World Breastfeeding Week 2023 जागतिक स्तनपान सप्ताह माहिती, इतिहास, महत्त्व, आई आणि बाळासाठी स्तनपानाचे फायदे

World Breastfeeding Week 2023 ऑगस्ट महिन्यात जागतिक स्तनपान सप्ताह सुरू होतो जो जगभरात स्तनपानाबाबत जागरुकता वाढवणारी वार्षिक मोहीम आहे. या सप्ताहाची स्थापना वर्ल्ड अलायन्स फॉर ब्रेस्टफीडिंग ऍक्शन (WABA) द्वारे करण्यात आली. जे लोकांना त्यांच्या स्तनपानाच्या प्रवासात समर्थन, सक्षम आणि प्रोत्साहन देण्यासाठी कार्य करते. जागतिक स्तनपान सप्ताह दरवर्षी 1-7 ऑगस्ट रोजी साजरा केला जातो. युनिसेफच्या अहवालानुसार जगातील एकूण बालकांपैकी सुमारे 60 टक्के बालकांना सहा महिन्यांपर्यंत आवश्यक स्तनपान मिळत नाही.

जागतिक स्तनपान सप्ताह इतिहास World Breastfeeding Week History

1990-91 मध्ये WABA ची स्थापना केली गेली आणि 1992 मध्ये पहिला वर्ल्ड ब्रेस्टफीडिंग वीक आधिकृत रुपात आयोजित केले गेले. त्या वर्षी 70 देशांनी नवीन उपक्रम साजरा केला. आता यात 170 देशांचा सहभाग आहे.

वर्ल्ड ब्रेस्टफीडिंग वीक महत्व Importance Of World Breastfeeding Week

जागतिक आरोग्य संघटनेने (डब्ल्यूएचओ) जारी केलेल्या माहितीनुसार बालहक्कावरील अधिवेशनानुसार प्रत्येक नवजात बालकाला चांगले पोषण मिळण्याचा अधिकार आहे.

युनायटेड नेशन्सने 2016 मध्ये जागतिक स्तरावर गोळा केलेल्या आकडेवारीनुसार जगातील 41 दशलक्ष मुले लठ्ठ आहेत तर 5 वर्षाखालील 155 दशलक्ष मुले अविकसित  (वयानुसार खूपच कमी) असल्याचा अंदाज आहे.

असे मानले जाते की स्तनपानामुळे आईमध्ये स्तनाचा कर्करोग, गर्भाशयाचा कर्करोग, टाइप 2 मधुमेह आणि हृदयविकाराचा धोका कमी होतो. 

हे अतिसार आणि तीव्र श्वसन संक्रमणासारख्या संक्रमणास प्रतिबंध करते. तसेच यामुळे बालमृत्यूचे प्रमाण कमी होते.

वर्ल्ड हेल्थ ऑर्गनायझेशनच्या आकडेवारीनुसार स्तनपान वाढवून दरवर्षी स्तनाच्या कर्करोगामुळे होणारे 20,000 माता मृत्यू टाळता येऊ शकतात असा अंदाज आहे.

बाळांना स्तनपानाचे फायदे Benefits Of Breastfeeding For Babies

मजबूत इम्यून सिस्टम

अतिसार, बद्धकोष्ठता, गॅस्ट्रोएन्टेरिटिस, गॅस्ट्रोएसोफेजल रिफ्लक्स प्रतिबंधित करते

सर्दी आणि श्वसनासंबंधी रोग जसे की न्यूमोनिया, रेस्पिरेटरी सिन्सीटियल व्हायरस आणि डांग्या खोकला प्रतिबंध

स्तनपान करणारी बालके एकंदरीत कमी रडतात, आणि लहानपणी आजारपणाचे प्रमाण कमी असते.

बॅक्टेरियाच्या मेंदुच्या वेष्टनाचा दाह विरुद्ध संरक्षण.

चांगली दृष्टी.

बालमृत्यू दरात घट.

ऍलर्जी, एक्जिमा आणि दमा पासून प्रतिबंध.

नंतर बालपणात लठ्ठ होण्याची शक्यता कमी होते.

चांगले मेंदू परिपक्वता

सडन इन्फंट डेथ सिंड्रोम (SIDS) चे कमी दर

एकूणच कमी आजार आणि कमी हॉस्पिटलायझेशन.

आईसाठी स्तनपानाचे आरोग्य फायदे Breastfeeding Health Benefits For The Mother

जन्मानंतर जलद वजन कमी करण्यास प्रोत्साहन देते.

गर्भाशयाला संकुचित होण्यास आणि सामान्य आकारात परत येण्यास उत्तेजित करते.

प्रसूतीनंतर रक्तस्त्राव कमी होतो.

मूत्रमार्गाच्या संसर्गापासून बचाव.

अशक्तपणाची शक्यता कमी

पोस्टपर्टम डिप्रेशनचा कमी धोका.

आईसाठी स्तनपानाचे भावनिक फायदे Emotional Benefits of Breastfeeding For The Mother

स्तनपानामुळे नैसर्गिकरित्या ऑक्सिटोसिन आणि प्रोलॅक्टिन हे सुखदायक संप्रेरक तयार होतात जे आईमध्ये
तणाव कमी करण्यास आणि सकारात्मक भावनांना प्रोत्साहन देतात.

आत्मविश्वास आणि आत्मसन्मान वाढेल.

स्तनपान संपूर्ण कुटुंबासाठी शरीर, मन आणि आत्मिक आरोग्यास समर्थन देऊ शकते.

स्तनपानामुळे प्रवास सुलभ होतो. आईचे दूध नेहमी स्वच्छ आणि योग्य तापमानाचे असते.

आई आणि मुलामधील शारीरिक/भावनिक बंध वाढवते.

स्तनपान अधिक त्वचेपासून त्वचेच्या संपर्कास प्रोत्साहन देते.

स्तनपान करणाऱ्या माता त्यांच्या बाळाचे संकेत वाचण्यास शिकतात.