हिंदू धर्मात प्राचीन काळापासून मुहूर्ताला महत्त्व दिले गेले आहे. मुहूर्ताच्या संदर्भात केलेल्या अनेक अभ्यासात असे समोर आले आहे की, ग्रह-नक्षत्रांची स्थिती मोजल्यानंतरच मुहूर्त ठरवला जातो. याशिवाय प्रत्येक महत्त्वाच्या आणि शुभ कार्यात यज्ञ आणि हवन करण्याची परंपरा आहे. असे मानले जाते की यज्ञ आणि हवनातून निघणारा धूर वातावरण शुद्ध करतो आणि सकारात्मक ऊर्जा प्रसारित होते. हिंदू समाजात आजही शुभ कार्य यशस्वीपणे पूर्ण होण्यासाठी लोक शुभ मुहूर्ताची वाट पाहत असतात.
मुहूर्ताबद्दलचे वेगवेगळे तर्क आणि समज यांमध्ये आपण त्याचे जीवनातील महत्त्व आणि प्रासंगिकता लक्षात घेतली पाहिजे. मुहूर्ताची गरज का आहे? खरे तर मुहूर्त हा एक विचार आहे, जो निश्चित वेळ आणि तारखेला सुरू होणारे कार्य शुभ होईल आणि जीवनात आनंद देईल या विश्वासाचे प्रतीक आहे. विश्वातील खगोलशास्त्रीय घटनांचा आपल्या जीवनावर खोलवर परिणाम होतो. कारण वेगवेगळ्या ग्रहांच्या हालचालीमुळे जीवनात बदल घडतात. हे बदल आपल्याला चांगल्या आणि वाईट काळाची जाणीव करून देतात. त्यामुळे कोणत्याही कामाची सुरुवात वार, तिथी, नक्षत्र इत्यादी मोजून करणे आवश्यक आहे, जे शुभ फल देणारे सिद्ध होते.
विशेष प्रसंगी शुभ मुहूर्ताचे महत्त्व
शुभ मुहूर्त म्हणजे कोणतेही शुभ कार्य सुरू करण्यासाठी शुभ मुहूर्त ज्यामध्ये सर्व ग्रह आणि नक्षत्र शुभ फल देत आहेत. आपल्या जीवनात अनेक शुभ आणि शुभ प्रसंग येतात. या प्रसंगी कोणत्याही अडथळ्याशिवाय हे प्रसंग अधिक भव्य आणि शांततापूर्ण व्हावेत असा आमचा प्रयत्न आहे. अशा स्थितीत ही कामे सुरू करण्यापूर्वी आपण शुभ मुहूर्तासाठी ज्योतिषाचा सल्ला घेतो. पण लग्न, मुंडन, गृहप्रवेश अशा विशेष समारंभांवर मुहूर्ताचे महत्त्व अधिकच वाढते. लग्न हे आयुष्यभर एकत्र ठेवण्याचे महत्त्वाचे बंधन आहे, त्यामुळे हा सोहळा शुभ व्हावा म्हणून प्रत्येक कुटुंब या शुभ मुहूर्ताची वाट पाहत असते, जेणेकरून आपल्या मुलांच्या जीवनात सदैव आनंदी राहावे. याशिवाय गृहप्रवेश, मालमत्ता, वाहन खरेदी अशा अनेक प्रसंगी शुभ मुहूर्त पाळण्याची परंपरा आहे.
मुहूर्ताशी संबंधित खबरदारी
शुभ मुहूर्तामध्ये केलेली कामे यशस्वीपणे पूर्ण होतात, परंतु मुहूर्ताच्या बाबतीत काही चूक झाली तर त्याचे परिणाम विपरीत होऊ शकतात. म्हणूनच योग्य मुहूर्त निवडणे महत्त्वाचे आहे. आजकाल अनेक टीव्ही, इंटरनेट आणि वर्तमानपत्रे अनेक तीज, सण आणि उपवासांशी संबंधित मुहूर्ताचा उल्लेख करतात परंतु तरीही गोंधळ टाळण्यासाठी एकदा ज्योतिषाशी संपर्क साधावा. विशेषतः लग्न, मुंडण आणि गृहप्रवेशासाठी ज्योतिषाच्या सल्ल्याशिवाय पुढे जाऊ नका. कारण शुभ मुहूर्तावर सुरू केलेले प्रत्येक कार्य जीवनात यश, सुख-समृद्धी आणि आनंद घेऊन येते.