणजे लस घेणारे लोक ओमिक्रॉनची लागण झाल्यानंतर अधिक गंभीर आजारी पडत नाहीत.
कोरोनाची सध्याची लस किती प्रभावी आहे यावर सध्या जगातील अनेक देशांमध्ये संशोधन सुरू आहे. संशोधनाच्या सुरुवातीच्या अहवालानुसार, केवळ असे लोक ओमिक्रॉनच्या संसर्गापासून वाचत आहेत ज्यांनी बूस्टर डोससह फायझर आणि मॉडर्ना लस घेतली आहे. पण या दोन्ही लसी अमेरिकासह इतर काही देशांमध्येच उपलब्ध आहेत. एस्ट्राजेनेका , जॉनसन एंड जॉनसन आणि रशियाच्या लस देखील Omicron विरुद्ध प्रभावी नाहीत. अशा परिस्थितीत कोरोनाचा प्रादुर्भाव रोखणे सोपे होणार नाही.
या दोन्ही लसी प्रभावी आहेत
न्यूयॉर्क टाईम्सच्या मते, आतापर्यंतचे बहुतेक पुरावे प्रयोगशाळेतील प्रयोगांवर आधारित आहेत, जे शरीराची प्रतिकारशक्ती पूर्णपणे कव्हर करत नाहीत. फाइजर आणि मॉडर्न ची लस नवीन एमआरएनए तंत्रज्ञानावर आधारित आहे. या दोन्ही लसींनी आतापर्यंत लोकांना कोरोनाच्या प्रत्येक नवीन प्रकारापासून संरक्षण दिले आहे. अमेरिका आणि युरोपातील काही देशांमध्ये याचा वापर केला गेला आहे.
चीनी लस
दुसरीकडे, चीनच्या दोन्ही लसी सिनोफार्म आणि सिनोव्हॅक ओमिक्रॉन विरुद्ध प्रभावी नाहीत. तर संपूर्ण जगात लसीचा अर्धा डोस या दोन लसींचा आहे. यामध्ये चीन आणि मेक्सिको आणि ब्राझील सारख्या कमी आणि मध्यम उत्पन्न देशांचा समावेश आहे.
एस्ट्राजेनेका प्रभावी आहे का?
UK मधील प्राथमिक अभ्यासात असे दिसून आले आहे की Omicron ऑक्सफोर्ड-एस्ट्राजेनेका लस घेतल्यानंतर सहा महिन्यांनी संसर्गापासून संरक्षण करत नाही. भारतात लस घेतलेल्या बर्‍याच लोकांना Covishield या ब्रँड नावाखाली लस देण्यात आली आहे. आफ्रिकेतही याचा मोठ्या प्रमाणावर वापर केला जातो. जेथे जागतिक कोविड लस कार्यक्रम कोवॅक्सने 44 देशांना त्याचे 67 दशलक्ष डोस वितरित केले आहेत.
रशियाची लस
संशोधकांचा असा अंदाज आहे की रशियाची स्पुतनिक लस, जी आफ्रिका आणि लॅटिन अमेरिकेत देखील वापरली जात आहे, ती ओमिक्रॉनपासून संरक्षण देत नाही. जॉन्सन अँड जॉन्सन व्हॅक्सीनच्या बाबतीतही असेच आहे. हे Omicron विरूद्ध थोडेसे संरक्षण देखील देते.