Story of Shikhandi: शिखंडी हे नाव सर्व ऐकून आहेत. शिखंडीला त्याच्या वडील द्रुपद यांनी पुरुष म्हणून वाढवले होते, त्यामुळे त्याचे लग्न स्त्रीशी होणे स्वाभाविक होते. तसा हा प्रकार घडला पण शिखंडीच्या पत्नीला जेव्हा हे वास्तव कळले तेव्हा ती शिखंडीला सोडून वडिलांच्या घरी गेली. संतापलेल्या पित्याने द्रुपदाच्या नाशाचा इशारा दिला.
सत्यवती आणि शंतनूचा मुलगा विचित्रवीर्य तरुण झाल्यावर भीष्माने काशिराजच्या अंबा, अंबालिका आणि अंबिका या तीन मुलींना जबरदस्तीने पळवून नेले आणि त्यांचा विवाह विचित्रवीर्याशी करायचा होता, कारण भीष्माला त्याचे वडील शंतनूचे कुळ वाढवायचे होते. पण नंतर थोरली राजकन्या अंबा हिला सोडण्यात आले कारण तिला शाल्वराज हवे होते. इतर दोघांचा (अंबालिका आणि अंबिका) विवाह विचित्रवीर्याशी झाला होता.
अंबा शाल्वराजाकडे गेल्यावर त्याने तिला नाकारले. त्यानंतर ती वडिलांच्या घरी गेली तेव्हा वडिलांनीही तिला आसरा दिला नाही. मग कंटाळून अंबाने भीष्मांसमोर लग्नाचा प्रस्ताव ठेवला, पण त्यांनी आयुष्यभर ब्रह्मचारी राहण्याचे व्रत घेतले होते. शेवटी अंबाने परशुरामाकडे न्याय मागितला. परशुरामाने भीष्माशी युद्ध केले पण परशुराम निराश झाला. तेव्हा निराश झालेल्या अंबाने शिवाची आराधना केली आणि इच्छामरणाचे वरदान मिळवण्यासाठी ती भीष्माच्या मृत्यूचे कारण असेल असे वरदान मागितले. पुढील जन्मातच हे शक्य होईल, असे शिवाने सांगितले. अंबा मरण निवडते. ही अंबा शिखंडी म्हणून जन्म घेते.
शिखंडी भीष्मांसमोर उभा होता. भीष्मांनी मोठ्या प्रमाणावर पांडव सैन्याचा वध केल्यामुळे पांडवांच्या बाजूने भीतीचे वातावरण पसरले असते, तेव्हा श्रीकृष्णाच्या सांगण्यावरून पांडव भीष्मांसमोर हात जोडून त्यांच्या मृत्यूचा उपाय विचारतात. भीष्म थोडा वेळ विचार करून उपाय सुचवतात. यानंतर भीष्म पांचाल आणि मत्स्य सैन्याचा संहार करतात. तेव्हा पांडवांनी शिखंडीला रणांगणात भीष्मांसमोर लढण्यासाठी उतरतात. शिखंडीला रणांगणात आपल्या समोर उभा असलेला पाहून भीष्म आपली शस्त्रे सोडतात. कारण भीष्मांनी वचन दिले होते की ते कोणत्याही स्त्रीशी युद्ध करणार नाहीत.
कृष्णावर युद्धाच्या धर्माविरुद्ध वर्तन केल्याचा आरोप करून भीष्म एका स्त्रीवर हल्ला करण्यास नकार देत धनुष्य खाली ठेवतात. तेव्हा कृष्ण भीष्माला उत्तर देतात की तुम्ही नेहमी स्वतः ठरवलेल्या नियमांवर निर्णय घेतलात आणि धर्माची अवहेलना केली. आजही त्याच निकषावर ते शिखंडीचे वर्णन एक स्त्री म्हणून करत आहेत, जिला तिच्या वडिलांनी पुरुषाप्रमाणे वाढवले आहे आणि जिला यक्षाने दिलेले पुरुष लिंग देखील आहे.
भीष्मांसमोर रथावर उभा असलेला शिखंडी सतत भीष्मांवर बाणांनी हल्ला करतो पण बाण भीष्माच्या चिलखतीवर आदळल्यानंतर खाली पडतात. शिखंडीच्या बाणांमध्ये भीष्मांच्या छातीला छेद देण्याइतकी शक्ती नव्हती. त्यानंतर अर्जुननेही मागून भीष्मांवर हल्ला करण्यास सुरुवात केली. अर्जुन आणि शिखंडीचे बाण एकाच रंगाचे होते. यामुळे तसेच कमकुवत दृष्टीमुळे भीष्मांना अर्जुनाचे बाण ओळखता आले नाहीत. अशा रीतीने शिखंडीमुळे भीष्मांना शरशय्या प्राप्त झाली.
