लवकरच आपल्याला बाजारपेठेत 2000 च्या चलन नोटा दिसणार नाहीत. कारण आता दोन हजारांच्या नोटा येणे बंद झाले आहेत. वास्तविक, रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाने (RBI) हळूहळू सिस्टममधून 2000 रुपयांच्या नोटा काढण्यास सुरवात केली आहे. 2021-2022 या आर्थिक वर्षात 2000 रुपयांच्या नवीन नोटा छापल्या जाणार नाहीत अशी आरबीआयने घोषणा केली आहे. मागील वर्षीदेखील आरबीआयने 2000 रुपयांच्या नवीन नोटा छापल्या नव्हत्या. आरबीआयने आपल्या वार्षिक अहवालात ही माहिती दिली आहे. हा अहवाल 26 मे 2021 रोजी प्रसिद्ध करण्यात आला.
नोटाबंदीनंतर ही नोट आणली गेली
महत्वाचे म्हणजे की भारतात नोटाबंदीनंतर सन 2016 मध्ये 2000 रुपयांची नोट आणली गेली होती, परंतु मोठी मूल्यवान नोट असल्याने बनावट चलन बाजारात जाण्याचा धोकाही जास्त असतो. रिझर्व्ह बँकेचा वार्षिक अहवालानुसार आर्थिक वर्ष 2021 मध्ये एकूण पेपर रोख 0.3 टक्क्यांनी घटून 2,23,301 लाख युनिट्सवर पोचली. मूल्याच्या दृष्टीने मार्च 2021 मध्ये 4.9 लाख कोटी रुपयांच्या 2000 च्या नोट सिस्टममध्ये होत्या, तर मार्च 2020 मध्ये त्याचे मूल्य 5.48 लाख कोटी रुपये होते.
आरबीआयच्या अहवालानुसार मार्च 2018 मध्ये 2000 प्रणालीत 336.3 कोटीच्या नोटा होत्या, परंतु 31 मार्च 2021 पर्यंत त्यांची संख्या 245.1 कोटींवर आली आहे. म्हणजेच या तीन वर्षात 91.2 कोटी नोटा प्रणालीवरून काढल्या गेल्या आहेत.
500 रुपये अधिक लोकप्रिय आहेत
या अहवालानुसार, 31 मार्च 2021 पर्यंत 500 आणि 2,000 रुपयांच्या नोटांचा वाटा एकूण प्रचलित बँकांच्या नोटांपैकी 85.7 टक्के होता. तर 31 मार्च 2020 अखेर हा आकडा 83.4 टक्के होता. प्रमाणानुसार, 31 मार्च २०२१ रोजी 500 रुपयांच्या नोटांचा चलनात असलेल्या 31.1 टक्के नोटा होता.