विजयादशमीच्या दिवशी आपट्याची पाने वाटण्याची प्रथा खूप जुनी आहे आणि यामागे काही पौराणिक आणि सांस्कृतिक कारणे आहेत.
पौराणिक कारणे:
अर्जुन आणि शमी वृक्ष: महाभारतानुसार अर्जुनाने आपल्या अज्ञातवासात शमी वृक्षाच्या पाठीमागे आपली शस्त्रे लपवून ठेवली होती. विजयादशमीच्या दिवशी त्यांनी ही शस्त्रे काढून विराट युद्धात विजय मिळवला. त्यामुळे शमी वृक्षाला खूप महत्त्व प्राप्त झाले.
शमी वृक्ष आणि देवी: शमी वृक्षाला देवीचे स्वरूप मानले जाते. या वृक्षाची पूजा केल्याने देवी प्रसन्न होतात आणि आपल्या भक्तांना आशीर्वाद देतात असे मानले जाते.
विजय आणि समृद्धी: आपट्याची पाने विजयाचे प्रतीक आहेत. या पानांची देवाणघेवाण केल्याने घरात समृद्धी येते आणि नकारात्मक शक्ती दूर होतात असा विश्वास आहे.
सांस्कृतिक कारणे:
नवी सुरुवात: विजयादशमी हा नवीन सुरुवातीचा दिवस आहे. या दिवशी आपट्याची पाने देवाणघेवाण करून एकमेकांना शुभेच्छा दिल्या जातात.
नाते - संबंध सुधारणा: आपट्याची पाने देवाणघेवाण करून आपले नातेवाईक आणि मित्रांशी संबंध सुधारले जातात.
पर्यावरण संरक्षण: आपटा हा एक औषधी वृक्ष आहे. या वृक्षाची पूजा करून आपण पर्यावरणाचे संरक्षण करण्याचा संदेश देतो.
आपट्याची पाने वाटण्याचे महत्त्व:
विजयाचे प्रतीक: आपट्याची पाने विजयाचे प्रतीक आहेत. या पानांची देवाणघेवाण करून आपण आपल्या जीवनात विजय मिळवू शकतो.
नकारात्मक शक्ती दूर: आपट्याची पाने नकारात्मक शक्ती दूर करण्याचे काम करतात.
समृद्धी: आपट्याची पाने घरात समृद्धी आणतात.
आशीर्वाद: आपट्याची पाने देवाणघेवाण करून आपण देवीचे आशीर्वाद प्राप्त करू शकतो.
दसर्‍याला आपट्याची पानचं सोनं म्हणून का लुटतात ?
प्रभू श्रीरामा यांच्या राज्यात खूप संपत्ती होती. परंतु प्रभूंनी ती दान करत वानप्रस्थाश्रम स्वीकारले. मात्र तेव्हा त्यांचे कुलगुरू कौत्स मूनी यांनी प्रभू रामाकडे 14 कोटी सुवर्ण मुद्रा मागितल्या. अशात प्रभू रामाकडे काहीच नसताना गुरूंची मागणी पूर्ण करण्यासाठी त्यांनी इंद्र देवांना युद्धाचे आव्हान दिले. या युद्धात इंद्र देवाचा पराभव झाला. तेव्हा प्रभू रामांनी मला राज्य नको मात्र फक्त 14 कोटी सुवर्ण मुद्रा हव्या अशी मागणी केली. यानंतर इंद्र देवांनी पृथ्वीवरील आपट्यांच्या पानावर सुवर्ण मु्द्रा सोडली. यामुळे विजयदशमीला सोने म्हणून आपट्यांची पाने लुटली जातात.
विजयादशमीच्या दिवशी आपट्याची पाने वाटण्याची प्रथा खूप जुनी आणि पवित्र आहे. या प्रथेमागे धार्मिक, सांस्कृतिक आणि पर्यावरणीय कारणे आहेत. आपट्याची पाने वाटून आपण आपल्या जीवनात सकारात्मक बदल करू शकतो आणि देवीचे आशीर्वाद प्राप्त करू शकतो.
तसेच ही पाने मोठ्या माणसांना देऊन त्यांचा आशीर्वाद घेण्याची परंपरा असल्याने त्यांच्या प्रती आदर दर्शवण्याची आणि दुरावलेली नाती दूर करुन जवळ येण्याची ही संधी समजावी.
