वॉशिंग्टन- आज 14 एप्रिल रोजी एक मोठे सौर वादळ पृथ्वीवर धडकण्याची शक्यता आहे. या सौर वादळाचा (Solar Storm 2022) पृथ्वीवर परिणाम होण्याची भीती शास्त्रज्ञांना आहे. कोरोनल मास इजेक्शनमुळे हे सौर वादळ निर्माण झाल्याचा अंदाज नासाने वर्तवला आहे. यूएस स्पेस वेदर सेंटर (SWPC) ने या सौर वादळाचे वर्णन G-2 श्रेणीमध्ये केले आहे, जे अतिशय धोकादायक मानले जाते. सर्वात शक्तिशाली सौर वादळ "G5 एक्स्ट्रीम" म्हणून वर्गीकृत आहे आणि सर्वात कमकुवत सौर वादळ "G1 मायनर" म्हणून वर्गीकृत आहे. सेंटर ऑफ एक्सलन्स इन स्पेस सायन्सेस इंडिया (CESSI) ने ट्विट केले की 14 एप्रिल 2022 रोजी हे सौर वादळ 429 ते 575 किलोमीटर प्रति सेकंद या वेगाने पृथ्वीवर धडकेल.
सौर वादळ कधी धडकेल हे जाणून घ्या
अंतराळ हवामानशास्त्रज्ञ तमिथा स्कॉव यांनी ट्विट केले की सौर वादळ 14 एप्रिल रोजी थेट पृथ्वीवर धडकेल. त्यानंतर ते अधिक धोकादायक होईल. भारतीय वेळेनुसार संध्याकाळी ६ वाजता हे सौर वादळ धडकू शकते, असे नासाने सांगितले आहे. पृथ्वीशी टक्कर दिल्यानंतर मागून येणाऱ्या दाबामुळे हे वादळ आणखी तीव्र होणार असल्याचेही त्यांनी सांगितले.
पृथ्वीवर सौर वादळे का येतात?
सौर क्रियाकलापांच्या चार मुख्य घटकांमध्ये सौर ज्वाला, कोरोनल मास इजेक्शन, उच्च-गती सौर वारा आणि सौर ऊर्जा कण यांचा समावेश होतो. त्यामुळे पृथ्वीवर सौर वादळे येत राहतात. नासाच्या म्हणण्यानुसार, जेव्हा आपली पृथ्वी सूर्याच्या बाजूला असते तेव्हाच सौर ज्वाला पृथ्वीवर परिणाम करतात. त्याचप्रमाणे, कोरोनल मास इजेक्शनमध्ये, प्लाझ्मा आणि चुंबकीय क्षेत्राचे प्रचंड ढग सूर्यातून बाहेर पडतात, जर त्यांची दिशा आपल्या पृथ्वीकडे असेल तरच पृथ्वीवर परिणाम होईल.
उपग्रहांचेही नुकसान होऊ शकते
सौर वादळ पृथ्वीवर आदळल्यामुळे सर्वात जास्त परिणाम बाह्य वातावरणात दिसून येतो. याचा थेट परिणाम पृथ्वीभोवती फिरणाऱ्या उपग्रहांवर होऊ शकतो. शास्त्रज्ञांच्या मते, जीपीएस नेव्हिगेशन, मोबाइल फोन सिग्नल आणि सॅटेलाइट टीव्हीमध्ये हस्तक्षेप होऊ शकतो. सर्वात कमकुवत सौर वादळ देखील पॉवर ग्रीड चढउतार होऊ शकते.
रेडिओ आणि GPS ब्लॅकआउट होण्याचा धोका
शास्त्रज्ञ तमिथा स्कोव्ह यांनी स्पष्ट केले की रेडिओ ब्लॅकआउटचा धोका कमी आहे, परंतु हौशी रेडिओ ऑपरेटर आणि जीपीएस वापरकर्त्यांना रात्रीच्या वेळी अडचणी येऊ शकतात. बहुतेक सौर वादळांमुळे रेडिओ किंवा इलेक्ट्रिकल ब्लॅकआउट होतात. सर्वात शक्तिशाली श्रेणीतील सौर वादळे अधिक धोकादायक असतात.