हिंदू धर्मात, जर कोणत्याही देवाची पूजा प्रथम केली जाते, तर ती म्हणजे श्रीगणेश. असे मानले जाते की जेव्हा एकदंत गजाननाचे रूप पंचमुखी असते तेव्हा आपोआपच शुभता अनेक पटींनी वाढते. स्कंद पुराणानुसार पंचमुखी गणेश आणि त्यांच्या पंचकोशांचे महत्त्व जाणून घ्या-
पाच मुखी असलेल्या गणपती बाप्पाला पंचमुखी गजानन म्हणतात. पंच म्हणजे पाच आणि मुखी म्हणजे तोंड. हे देखील प्रत्येकी पाच पेशींचे प्रतीक मानले जातात. त्याचबरोबर वेदांमध्ये आत्म्याची उत्पत्ती, विकास, नाश आणि हालचाल पंचकोशाद्वारे स्पष्ट करण्यात आली असून या पाच पेशींना शरीराचे अवयव देखील म्हटले आहे.
पेशींचा तपशील खालीलप्रमाणे आहे
पहिले आवरण म्हणजे धान्याचे आवरण. पृथ्वी, तारे, ग्रह, नक्षत्र इत्यादी संपूर्ण भौतिक जगाला अन्नमय कोश म्हणतात.
दुसरे आवरण म्हणजे जीवनावश्यक आवरण. मुळात जीव आल्याने हवेतील घटक हळूहळू जागृत होऊन त्यातून अनेक प्रकारचे जीव प्रकट होतात. यालाच प्राणमय कोष असे म्हणतात.
तिसरे आवरण म्हणजे मानसिक आवरण. सजीवांमध्ये मन जागृत असते आणि ज्यांचे मन जास्त जागृत असते तेच मानव बनतात.
चौथा कोश हा वैज्ञानिक कोश आहे. त्याला ऐहिक माया, माया यांचे ज्ञान होते. त्याच वेळी सत्याच्या मार्गावर चालणारे ज्ञान विज्ञानमय कोशात आहे. ज्ञानी माणसाला याचा अनुभव तेव्हाच येतो जेव्हा तो त्याच्या बुद्धीच्या पलीकडे जातो.
पाचवे आवरण म्हणजे आनंदमय आवरण. असे म्हणतात की या कोशाचे ज्ञान घेतल्यावर माणूस समाधीयुक्त अतिमानव बनतो.
जो मनुष्य या पाच पेशींपासून मुक्त होतो तो मुक्त म्हणजेच मुक्त समजला जातो. श्रीगणेशाची पाच मुखे सृष्टीच्या या पाच रूपांचे प्रतीक आहेत. पंचमुखी गणेशाला चार दिशा आणि एकाच विश्वाचे प्रतीक देखील मानले जाते. म्हणून तो आपल्या भक्तांचे चारही दिशांनी रक्षण करतो. त्यांना घराच्या उत्तर किंवा पूर्व दिशेला ठेवणे खूप शुभ मानले जाते.
जेव्हाही तुम्हाला श्रीगणेशाची पूजा करायची असेल तेव्हा त्यांच्या पंचमुखी रूपाची पूजा अवश्य करा, कारण तेव्हा तुम्हाला पाचही कोशांचा आशीर्वाद मिळेल. फार कमी लोकांना हे माहित असेल की पंचमुखी रूप हे कोणत्याही देवतेचे सर्वात खास आहे आणि त्याची पूजा केल्यास तुमच्या मनोकामना नक्कीच पूर्ण होतील.
गणपतीला प्रसन्न करण्यासाठी खास 12 मंत्रांचे जप करावे-