कापणीपूर्वी चांगला पाऊस आणि जास्त भाव मिळण्याची शेतकऱ्यांना आशा होती. ते काही दिवस सोयाबीनची किंमत 10,000 रुपये प्रति क्विंटल राहण्याची वाट पाहत होते जेणेकरून चांगले उत्पन्न मिळू शकेल. पण या क्षणी असे होताना दिसत नाही.
महाराष्ट्रातील सोयाबीन शेतकरी चिंतेत आहेत. दहा हजार रुपये प्रति क्विंटलच्या विक्रमी उच्चांकावर पोहोचल्यानंतर सोयाबीनचे दर कोसळल्याने त्यांच्या आशा पल्लवित झाल्या आहेत. सोयाबीन हे महाराष्ट्रातील विदर्भातील खरीप हंगामातील दुसरे महत्त्वाचे पीक आहे. गेल्या वर्षी कमी उत्पादन आणि रास्त भाव न मिळाल्याने शेतकरी आधीच अस्वस्थ होता.
सध्या सोयाबीनचा भाव प्रति क्विंटल 9-10,000 रुपयांवरून 4-6,000 प्रति क्विंटलवर आला आहे. सोयाबीनचे किमान समर्थन मूल्य (MSP) 3950 रुपये प्रति क्विंटल आहे.
किंमत 10,000 ते 4000 पर्यंत आली
टाइम्स ऑफ इंडियाच्या बातमीनुसार, फक्त एका आठवड्यापूर्वी सोयाबीनची किंमत 10,000 रुपये प्रति क्विंटल होती. आर्टिया संघटनेचे अतुल सेनाद सांगतात की, काही दिवसांपासून ही खरेदी 9 ते 10 हजार रुपयांच्या किंमतीत केली जात होती. पण आता अचानक सोयाबीनचा दर कळमना बाजारात 4100 ते 4400 रुपयांच्या दरम्यान आला आहे.
ते म्हणाले की, सोयामील आयात करण्याच्या सरकारच्या निर्णयामुळे अचानक किंमती कमी झाल्या आहेत. किंमती आणखी खाली येण्याची अपेक्षा आहे. सरकारच्या या निर्णयाला आर्टिया विरोध करतील.
यावेळी खरीप हंगामात शेतकऱ्यांनी सोयाबीनखालील क्षेत्र वाढवले होते. या कारणास्तव सोयाबीन बियाण्यांची मागणी लक्षणीय वाढली होती आणि किमती जवळपास दुप्पट झाल्या होत्या. आता कापणीपूर्वीच किंमतीत एवढी मोठी घसरण झाल्याने सर्वांना आश्चर्य वाटते.
किंमतींमध्ये अचानक घसरण आश्चर्यकारक आहे
शेतकरी संघटनेचे अध्यक्ष अनिल घनवट म्हणतात, “1.2 मिलियन टन सोयामील आयात करण्याच्या अलीकडच्या निर्णयामुळे किमती घसरल्या आहेत, असा सर्वसाधारण समज आहे. कुक्कुटपालनात चारा म्हणून वापरल्या जाणाऱ्या सोयामीलची मागणी यापेक्षा खूप जास्त आहे. हा एक महिना जुना निर्णय आहे आणि जेव्हा सोयाबीनची किंमत 10,000 रुपये प्रति क्विंटल झाली तेव्हा त्याचा परिणाम दिसून आला. मात्र, गेल्या दोन दिवसांत अचानक घसरण थक्क करणारी आहे.
त्याच वेळी, सूत्रांनी सांगितले की या वेळी येणाऱ्या उत्पादनात ओलावाचे प्रमाण जास्त आहे. किमती कमी होण्यामागे हे देखील एक कारण आहे. त्याच वेळी, काही लोक म्हणतात की किंमत कृत्रिमरित्या कमी केली गेली आहे. अनेक ठिकाणी एमएसपीपेक्षा कमी किमतीत सोयाबीन खरेदी केली जात असल्याची परिस्थिती आहे.