कार्तिक शुक्ल द्वितीया तिथीला भाऊबीजचा सण साजरा केला जातो. याला यम द्वितीया असेही म्हणतात. यावेळी रविवार, 03 नोव्हेंबर 2024 रोजी भाई दूजचा सण साजरा केला जाईल. या दिवशी मृत्यूची देवता यमराज आणि त्यांची बहीण यमुना यांची पूजा केली जाते. या दिवशी बहिणी आपल्या भावांना टिळक लावतात आणि त्यांना जेवण देतात. जेवणानंतर भावाला पान खायला दिले जाते. जाणून घेऊया कोणत्या प्रकारचे अन्न तयार करावे.
भाऊबीजच्या दिवशी कोणते पदार्थ बनवावेत : या दिवशी बहिणी आपल्या भावांना आपल्या घरी बोलावतात किंवा संध्याकाळी त्यांच्या घरी जाऊन त्यांना खाऊ घालतात आणि तिलक लावतात. भाऊबीजच्या दिवशी बहिणी आपल्या भावांसाठी फुलका, डाळ, भात, खीर, पुरी, कढी, चुरमा किंवा लाडू, सीरा, रसमलाई, भजिया इत्यादी पदार्थ बनवतात. या सणासाठी खास पदार्थांमध्ये महाराष्ट्राची गोड बासुंदी पुरी किंवा खिरणी पुरी यांचा समावेश होतो. जेवणानंतर भावाला गोड पान खायला दिले जाते. सुपारी अर्पण केल्याने बहिणींचे सौभाग्य अबाधित राहते असा समज आहे. या दिवशी जे बंधू-भगिनी हा विधी करून यमुनेत स्नान करतात, त्यांना यमराजी यमलोकाचा यातना देत नाहीत, असे म्हणतात.
यम आणि यमुनेची कथा: भाऊबीजच्या पौराणिक कथेनुसार, या दिवशी यमुना आपला भाऊ भगवान यमराजांना आपल्या घरी बोलावते आणि त्याला तिलक लावते आणि त्याला स्वादिष्ट भोजन देते. त्यामुळे यमराज खूप खुश झाले आणि त्यांनी आपली बहीण यमुना यांच्याकडे वरदान मागायला सांगितले. यावर यमुनेने आपला भाऊ यमाला सांगितले की, या दिवशी ज्या बहिणी आपल्या भावांना आपल्या घरी बोलावून त्याला भोजन देतात आणि कपाळावर टिळक लावतात, त्यांनी यमाला घाबरू नये. हे ऐकून यमरान म्हणाला, तथास्तु. तेव्हापासून कार्तिक महिन्याच्या शुक्ल द्वितीयेला बहिणी आपल्या भावांना खाऊ घालतात आणि तिलक लावतात.
