आयुर्वेदानुसार, कोणत्याही रोगाचे मूळ कारण नेहमीच शरीरातील त्रिदोष किंवा ह्यूमर्स असंतुलन असणे असते, ज्यामुळे शरीराच्या इतर घटकांमध्ये असंतुलन दिसून येते, ज्यामुळे रोग अपरिहार्यपणे होतो. आयुर्वेदानुसार लोक आजारी पडण्याची 3 कारणे कोणती?
रोगाची ही 3 कारणे अगदी सूक्ष्म वाटतात, तरीही जर आपण दिवसेंदिवस त्याच चुका करत राहिलो तर त्याचे परिणाम आपल्या शरीरात नाश करू शकतात. जेव्हा आपण या चुका करतो तेव्हा हे फार मोठे वाटत नाही - परंतु त्या पुन्हा पुन्हा केल्याने आपल्या शरीरावर आणि मनावर वाईट आणि अनेकदा दीर्घकाळ टिकणारे नकारात्मक परिणाम होऊ शकतात.
प्रज्ञापराध
आयुर्वेदानुसार प्रज्ञापराध हे प्रत्येक रोगाचे मूळ आहे. प्रज्ञाप्रद हा दोन शब्दांपासून बनलेला आहे, पहिला 'प्रज्ञा' आणि दुसरा 'आराधा'. प्रज्ञा म्हणजे ज्ञान आणि अपराध म्हणजे चूक. ज्ञान असूनही चूक करणे, दुर्लक्ष करणे हे प्रज्ञाप्रधान आहे. दुसऱ्या शब्दांत तुम्ही असे म्हणू शकता की जेव्हा आपण आपल्या बुद्धीचा गैरवापर करतो तेव्हा आपण रोगाकडे जातो.
उदाहरणार्थ, लोकांना जंक फूड खाण्याची इच्छा होते आणि ते खातात. जेव्हा रोगाची प्रक्रिया नुकतीच सुरू होत असते आणि आपल्या शरीरात विषारी द्रव्यांचा थोडासा साठा असतो, तेव्हा आपले शरीर आणखी वाढलेल्या रोगापासून आपले संरक्षण करण्यासाठी बुद्धिमान इच्छा निर्माण करते. हे असे आहे की जेव्हा आपल्याला ताप येतो आणि जेवायचे वाटत नाही - हे आपले शरीर आहे जे आपल्याला खाऊ नका असं सागतं.
परंतु जर आपण त्याकडे दुर्लक्ष करुन शरीराला ऊर्जा हवी म्हणून खाल्ले तर आपण ताप वाढण्यास प्रवृत्त करतो आणि नंतर शक्यतो आपल्या रोगाच्या वाढीस कारणीभूत असणा-या व्यापक लालसा विकसित करतो. दररोज आपल्या शरीराचे प्रज्ञापराध न ऐकल्याबद्दल आपण अनेकदा दोषी असतो - आपल्यासाठी चांगले नाही हे जाणून सुद्धा आपण असे करणे सुरु ठेवतो.
असात्म्येन्द्रियार्थसंयोग
अस्माया म्हणजे "अयोग्य", इंद्रिय म्हणजे "इंद्रिय अंग" किंवा "इंद्रियांच्या वस्तू" आणि संयोग म्हणजे "मिळणे" किंवा "जोडणे". असात्म्येन्द्रियार्थसंयोग म्हणजे इंद्रियांचा त्यांच्या वस्तूंशी अयोग्य संवाद आणि परिणामी अतिउत्तेजना किंवा संवेदनात्मक क्रियाकलापांचा अभाव. दुसऱ्या शब्दांत तुम्ही इंद्रियांचा गैरवापर म्हणू शकता. हे शरीर आणि मनाला हानी पोहोचवते, तर निरोगी कार्यासाठी आंतरिक आणि बाह्यरित्या संयम आणि सुसंवाद आवश्यक आहे.
होय, आपण आपल्या इंद्रियांचा उपयोग सुख आणि वेदना यांच्यात फरक करण्यास मदत करण्यासाठी करतो. प्रत्येक 5 संवेदनांमधून तुम्ही काय घेता याकडे लक्ष द्या - ते तुमच्या इंद्रियांना पोषण देते का? किंवा ते तुम्हाला हादरवते, अतिउत्साही करते किंवा तुम्हाला आळशी बनवते? जेव्हा आपण वारंवार चुकीची निवड करतो, तेव्हा आपण आपल्या संवेदनांना गोंधळात टाकतो आणि आपली भेदभावाची शक्ती विस्कळीत होते – आपल्याला जे आवडत नाही ते आपल्याला आवडते आणि जे आपल्याला पोषण देते त्याचा कंटाळा येतो.
परिनामा
आमच्याकडे संरेखित करण्यासाठी अनेक चक्र आणि लय आहेत, जसे की दिवस-रात्र चक्र, ऋतु बदल, गर्भधारणा, कालावधी, जन्म, रजोनिवृत्ती आणि मृत्यू-संबंधित जीवनाची चक्रे. प्रत्येक कालावधीमध्ये आम्हाला जास्तीत जास्त मदत करण्यासाठी विशिष्ट कालावधीसाठी कसे जगायचे याबद्दल मार्गदर्शक तत्त्वे असतात. जेव्हा आपण या तालांशी ताळमेळ ठेवत नाही तेव्हा आपण सहजपणे रोगाकडे जातो.
परिनामाला काळ किंवा ऋतूतील भिन्नता असेही म्हणतात. उन्हाळ्यात थंड किंवा हिवाळ्यात गरम यांसारखी परिस्थिती सामान्य हवामानाच्या विरुद्ध असते तेव्हा त्याचे परिणाम होतात. परिनामा किंवा कला देखील सामान्यतः काळाचे परिणाम आणि कालांतराने होणारे नैसर्गिक शारीरिक बदल यांचा संदर्भ देते. आयुर्वेदानुसार या ३ कारणांमुळे तुम्ही अनेकदा आजारी पडतात.