वॅक्सीन किंवा लस हे आपल्या शरीराला कोणत्याही संसर्गापासून वाचवते.ही लस आपल्याला एखाद्या गंभीर आजार किंवा पिढ्यांपिढ्यांपासून होणाऱ्या आजाराविरूद्ध लढायला मदत करते.
लस लावल्याने रोगप्रतिकार शक्ती वाढते. यासह, आपण रोगाविरूद्ध लढण्यास सक्षम होता.लस लावल्याने रोग प्रतिकारक शक्ती शरीराला संसर्गापासून लढण्यासाठी बूस्ट करते. संसर्गा विरुद्ध शरीरात अँटीबॉडीज तयार करते.या अँटीबॉडीज रोगाविरुद्ध लढायला शरीराची मदत करतात.या मुळे आपला रोगापासून बचाव होतो.
यूएस रोग नियंत्रण व प्रतिबंधक केंद्रांनुसार ही लस अत्यंत प्रभावी आहे. जरी ही कोणत्याही आजारावर उपचार करत नाही, परंतु आजार होण्यापासून प्रतिबंधित करते. कोणत्याही रोगाविरुद्ध लढा देण्यासाठी लस आपल्या शरीराची प्रतिकारशक्तीची पातळी वाढवते.
लस कशी तयार केली जाते
लसात मृत जीवाणू, काही प्रथिने आणि व्हायरस असतात. ज्यांना शरीरात इंजेक्शनने घालतात. यानंतर, शरीराला असे वाटते की वास्तविक विरोधक आला आहे, नंतर तो अँटीबॉडी बनवितो. मग जेव्हा जेव्हा वास्तविक बॅक्टेरियाआपल्या शरीरात येतात तेव्हा शरीरात अँटी-बॉडी आधीच अस्तित्वात असतात.
जेव्हा लहान मुलांना लस दिली जाते तेव्हा त्यांना हलका ताप येतो. याचा अर्थ असा आहे की ही लस आपले कार्य करीत आहे आणि शरीरात अँटीबॉडीज तयार होतं आहे. वॅक्सीनचे काम आहे लोकांना रोग होण्यापासून वाचविणे. हे रोगानंतरचे औषध किंवा उपचार नाही.जसे की न्यूमोनिया,पोलिओ,लस देखील मुलांना आधीच दिली जाते.
लस सुरक्षित आहे का?
चीनमध्ये 1786 मध्ये एक चाचणी घेण्यात आली. तेव्हापासून, हा वॅक्सीन किंवा लस हा शब्द लागू झाला आहे. ही लस आजतायगत महान कामगिरीमध्ये गणली जाते.
डब्ल्यूएचओच्या मते, ही लस एका वर्षात सुमारे 3 दशलक्ष जीव वाचवते. स्थानिक औषध नियामकांकडून परवानगी मिळाल्यावरच ती लस बाजारात येते. चेचकसारख्या आजाराचा आज या लसीने पराभव केला असून रोगाचा नायनाट केला आहे. तथापि, लसीकरण वापरण्यास बर्‍याचदा अनेक वर्षे लागतात.
कोरोना विषाणूबद्दल जगभरात संशोधन चालू आहे. सद्य परिस्थितीनुसार, हा रोग केव्हा आणि कसा संपेल याबद्दल शास्त्रज्ञ ही दावा करू शकत नाहीत. पुरेशी लस शोधण्यासाठी महिने किंवा अनेक वर्षे लागू शकतात.
लसीचे फायदे काय आहेत
लस आपल्या शरीरात शरीरविरोधी तयार करते. लस लावल्याने आपल्या शरीराची रोग प्रतिकार शक्ती वाढते. रोगाचा प्रादुर्भाव होण्यापूर्वी याचा वापर केला जातो. कोरोना लस हे याचे उत्कृष्ट उदाहरण आहे. प्रत्येकाने लस घ्यावी, अशी सूचना डॉक्टरांकडून केली जात आहे. आपण देखील कोरोना संसर्गग्रस्त असल्यास, आपल्याला रुग्णालयात दाखल होण्याची आवश्यकता पडणार नाही. आपण घरी ठीक होऊ शकता. ही लस लावल्याने आपली प्रतिकारशक्ती विकसित होते. हे रोग बरेच करत नाही तर त्या आजाराला रोखण्यास मदत करते.
लस निर्यातीवर बंदी-
कोवॅक्सीन आणि कोव्हीशील्ड लस भारतात तयार केली जात आहे. परंतु कोरोना संक्रमणाचा धोका अधिकच वाढत आहे. लोकांना लसीबाबत जागरूक करून लस लावण्याचा सल्ला देण्यात येत आहे. भारतात लसीचा खप झपाट्याने होत आहे. तथापि, लसीच्या निर्यातीचा परिणाम आता भारतावर दिसून येत आहे. अनेक राज्यांमध्ये लसीची उपलब्धता संपली आहे .या साठी आता लसीच्या निर्यातीवर काही दिवस बंदी घालण्यात आली आहे.
डब्ल्यूएचओच्या मते, भारताने 76 देशांना सुमारे 6 कोटी डोस पाठविले आहेत. स्त्रोतांच्या देशांतर्गत मागणीला प्राधान्य देऊन लस निर्यात थांबविण्याचा निर्णय घेण्यात आला आहे.
निष्कर्ष -
लहानपणी देखील लस लावली जात होती जेणे करून न्यूमोनिया सारख्या आजारापासून बचाव केला जाऊ शकेल .
लस लावल्यानंतर आपल्याला ताप येतो कारण आपल्या शरीरात अँटीबॉडीज तयार केल्या जातात आणि जेव्हा आजाराचा प्रादुर्भाव आपल्यावर होतो या अँटीबॉडीज त्या आजाराशी लढायला सज्ज असतात.जेणे करून आजार वाढू नये.या साठी लसी दिल्या जात आहेत. लस घेतल्यावर आपल्याला ताप येतो.असं लहान मुलांना देखील लस दिल्यावर होतं आणि सध्या कोरोनाविषाणू विरोधक लस दिल्यावर देखील येत आहे. याचा अर्थ असा आहे की हे वॅक्सीन प्रभावी आहे आणि आपले काम करत आहे.