कर्करोगाच्या ७ चेतावणीच्या लक्षणांबद्दल जाणून घ्या

डॉ. बोमन ढाबर वैद्यकीय ऑन्कोलॉजिस्ट जसलोक रुग्णालय आणि संशोधन केंद्र इ.स.पू. ४०० मध्ये, हिप्पोक्रेट्सचे ग्रीक वैद्य आणि औषध संस्थापकांपैकी एक होते. अनेक रुग्ण वेदनादायक सूज घेऊन कष्टाने त्यांच्याकडे येत होते, त्यावेळी औषध उपलब्ध नसल्याने अपरिहार्यपणे रोगी मरत राहिले. ज्याप्रमाणे खेकडा आतून पोखरतो, त्याच प्रमाणे हा रोगही रुग्णाला हळू हळू रोग प्रतिकार शक्ती कमी करून संपवतो, तेव्हापासून त्यांनी या रोगाला 'कार्किनोस' असे म्हटले - ग्रीक मध्ये याला खेकडा म्हणतात. या रोगामुळे एकही रुग्ण जिवंत राहिला नाही.

आता २००० वर्षांनंतर, मी आत्मविश्वासाने ते दिवस गेले आहेत असं म्हणू शकतो! कर्करोग आता फाशीची शिक्षा राहिली नाही, आपण फक्त जागरुक रहायला पाहिजे.

कर्करोग हा एक असा आजार आहे ज्यामध्ये 'कपटीपणा' आहे. ऑक्सफर्ड इंग्लिश डिक्शनरीप्रमाणे कपटी या शब्दाचा अर्थ 'विश्वासघातक' असा लावलेला आहे, आणि तो लॅटिन भाषेतून आलेला आहे. 'कपटी' वैद्यकीय शब्द कपटी म्हणजे हळूहळू सुरू होणारा रोग आणि रुग्ण त्या रोगाचा आश्रय आहे याची त्याला कल्पना नाही.

वैद्यकीय तज्ज्ञ कर्करोग रुग्णांना मोठ्या प्रमाणावर बरे केले आहे, जे खरंच समाधानकारक आहे परंतु पूर्णपणे नाही. माझे अंतिम लक्ष्य हे मुळापासून या रोगाला संपुष्टात आणणे आणि यावर एकत्रितपणे प्रतिबंध करणे आहे.

कर्करोगाने अनेक भिन्न लक्षणे उद्भवू शकतात, काही सूक्ष्म तर काही सूक्ष्म नसतात. प्रत्येकाला या सूक्ष्म लक्षणांविषयी जागरुक केले तर आपण ऑन्कोलॉजिस्ट कडून यावर उपचार सुरु करू शकतो आणि वेळीच प्रतिबंध करता येऊ शकते. काही लक्षणं सामान्य असतात. म्हणजेच काही बदल अस्पष्ट असतात जे कोणत्याही विशिष्ट कर्करोगाचे निर्धारण करण्यास मदत करत नाहीत. तरीही, त्यांची उपस्थिती डॉक्टरांना शारीरिक तपासणी आणि प्रयोगशाळेच्या चाचणीसाठी मदत करू शकते ज्याचे निदान निराकरण किंवा पुष्टी करण्याची आवश्यकता आहे. काही लक्षणे अधिक विशिष्ट आहेत आणि ते एका विशिष्ट प्रकारच्या कर्करोगाकडे नेणारे आहेत.

काही सामान्य चेतावणी लक्षणं जे सहज लक्षात ठेवण्याजोगे आहेत.

सावधानता

1. आपल्या आंत्रात किंवा मूत्राशयावरील सवयींमधे बदल होते, बद्धकोष्ठासह अंतर कमी - सैल होणे, रक्त इ.

2. जखम जी बारी होत नाही

3. असामान्य रक्तस्त्राव किंवा स्त्राव

4. स्तन किंवा इतरत्र गुठळी किंवा गाठ तयार होणे

5. अपचन किंवा गिळताना त्रास होणे.

6. चामखीळ किंवा तीळ मध्ये बदल होणे

7. खोकला किंवा आवाज येणे.

स्त्रियांसाठी त्यांच्या स्तनांमध्ये झालेल्या बदलांची जाणीव असणे आवश्यक आहे. तपासणीद्वारे स्वत:च्या स्तनांमधील गुठळी किंवा त्वचेतील बदल लक्षात येऊ शकते जेणेकरुन पुढील मूल्यांकनासाठी उपयोगी पडेल. ५५ वर्षांपेक्षा अधिक वयाच्या स्त्रियांना एक ते दोन वर्षांत स्तनांची मॉमोग्राफी करणे आवश्यक आहे. स्तन कर्करोगाच्या कौटुंबिक पार्श्वभूमी असणाऱ्या स्त्रियांना ५५ वर्षांपूर्वी स्क्रिनिंगची आवश्यकता आहे. २१ वर्षाच्या वयोगटातील सर्व स्त्रियांना गर्भाशयाच्या ग्रीवाच्या कर्करोगाची चाचणी घ्यावी लागते. २१ ते २९ या वयोगटातील महिला दर ३ वर्षांनी पॅप चाचणी घेतात. अपवादात्मक पॅप परीक्षणाचा परिणाम झाल्यानंतर त्या आवश्यक नसल्यास ते एचपीव्ही साठी तपासले जाऊ नये. ३० ते ६५ वयोगटातील महिला दर पाच वर्षांनी एक पॅप चाचणी आणि एक एचपीव्ही चाचणी करणे आवश्यक आहे. हा चांगला दृष्टीकोन आहे, परंतु दर ३ वर्षांनी केवळ एक पॅप चाचणी सुद्धा योग्य आहे. ज्या स्त्रियांना गर्भाशयाच्या आणि गर्भाशयात हिस्टेरेक्टोमी काढले आहे आणि त्यांना ग्रीव्हिक कर्करोग किंवा पूर्व कॅन्सरची कोणतीही पार्श्वभूमी नाही अशाना स्क्रीनिंग टाळता येतात. कोणतही व्यसन आणि उच्च चरबीयुक्त आहारचे सेवन न करणारी किंवा आरोग्यपूर्ण जीवनशैली असणारी व्यक्ती कर्करोगाला प्रतिबंध करण्यावर उत्तम प्रभाव टाकते.