दमण आणि दीव मुक्तीचा इतिहास: गोव्याचा भाग होण्यापूर्वी, दमण आणि दीव पोर्तुगीज साम्राज्याखाली होते. भारताच्या स्वातंत्र्यानंतरही पोर्तुगालने या प्रदेशांवर नियंत्रण ठेवले. भारत सरकारने हे प्रदेश मुक्त करण्यासाठी सतत प्रयत्न केले. अखेर, 1961 मध्ये, भारतीय सैन्याने ऑपरेशन विजय अंतर्गत हे प्रदेश पोर्तुगीज साम्राज्यापासून मुक्त केले आणि त्यांना भारताचा भाग बनवले.
इतिहास: भारतीय स्वातंत्र्ययुद्धानंतर गोवा, दमण आणि दीव भारतात विलीन झाले. 1961 मध्ये हे प्रदेश पोर्तुगीज राजवटीपासून मुक्त झाले.
1. पोर्तुगीज साम्राज्याचा अंत: पोर्तुगीजांनी 150 वर्षे भारतात वसाहतवादी सत्ता टिकवून ठेवली. गोवा, दमण आणि दीव या त्याच्या प्रमुख वसाहती होत्या. 1510 पासून गोवा पोर्तुगीजांच्या अधिपत्याखाली होता, तर 16 व्या शतकाच्या उत्तरार्धापासून दमण आणि दीव पोर्तुगीजांच्या अधिपत्याखाली होते.
2. भारताच्या स्वातंत्र्ययुद्धानंतरचे संघर्ष: १५ ऑगस्ट १९४७ रोजी भारताला स्वातंत्र्य मिळाले, परंतु गोवा, दमण आणि दीव पोर्तुगीजांच्या ताब्यात राहिले. भारत सरकारने हळूहळू पोर्तुगालकडून या प्रदेशांसाठी स्वातंत्र्याची मागणी करण्यास सुरुवात केली, परंतु पोर्तुगालने आपला हट्टीपणा कायम ठेवला.
3. 1961 मधील ऑपरेशन विजय: भारत सरकारने अखेर गोवा, दमण आणि दीव मुक्त करण्यासाठी लष्करी कारवाई करण्याचा निर्णय घेतला. 19 डिसेंबर 1961 रोजी भारतीय सैन्याने ऑपरेशन विजय सुरू केले आणि केवळ 36 तासांत पोर्तुगीज सैन्याचा पराभव केला.
4. पोर्तुगीज सैन्याचे आत्मसमर्पण: भारतीय सैन्याच्या प्रचंड दबावानंतर, पोर्तुगीजांनी आत्मसमर्पण केले आणि 19 डिसेंबर 1961 रोजी गोवा, दमण आणि दीव भारताचा भाग बनले.
महत्त्व:
1. भारताचे सार्वभौमत्व मजबूत करणे:
गोवा मुक्ती दिन हा त्या क्षणाचे प्रतीक आहे जेव्हा भारताने आपले सार्वभौमत्व पूर्णपणे परत मिळवले आणि ब्रिटिश साम्राज्य आणि इतर युरोपीय शक्तींचे भाग्य भारतापासून बदलले.
2. संविधानातील बदल:
1961 मध्ये गोवा, दमण आणि दीव यांचे भारतात विलीनीकरण झाल्यानंतर, भारतीय संविधानात सुधारणा करून या भागांना केंद्रशासित प्रदेश म्हणून समाविष्ट करण्यात आले.
3. सार्वभौमत्व आणि राष्ट्रत्वाचे प्रतीक:
गोवा मुक्ती दिन भारतीय राष्ट्रवादाची भावना आणखी बळकट करतो आणि आपल्याला आठवण करून देतो की भारत आपल्या स्वातंत्र्याचे रक्षण करण्यासाठी लढत राहील.
हा दिवस भारतीय स्वातंत्र्यलढ्यातील एक महत्त्वाचा टप्पा आहे आणि तो आपल्याला याची आठवण करून देतो की प्रत्येक देशाला कितीही वेळ लागला तरी त्याचे स्वातंत्र्य पूर्णपणे मिळविण्यासाठी संघर्ष करावा लागतो.
दमण आणि दीवचा इतिहास: दमण पूर्वी पोर्तुगीजांच्या ताब्यात होते, आणि म्हणूनच त्याची राजधानी गोव्याची राजधानी देखील होती. गोवा आणि दमण 1961मध्ये पोर्तुगीजांपासून मुक्त झाले.1987 मध्ये, त्यांना स्वतंत्र केंद्रशासित प्रदेशाचा दर्जा देण्यात आला, ज्यामध्ये दीवचाही समावेश होता.
दमण आणि दीव ही अरबी समुद्रातील बेटे आहेत, जी गुजरातमधील जुनागड आणि महाराष्ट्रातील मुंबईजवळ आहेत. हा भारताचा एक केंद्रशासित प्रदेश आहे, ज्याची राजधानी सिल्व्हासा आहे. दमण हे एक भारतीय राज्य आहे ज्याला 2000 वर्षांहून अधिक काळापासून समृद्ध ऐतिहासिक वारसा आहे.
दरवर्षी 19 डिसेंबर रोजी गोवा, दमण आणि दीवमध्ये गोवा मुक्ती दिन मोठ्या उत्साहात साजरा केला जातो. या दिवशी विविध कार्यक्रम होतात, ज्यात परेड, सांस्कृतिक कार्यक्रम आणि शहीदांना श्रद्धांजली वाहणे यांचा समावेश आहे.
अस्वीकरण: वेबदुनियावर औषध, आरोग्य टिप्स, योग, धर्म, ज्योतिष, इतिहास, पौराणिक कथा इत्यादी विषयांवर प्रकाशित/प्रसारित होणारे व्हिडिओ, लेख आणि बातम्या केवळ तुमच्या माहितीसाठी आहेत आणि विविध स्त्रोतांकडून घेतल्या आहेत. वेबदुनिया या माहितीच्या सत्यतेची पुष्टी करत नाही. आरोग्य किंवा ज्योतिषशास्त्राशी संबंधित कोणतेही प्रयोग करण्यापूर्वी नेहमीच तज्ञांचा सल्ला घ्या. ही सामग्री सार्वजनिक हितासाठी सादर केली गेली आहे.
