Diabetes in India भारताला तरुण देश म्हटले जाते, पण तरुणांचा हा देश आता आजारी लोकांचा देश बनत चालला आहे. होय, इंडियन कौन्सिल ऑफ मेडिकल रिसर्चने (ICMR) नुकताच एक धक्कादायक खुलासा केला असून, भारतात मधुमेह, रक्तदाब, पोटावरील चरबी आणि उच्च कोलेस्टेरॉल यांसारख्या आजारांचा धोका वाढत असल्याचे नमूद केले आहे.
एवढेच नाही तर आयसीएमआरच्या मते, येत्या पाच वर्षांत देशात मधुमेहाचा भार झपाट्याने वाढण्याची शक्यता आहे, विशेषत: ग्रामीण भागात आणि राज्यांमध्ये जेथे मधुमेहाबाबत जागरूकता सध्या कमी आहे. मधुमेह तज्ज्ञ डॉ. मोहन यांनी इंडियन कौन्सिल ऑफ मेडिकल रिसर्च (ICMR) च्या मदतीने 31 राज्यांतील 113,000 लोकांवर एक अभ्यास केला, ज्यानंतर हे परिणाम समोर आले.
यूके मेडिकल जर्नल 'लॅन्सेट' मध्ये प्रकाशित झालेल्या ICMR अभ्यासानुसार, भारतात आता 101 दशलक्ष लोक मधुमेहाने ग्रस्त आहेत, जे 2019 मध्ये 70 दशलक्ष होते. काही विकसित राज्यांमध्ये ही संख्या स्थिर होत असली तरी इतर राज्यांमध्ये ती चिंताजनकपणे वाढत आहे.
प्रीडायबेटिसचा धोकाही वाढत आहे
अहवालात असे म्हटले आहे की किमान 136 दशलक्ष लोक किंवा लोकसंख्येच्या 15.3% लोकांना पूर्व-मधुमेह आहे. यामध्ये गोवा (26.4%), पुडुचेरी (26.3%) आणि केरळ (25.5%) मध्ये मधुमेहाबाबत जागरूकता दिसून आली. याशिवाय पुढील काही वर्षांत, यूपी, मध्य प्रदेश, बिहार आणि अरुणाचल प्रदेश यांसारख्या कमी जागरूक राज्यांमध्ये मधुमेहाच्या प्रकरणांमध्ये स्फोटक वाढ होण्याचा इशारा आहे.
डॉ. अंजना सांगतात की, यूपीमध्ये मधुमेहाचे प्रमाण 4.8 % आहे, जे देशातील सर्वात कमी आहे, तर 18% लोक प्री-डायबेटिक आहेत, जे राष्ट्रीय सरासरी 15.3 % आहे. “यूपीमध्ये मधुमेह असलेल्या प्रत्येक व्यक्तीमागे सुमारे चार लोक प्रीडायबेटिस आहेत. म्हणजे हे लोक लवकरच मधुमेहाचे रुग्ण होतील. आणि मध्य प्रदेशात, मधुमेह असलेल्या प्रत्येक व्यक्तीमागे तीन प्रीडायबेटिक लोक आहेत."
प्रीडायबेटिस म्हणजे काय?
प्रीडायबेटिस ही एक गंभीर आरोग्य स्थिती आहे जिथे रक्तातील साखरेची पातळी सामान्यपेक्षा जास्त असते, परंतु ती टाइप 2 मधुमेहाच्या टप्प्यापर्यंत पोहोचलेली नाही. प्रीडायबेटिस असलेल्या 80% पेक्षा जास्त लोकांना माहित नाही की त्यांना ते आहे.
तुम्हालाही प्रीडायबेटिक आहे का?
तुम्हाला वर्षानुवर्षे पूर्व-मधुमेह झाला असेल पण कोणतीही स्पष्ट लक्षणे दिसत नाहीत, त्यामुळे तो टाइप 2 मधुमेहासारख्या गंभीर स्थितीत जाईपर्यंत त्याचे निदान होत नाही. तथापि, काही सामान्य लक्षणे आहेत, ज्यावर आपण ताबडतोब डॉक्टरांशी संपर्क साधावा.
जास्त वजन वाढणे
कौटुंबिक इतिहास असणे
आठवड्यातून 3 वेळा शारीरिकरित्या सक्रिय असणे
गर्भधारणेदरम्यान कधीतरी गर्भधारणा मधुमेह असणे
पॉलीसिस्टिक अंडाशय सिंड्रोम असणे
प्रीडायबेटिसला मधुमेह होण्यापासून कसे थांबवायचे?
जर तुम्हाला प्रीडायबेटिस असेल आणि वजन जास्त असेल, तर हळूहळू वजन कमी करण्याचा प्रयत्न करा आणि नियमित शारीरिक हालचालींची सवय लावा. यामुळे टाइप 2 मधुमेहाचा धोका कमी होऊ शकतो. नियमित शारीरिक क्रियाकलाप म्हणजे आठवड्यातून किमान 150 मिनिटे वेगाने चालणे किंवा इतर काही संबंधित क्रियाकलाप. दिवसातून फक्त 30 मिनिटे असे केल्याने, आठवड्यातून पाच दिवस खूप पुढे जाऊ शकतात.
प्रीडायबेटिक लोकांनी काय खावे?
प्रीडायबेटिस ही एक चेतावणी देणारी स्थिती आहे जी शरीराला मधुमेहाच्या गंभीर अवस्थेपर्यंत पोहोचण्यापूर्वी थांबण्याचे संकेत देते. याकडे वेळीच लक्ष दिल्यास परिस्थिती नियंत्रणात आणता येईल. यादरम्यान, आहाराची काही विशेष काळजी घेणे आवश्यक आहे.