देशात 3G आणि 4G नेटवर्क कार्यरत आहेत. यासोबतच 5G नेटवर्कची विविध कंपन्या चाचणी करत आहेत. दरम्यान, या दशकाच्या अखेरीस देशात 6G नेटवर्क येईल, असे आमचे लक्ष्य असल्याचे देशाचे पंतप्रधान मोदी यांनी म्हटले आहे. भारतीय टेलिफोन नियामक प्राधिकरण (TRAI) च्या रौप्य महोत्सवी कार्यक्रमात पंतप्रधानांनी हे सांगितले. ते म्हणाले की भारत अशा काही देशांपैकी एक आहे जिथे मोबाईल डेटा अतिशय स्वस्त आहे.
पुढील काही महिन्यांत देशात 5G नेटवर्कची चाचणी पूर्ण होईल, त्यानंतर ते सार्वजनिक वापरासाठी कार्यान्वित केले जाईल अशी अपेक्षा आहे. पंतप्रधान मोदींनी आयआयटी मद्रासच्या नेतृत्वाखालील एकूण आठ संस्थांद्वारे बहु-संस्था सहयोगी प्रकल्प म्हणून विकसित केलेला स्वदेशी 5G चाचणी बेड देखील लॉन्च केला. टेलीकॉम सेक्टर, स्टार्टअप्स आणि संशोधक 5G मध्ये त्यांचे प्रोटोटाइप प्रमाणित करण्यासाठी चाचणी बेड वापरू शकतात.
लक्षात ठेवा की 5G नेटवर्क प्रथम भारतातील फक्त 13 मोठ्या शहरांमध्ये उपलब्ध केले जाईल कारण या ठिकाणी चाचणी घेण्यात आली होती. यामध्ये कोलकाता, दिल्ली, गुरुग्राम, चेन्नई, बेंगळुरू, पुणे, चंदीगड, जामनगर, अहमदाबाद, हैदराबाद, लखनौ आणि गांधी नगर यांचा समावेश आहे. पंतप्रधान म्हणाले की 5G नेटवर्क सुरू केल्याने भारतीय अर्थव्यवस्थेला $450 अब्ज म्हणजेच सुमारे 3,492 कोटी रुपयांचा फायदा होईल. विकासामुळे कृषी, आरोग्य, शिक्षण, पायाभूत सुविधा आणि लॉजिस्टिकमध्ये वाढ होईल.
6G ही वायरलेस तंत्रज्ञानाची सहावी पिढी आहे. एक 6G नेटवर्क 4G आणि 5G वर चालते, अद्ययावत पायाभूत सुविधा निर्माण करते आणि सध्या मिलिमीटर-वेव्ह 5G नेटवर्कवर स्थापित केले जात आहे. उच्च फ्रिक्वेन्सी रेडिओ बँड वापरून, ते नेटवर्कला खूप उच्च गती आणि कमी विलंब प्रदान करेल, मोबाइल डिव्हाइसेस आणि ऑटोमॅटिक कार यासारख्या प्रणालींना समर्थन देण्यास सक्षम आहे. सध्या 4G नेटवर्क 3G नेटवर्कपेक्षा 10 पट वेगवान आहे तर 5G नेटवर्क 4G नेटवर्कपेक्षा कितीतरी पटीने वेगवान असेल. अशा स्थितीत 6G नेटवर्कच्या गतीचा अंदाज लावला जाऊ शकतो.