हनुमान भक्त चैत्र महिन्यातील पौर्णिमेला हनुमानजींचा जन्मोत्सव साजरा करतात. हा सण देशभरात मोठ्या थाटामाटात साजरा केला जातो. रुद्रावतार हनुमानजींचा जन्म राम अवताराच्या काळात भगवान विष्णूच्या मदतीसाठी झाला होता.
हनुमानजींचा जन्म राम भक्तीसाठी झाला होता. यंदा हनुमान जयंती 16 एप्रिलला साजरी होणार आहे. हनुमानजी अमर आहेत असे मानले जाते. अंजनीपुत्र हनुमानजीचे असे काही रहस्य आहेत जे फार कमी लोकांना माहित आहेत. अशाच काही रहस्यांबद्दल जाणून घेऊया.
पवनपुत्र हनुमानजींचा जन्म कर्नाटकातील कोपल जिल्ह्यातील हंपीजवळील एका गावात झाला अशी धार्मिक मान्यता आहे. त्यांचा जन्म मातंग ऋषींच्या आश्रमात झाला असे मानले जाते. हनुमानजींच्या जन्माचा उद्देश श्री रामाला सहकार्य करणे हा होता.
भगवान इंद्रदेवांनी हनुमानजींना हे वरदान दिले होते की त्यांना त्यांच्या इच्छेने मृत्यू प्राप्त होऊ शकतो. त्याचबरोबर भगवान श्रीरामाच्या वरदानानुसार हनुमानजींना युगाच्या शेवटीच मोक्ष मिळेल. त्याचबरोबर माता सीतेच्या वरदानानुसार ते चिरंजीवी राहतील. माता सीतेच्या या वरदानामुळे द्वापार युगातही हनुमानजींचा उल्लेख आहे. यामध्ये तो भीम आणि अर्जुनची परीक्षा घेताना दिसत आहे. कलियुगात त्यांनी तुलसीदासजींना दर्शन दिले. कलियुगात हनुमानजी गंधमादन पर्वतावर वास करतात असे श्रीमद भागवतात सांगितले आहे.
हनुमानजींना पवनपुत्र, अंजनी पुत्र, मारुती नंदन, बजरंगबली, केसरीनंदन, संकटमोचन अशा अनेक नावांनी ओळखले जाते. हनुमानजींची संस्कृतमध्ये 108 नावे आहेत. त्यांच्या प्रत्येकाच्या नावात आयुष्याचे एक वर्ष दडले आहे. म्हणूनच हनुमानजींची ही 108 नावे खूप प्रभावी आहेत.
हनुमान चालिसा, बजरंग बाण, हनुमान बाहुक इत्यादींमधून हनुमान जीची ओळख करून दिली जाते. पण सर्वप्रथम हनुमानजींची पूजा करून विभीषण त्यांच्या आश्रयाने आले आणि त्यांनी हनुमानाची स्तुती केली.
प्रभू राम भक्त हनुमानजी बद्दल अशी श्रद्धा आहे की ते ब्रह्मचारी आहेत. पण ब्रह्मचारी होऊनही ते एका मुलाचे वडील होते. पौराणिक कथेनुसार, माता सीतेला शोधण्यासाठी लंकेकडे जात असताना त्यांचे एका राक्षसाशी युद्ध झाले. त्याचा पराभव केल्यावर त्याच्या घामाचा थेंब मगरीने गिळून टाकला, त्यानंतर मकध्वजा नावाचा मुलगा झाला.
रामभक्त हनुमानजी हे देखील माँ दुर्गेचे सेवक आहेत अशी धार्मिक श्रद्धा आहे. हनुमानजी आईच्या पुढे चालतात आणि भैरवजी त्यांच्या मागे चालतात. देशातील सर्व मंदिरांच्या आसपास नक्कीच हनुमानजी आणि भैरवजींचे मंदिर आहे.