मुंबईतील एक माणूस मालिश करणाऱ्याच्या शोधात होता, पण एस्कॉर्ट्सच्या साइटवर 2 फोटो पाहून त्याच्या पायाखालची जमीनच सरकली. वास्तविक त्या साइटवर पोस्ट केलेले फोटो त्याच्या पत्नी आणि बहिणीचे होते. जेव्हा या व्यक्तीने दोघांना विचारले तेव्हा त्यांनी सांगितले की, दोघांनी हे फोटो 4 वर्षांपूर्वी सोशल मीडियावर पोस्ट केले होते.
या व्यक्तीने पोलिसांची मदत घेतली आणि फोटो अपलोड करणाऱ्या रेश्मा यादव नावाच्या महिलेला अटक करण्यात आली. यामागे मोठी टोळी असण्याची शक्यता पोलिसांना आहे. पोलिसांनी या प्रकरणाचा तपास सुरू केला आहे, मात्र एक नाही तर अशा अनेक घटना रोज घडत असून जनजागृतीअभावी लोक ब्लॅकमेलिंगला बळी पडतात. यासोबतच त्यांच्या सामाजिक प्रतिष्ठेलाही धक्का बसत आहे. सोशल मीडियावर फोटो आणि व्हिडिओ शेअर करण्यापूर्वी कोणत्याही व्यक्तीने विशेषतः महिलांनी खूप सावधगिरी बाळगली पाहिजे.
कसे टाळावे : राष्ट्रीय स्तरावरील सायबर तज्ज्ञ प्रो. गौरव रावल वेबदुनियाशी बोलताना म्हणाले की, अशा घटना टाळण्यासाठी अतिरिक्त सावधगिरी बाळगणे आवश्यक आहे. ते म्हणाले की सोशल मीडियावर कधीही उच्च रिझोल्यूशनचे फोटो शेअर करू नका, तसेच सिंगल आणि फ्रंट फेस पोझ असलेले फोटो शेअर करणे टाळा.
फेसबुक किंवा इतर सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्मवर फोटो पोस्ट करताना, त्याचा आकार बदला आणि लहान आकारात ठेवा. या प्रकारच्या फोटोचा स्क्रीन शॉट घेतल्यानंतर, आकार वाढल्यावर तो अस्पष्ट होतो. त्यामुळे गैरवापर होण्याची शक्यता असते. तुमच्या गोपनीयतेचा भंग करणारे फोटो चुकूनही सोशल मीडियावर टाकू नका.
फेसबुक प्रोफाइल लॉक करा : प्रा. रावल म्हणाले की, तुमचे फेसबुक प्रोफाईल लॉक ठेवा. तसेच प्रायव्हेसी सेटिंग्जमध्ये ऑनली फ्रेंड ठेवा. मित्रांच्या मित्रांनाही तुमचे फोटो पाहू देऊ नका. कारण त्यांच्यापैकी कोणीही तुमचा फोटो चुकीच्या हेतूने वापरू शकतो. WhatsApp DP फोटो लावतानाही काळजी घ्या. असे फोटो टाकू नका ज्याचा गैरवापर होईल. विशेषतः महिला आणि लहान मुलांचे फोटो पोस्ट करणे टाळा.
हेही लक्षात ठेवा : रावल सांगतात की, कोणत्याही कार्यक्रमाचे फोटो लगेच शेअर करू नका कारण तुमचे लोकेशनही याद्वारे शेअर केले जाते. लोकेशनच्या आधारावर कोणताही सायबर शिकारी तुमचा पाठलाग करू शकतो. तुम्ही शहराबाहेर असाल तर चुकूनही तिथला फोटो शेअर करू नका. यावरून असे दिसून येते की तुम्ही तुमच्या कुटुंबासह बाहेर गेला आहात आणि तुमचे घर रिकामे आहे. अशा प्रकारे तेथे चोरीही होऊ शकते.
जनजागृतीनेच सायबर गुन्हे टाळता येतील, असे रावल सांगतात. अन्यथा थोडासा निष्काळजीपणा तुम्हाला मोठ्या संकटात टाकू शकतो.