Nirjala Ekadashi 2025 या वर्षी निर्जला एकादशी २०२५ चा व्रत खूप खास असणार आहे. हिंदू पंचागानुसार ज्येष्ठ महिन्याच्या शुक्ल पक्षाच्या एकादशीला हा व्रत पाळला जातो आणि तो सर्व २४ एकादश्यांपैकी सर्वात कठीण आणि सर्वोत्तम मानला जातो. धार्मिक श्रद्धेनुसार केवळ निर्जला एकादशीचे व्रत केल्यानेच व्यक्तीला सर्व एकादशींचे व्रत करण्याचे पुण्य मिळते. या कारणास्तव, याला भीमसेनी एकादशी असेही म्हणतात. निर्जला एकादशी २०२५ तारीख आणि शुभ मुहूर्त:
एकादशी तिथी सुरुवात: ६ जून २०२५, दुपारी २:१५
एकादशी तिथी समाप्त: ७ जून २०२५, पहाटे ४:४७
उदय तिथीनुसार व्रत: ६ जून २०२५ (शुक्रवार)
या वर्षी हे व्रत दोन स्वरूपात पाळले जाईल:
स्मार्त निर्जला एकादशी: ६ जून २०२५ रोजी
वैष्णव निर्जला एकादशी: ७ जून २०२५ रोजी
निर्जला एकादशीचे धार्मिक महत्त्व
हिंदू धर्मात निर्जला एकादशी हा सर्वात पुण्यपूर्ण व्रत मानला जातो. असे मानले जाते की या दिवशी व्रत केल्याने सर्व पापांचा नाश होतो आणि मोक्ष मिळतो. भगवान विष्णूचे दान, पुण्य आणि पूजा जीवनात सुख आणि समृद्धी आणते.
पौराणिक कथेनुसार, पांडवांमधील सर्वात बलवान भीमसेन एकादशीचे व्रत ठेवू शकला नाही. त्यानंतर व्यास ऋषींनी त्याला निर्जला एकादशीचे व्रत करण्याचा सल्ला दिला, जेणेकरून त्याला उर्वरित एकादशींचे फळ एकाच व्रतात मिळू शकेल. तेव्हापासून हे व्रत "भीमसेनी एकादशी" या नावानेही प्रसिद्ध झाले.
पूजाविधी आणि उपवासाची पद्धत
निर्जला एकादशीचे व्रत कठीण आहे कारण त्यात पाणीही सेवन केले जात नाही. जो व्यक्ती तो ठेवतो तो दिवसभर पाणी आणि अन्नाशिवाय उपवास करतो. पूजेची पद्धत खालीलप्रमाणे आहे:
सकाळी ब्रह्म मुहूर्तावर उठा, स्नान करा आणि स्वच्छ, पवित्र कपडे घाला.
भगवान विष्णू आणि माता लक्ष्मीच्या मूर्तीला पाण्याने स्नान घाला.
फुले, फळे, तुळशी, अगरबत्ती, दिवे इत्यादी अर्पण करा आणि उपवास करण्याचे व्रत घ्या.
दिवसभर हरीचे नाव घ्या आणि विष्णू सहस्रनामाचे पठण करा.
दिवसभर पाणी किंवा अन्न सेवन करू नका (जर आरोग्य परवानगी देत असेल तर).
संध्याकाळी आरती करा आणि गरिबांना दान करा आणि ब्राह्मणांना जेवण द्या.
या दिवशी काय करावे आणि काय करू नये:
हरि नामाचा जप करा
पिंपळ किंवा तुळशीच्या झाडाची पूजा करा.
गरजूंना कपडे, पाणी आणि अन्न दान करा
क्रोध, खोटेपणा आणि हिंसाचार टाळा
पाणी, फळे किंवा अन्न सेवन करू नका (पूर्ण निर्जला उपवासात)
झोप किंवा आळस टाळा, पूजा आणि ध्यानावर लक्ष केंद्रित करा
निर्जला एकादशी ही केवळ आध्यात्मिकदृष्ट्या खूप फलदायी मानली जात नाही तर शरीर आणि मन शुद्ध करण्याची ही एक उत्तम संधी आहे. जो व्यक्ती या दिवशी भक्तीभावाने आणि नियमितपणे उपवास करतो त्याला देवाचे विशेष आशीर्वाद मिळतात.
