भद्रा मारुती मंदिर महाराष्ट्र राज्यातील खुलताबाद, औरंगाबाद येथे आहे. हे प्राचीन मंदिर एलोरा लेण्यांपासून अवघ्या 4 किमी अंतरावर आहे. हे मंदिर हिंदू देवता श्री हनुमान जी यांना समर्पित आहे. आपण सर्वांनी हनुमानजींच्या विविध मूर्ती अनेकदा पाहिल्या असतील, त्यांना कुठेतरी उभे राहताना, हातात पर्वत उचलताना, छाती फाडताना आणि रामाच्या सुरात लीन होताना पाहिले असेल. पण झोपेच्या मुद्रेत हनुमानजीची मूर्ती पाहणे हा एक अनोखा अनुभव असेल. हे मंदिर प्रसिद्ध आहे कारण भारतात फक्त 3 ठिकाणी हनुमानजींची मूर्ती या अवस्थेत स्थापित आहे. आणि भद्रा मारुती मंदिर हे त्यापैकी एक आहे, ज्यामुळे हे मंदिर पर्यटकांचे मुख्य केंद्र आहे. ही आगळीवेगळी मूर्ती पाहण्यासाठी लांबून प्रवासी येतात.
भारतात कुठे आहे या प्रकारे हनुमानजींच्या मूर्ती - संपूर्ण भारतात फक्त तीन ठिकाणी हनुमानजींच्या झोपलेल्या मुर्ती आढळतात-
भद्रा मारुती औरंगाबाद, महाराष्ट्र
कोतवाली मंदिर- प्रयाग, अलाहाबाद
खोले के हनुमान जी - राजस्थान
औरंगाबाद येथील भद्रा मारुती मंदिराचा इतिहास:
औरंगाबादचे भद्रा मारुती मंदिर पूर्वी 'भद्रावती' म्हणून ओळखले जात असे. कारण खुलताबादचा राजा भद्रसेन हा रामाचा मोठा भक्त होता ज्याने या मंदिराची स्थापना केली होती. अशी आख्यायिका येथे प्रचलित आहे की एकदा राजा भद्रसेन रामाच्या भक्तीत लीन होऊन भजन गात होते आणि ते मधुर स्तोत्र ऐकत असताना श्री हनुमानजी त्यांच्या शेजारी बसले आणि स्तोत्र ऐकत भावसमाधीत मंत्रमुग्ध झाले. जेव्हा राजाने हनुमानजींना पाहिले, तेव्हा त्यांना तेथे कायमचे स्थायिक होण्याची विनंती केली, तेव्हा त्याने त्यांना रामभक्तीचे वरदान देण्यास सांगितले. तेव्हापासून श्री हनुमानजी त्याच समाधी मुद्रेत बसले आहेत. काही लोकांचा असाही विश्वास आहे की लक्ष्मणाचा जीव वाचवण्यासाठी हनुमानजींनी संजीवनी आणताना या ठिकाणी विश्रांती घेतली होती.
भद्रा मारुती मंदिराला भेट देण्याची योग्य वेळ-भद्रा मारुती मंदिरात रामनवमी आणि हनुमान जयंतीला भाविकांची मोठी गर्दी होते. याशिवाय हिंदू कॅलेंडरच्या श्रावण महिन्यानुसार महिन्याच्या शनिवारी लाखो प्रवासी हनुमानजीची पूजा करण्यासाठी मंदिरात येतात. जर तुम्ही औरंगाबादला भेट देण्याचा विचार करत असाल तर औरंगाबादमधील भद्रा मारुती मंदिराला भेट देण्याची संधी गमावू नका. कारण येथील अप्रतिम आणि अद्वितीय मूर्ती संपूर्ण भारतात दुर्मिळ आहे. भद्रा मारुती मंदिराच्या विस्तीर्ण संकुलात, तुम्हाला खूप शांतता जाणवेल आणि थोड्या काळासाठी तुम्ही तुमच्या सर्व चिंतांपासून मुक्त व्हाल.
भद्रा मारुती मंदिर औरंगाबाद जवळ भेट देण्याची ठिकाणे - भद्रा मारुती मंदिराला भेट दिल्यानंतर, तुम्ही येथून इतर ठिकाणांनाही भेट देऊ शकता, त्यापैकी एलोरा लेणी सर्वात प्रमुख आणि सर्वात आकर्षक आणि सुंदर लेणी आहेत. या लेण्यांमध्ये तीन धर्मातील घटक असलेली प्राचीन शिल्पेही जतन करण्यात आली आहेत. एलोरा लेणीच्या अगदी जवळच ग्रीनेश्वर मंदिर आहे. या प्राचीन आणि पवित्र मंदिराला भेट दिल्यास तुम्हाला एक सुखद अनुभव मिळेल. याशिवाय भद्रा मारुती मंदिराच्या अगदी जवळ असलेल्या औरंगजेबाच्या मकबऱ्यालाही तुम्ही भेट देऊ शकता. या आकर्षक थडग्यात मुघल शैलीत बांधलेले खांब, घुमट आणि इतर वास्तुकलेचा नमुना बघायला मिळतो. म्हणजेच भद्रा मारुतीच्या दर्शनाने तुम्ही या सर्व ठिकाणांच्या प्रवासाचा एकत्रित आनंद घेऊ शकता.