नी रिप्लेसमेंट सर्जरी म्हणजे गुडघ्याचे सांधे बदलण्याची शस्त्रक्रिया. अनेक जण ठराविक वयानंतर ते करून घेतात. पण गुडघा बदलण्याच्या शस्त्रक्रियेबाबत लोकांच्या मनात अनेक प्रश्न आहेत. कारण एकदा का ते पूर्ण केले की पुन्हा कधीच नीट चालता येणार नाही असा सर्वसामान्यांचा समज आहे. त्यामुळे जाणून घ्या की हे खरे आहे का? तसेच गुडघ्याचे सांधे बदलण्याची गरज का आहे, गुडघ्याचे सांधे बदलणे धोकादायक आहे का आणि शस्त्रक्रियेनंतर कोणत्या गोष्टी लक्षात ठेवाव्यात हे देखील जाणून घ्या.
गुडघा सांधे बदलण्याची गरज का आहे?
जसजसे वय वाढते तसतसे सांध्यांमध्ये समस्या निर्माण होऊ लागतात. सांध्यामध्ये एक उशी आहे, याला उपास्थि म्हणतात. जेव्हा हे कूर्चा पूर्णपणे झिजते तेव्हा सांध्यामध्ये वेदना होतात. त्यामुळे दैनंदिन जनजीवन प्रभावित होते. जर रुग्णाचा एक्स-रे काढल्यानंतर सांधे पूर्णपणे जीर्ण झाल्याचे कळते, तर सांधे बदलण्याची शिफारस केली जाते.
गुडघा बदलणे धोकादायक आहे का?
हे पूर्णपणे चुकीचे आहे. शस्त्रक्रिया ही एक जटिल प्रक्रिया आहे. फक्त एक गोष्ट लक्षात ठेवणे आवश्यक आहे की शस्त्रक्रियेचे योग्य नियोजन केले पाहिजे. योग्यरित्या नियोजित शस्त्रक्रिया 98-99% यशस्वी होते. 1% प्रकरणांमध्ये, काही समस्या आहेत ज्या डॉक्टरांच्या नियंत्रणाखाली नाहीत जसे संसर्ग. जरी आपल्या देशात आधुनिक ऑपरेशन थिएटर्स आहेत. येथे कोणताही संसर्ग होऊ नये यासाठी सर्व खबरदारी घेतली जाते. गुडघा बदलणे ही जगातील सर्वात यशस्वी शस्त्रक्रिया आहे. याचा फायदा करोडो लोकांना झाला आहे. शस्त्रक्रियेनंतर रुग्ण निरोगी आयुष्य जगले आहेत.
जर तुम्ही गुडघ्यावर शस्त्रक्रिया करणार असाल तर डॉक्टरांना हे नक्की विचारा
या शस्त्रक्रियेचा फायदा काय होईल हा पहिला प्रश्न विचारला पाहिजे. हा प्रश्नही विचारला जाऊ शकतो की या शस्त्रक्रियेनंतर आयुष्यात काय फरक पडेल. एक प्रश्न औषधांशी संबंधित असावा. जर रुग्णाचे वय जास्त असेल तर रुग्ण आधीच शुगर आणि ब्लड प्रेशर सारख्या आजारांनी त्रस्त असेल, तर हा प्रश्न नक्कीच विचारा की या आजारांवरील औषधे आणि त्यानंतर येणारी नवीन औषधे यांच्यात समन्वय कसा असेल तसेच जुन्या औषधांप्रमाणे वाढेल किंवा कमी होईल.
जर रुग्णालाही हृदयाचा त्रास असेल तर त्याला हृदयाच्या डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा लागेल का? हृदयरोग्यांना जसे रक्त पातळ करणारे औषध दिले जाते, ते बंद करावे लागेल की नाही? तसेच एक प्रश्न आहाराबाबत असावा. शस्त्रक्रियेपूर्वी आणि नंतर कोणत्या गोष्टी खाव्यात आणि काय टाळावे. जसे की जीवनसत्त्वे, फळे किंवा काही प्रथिने पदार्थ वाढवणे आवश्यक आहे. उष्मांकाच्या सेवनात काही बदल करावेत की नाही.
यासोबतच एका दिवसात किती व्यायाम करावा लागेल याचीही माहिती मिळवा. कोणता व्यायाम टाळावा हे देखील विचारा. एक प्रश्न या शस्त्रक्रियेमुळे निर्माण होणाऱ्या सर्व गुंतागुंतांशी संबंधित असावा. ऑपरेशन दरम्यान आणि नंतर काय समस्या येऊ शकतात याबद्दल माहिती मिळवा. याच्या मदतीने तुम्ही निर्णय घेऊ शकाल.
शस्त्रक्रियेनंतर कोणत्या गोष्टी लक्षात ठेवल्या पाहिजेत?
शस्त्रक्रियेनंतर तुम्हाला तुमच्या जखमांची काळजी घ्यावी लागेल. शस्त्रक्रिया क्षेत्र ओले करू नका. औषधे नियमित घ्यावी लागतात. टाके योग्य वेळी काढावे लागतात. डॉक्टरांच्या सल्ल्यानुसारच फिजिओथेरपी करावी लागते. तुमच्या गुडघ्याच्या गती आणि ताकदीच्या श्रेणीनुसार डॉक्टर व्यायामाचा एक नमुना तयार करतात. म्हणून घाई करू नका, 6-8 महिन्यांनंतर आपण नवीन सांध्याचा पूर्णपणे आनंद घेण्यास सक्षम असाल.
गुडघा बदलण्याची शस्त्रक्रिया ही एक धोकादायक शस्त्रक्रिया नाही. पण ते करताना काही गोष्टी लक्षात ठेवणे अत्यंत आवश्यक आहे, त्यामुळे डॉक्टरांनी दिलेल्या टिप्स लक्षात ठेवा.