संत तुकाराम बीज म्हणजे तो दिवस ज्या दिवशी संत तुकाराम यांचे निधन झाले. 2023 मध्ये संत तुकाराम बीज 9 मार्च रोजी आहे. पारंपारिक मराठी दिनदर्शिकेनुसार फाल्गुन महिन्यात (फेब्रुवारी-मार्च) कृष्ण पक्षाच्या दुसऱ्या दिवशी हा सण साजरा केला जातो. या दिवशी भक्त दुपारी मंदिरे आणि पवित्र ठिकाणी जमतात आणि महान भक्ती संतांच्या सन्मानार्थ विविध विधी करतात.
देहू, महाराष्ट्रातील विठोबा मंदिर हे संत तुकाराम महाराजांचे मूळ गाव आहे आणि या दिवशी हजारो लोक संत तुकारामांना मान देतात.
सन 1650 मध्ये फाल्गुन कृष्ण पक्षाच्या द्वितिया तिथीच्या मध्यान्हाला संत तुकारामांनी देहत्याग केला होता, असे मानले जाते.
मराठी संस्कृतीतील भक्ती पंथाचे एक महान प्रवर्तक, संत तुकाराम यांची जगभरात लाखो लोक पूजा करतात आणि त्यांच्या कविता आणि शिकवणीतून प्रेरणा घेतात.
संत तुकाराम या दिवशी गरुडावर स्वार होऊन वैकुंठाला गेले, अशी भाविकांची श्रद्धा आहे. तुकाराम बीज या दिवशीही मंदिराच्या आवारातील एक झाड दुपारच्या वेळी हादरते.
तुकाराम बीज या दिवशी यात्रेकरूंच्या संख्येचा अंदाज बांदता येत नाही. परंतु महाराष्ट्र आणि कर्नाटकच्या विविध भागांतून या दिव्य सोहळ्याला 100,000 हून अधिक भाविक उपस्थित असल्याचा अंदाज बांधला गेला आहे.