अभियंता दिनाचा इतिहास आणि महत्त्व जाणून घ्या

Engineer's Day 2025: दरवर्षी 15 सप्टेंबर हा भारतात अभियंता दिन म्हणून साजरा केला जातो. वास्तविक, हा दिवस भारताचे महान अभियंता आणि भारतरत्न मोक्षगुंडम विश्वेश्वरैया यांचा वाढदिवस आहे. ते भारतातील महान अभियंत्यांपैकी एक होते. त्यांनी आधुनिक भारताची निर्मिती केली आणि देशाला नवे रूप दिले. त्यांनी अभियांत्रिकी क्षेत्रात असाधारण योगदान दिले आहे, जे कोणीही विसरू शकत नाही. देशभरात बांधलेल्या अनेक नद्यांची धरणे आणि पूल यशस्वी करण्यात विश्वेश्वरय्या यांचा मोठा हात आहे. त्याच्यामुळे देशातील पाण्याचा प्रश्न सुटला. आम्हाला त्यांच्याबद्दल सर्वकाही तसेच अभियंता दिनाचा उत्सव कधी सुरू झाला ते जाणून घेऊया.

अभियंता दिनाचा इतिहास

भारत सरकारने 1968 मध्ये डॉ. मोक्षगुंडम विश्वेश्वरय्या यांच्या जन्मतारखेला 'अभियंता दिन' म्हणून घोषित केले. तेव्हापासून दरवर्षी 15 सप्टेंबर रोजी अभियंता दिन साजरा केला जातो. वास्तविक, विश्वेश्वरय्या यांचा जन्म 15 सप्टेंबर 1860 रोजी म्हैसूर (कर्नाटक) च्या कोलार जिल्ह्यात झाला.

अभियंता म्हणून डॉ. मोक्षगुंडम विश्वेश्वरय्या यांनी देशात अनेक धरणे बांधली आहेत, ज्यात म्हैसूरमधील कृष्णराज सागर धरण, पुण्यातील खडकवासला जलाशय आणि ग्वाल्हेरमधील तिग्रा धरण यांचा समावेश आहे. एवढेच नाही तर हैदराबाद शहर बनवण्याचे संपूर्ण श्रेय डॉ विश्वेश्वरय्या यांना जाते. त्यांनी तेथे पूर संरक्षण प्रणालीची रचना केली, त्यानंतर ते संपूर्ण भारतात प्रसिद्ध झाले. विशाखापट्टणम बंदराचे समुद्री कटाव होण्यापासून संरक्षण करण्यासाठी एक यंत्रणा विकसित करण्यात त्यांचा मोलाचा वाटा होता.

विश्वेश्वरय्या यांना आधुनिक म्हैसूर राज्याचे जनक असेही म्हटले गेले. त्यांनी म्हैसूर सरकारसोबत अनेक कारखाने आणि शैक्षणिक संस्था स्थापन केल्या होत्या, विशेषतः म्हैसूर साबण कारखाना, म्हैसूर लोह आणि स्टील कारखाना, स्टेट बँक ऑफ म्हैसूर, म्हैसूर चेंबर्स ऑफ कॉमर्स आणि विश्वेश्वरय्या अभियांत्रिकी महाविद्यालय.

भारताशिवाय या देशांमध्ये अभियंता दिन साजरा केला जातो

अभियंता दिन केवळ भारतातच नव्हे तर इतर अनेक देशांमध्ये साजरा केला जातो. उदाहरणार्थ, 16 जून रोजी अर्जेंटिनामध्ये, 7 मे रोजी बांगलादेशात, 15 जून रोजी इटलीमध्ये, 5 डिसेंबर रोजी तुर्कीमध्ये, 24 फेब्रुवारीला इराणमध्ये, 20 मार्च रोजी बेल्जियममध्ये आणि 14 सप्टेंबर रोजी रोमानियामध्ये अभियंता दिन म्हणून जातो. वास्तविक, हा दिवस जगभरातील अभियंत्यांना प्रोत्साहित करण्यासाठी साजरा केला जातो, जेणेकरून ते त्यांच्या कौशल्यांमुळे देश आणि जगाला प्रगतीच्या नवीन मार्गावर नेतील.अभियंता दिनाच्या शुभेच्छा 

Edited By - Priya Dixit