मार्चच्या उष्णतेने विक्रम केला, भारतातील १२१ वर्षांच्या इतिहासातील सर्वात उष्ण महिना

भारतीय हवामानशास्त्र विभागाच्या (IMD) विश्लेषणातून असे दिसून आले आहे की भारतात सरासरी 121 वर्षांतील मार्चचे सर्वात उष्ण दिवस नोंदवले गेले आहेत. होय, मार्च २०२२ हा देशातील १२१ वर्षांतील सर्वात उष्ण महिना ठरला आहे. मार्च 2022 मध्ये देशभरात कमाल तापमान 1.86 अंश सेल्सिअसपेक्षा जास्त होते. उत्तर-पश्चिम आणि मध्य भारतात कमाल तापमानाचा रेकॉर्डब्रेक आकडा होता. वायव्य प्रदेशाने त्याची सर्वोच्च सरासरी कमाल नोंद केली असताना, मध्य प्रदेशाने 1901 पासून महिन्यातील दिवसाच्या तापमानाच्या बाबतीत दुसरा सर्वात उष्ण मार्च नोंदवला आहे.

हे वर्ष कडक उन्हाचे ठरणार असल्याची आकडेवारी सांगते. 

आकडे तापमान विचलनाचे प्रमाण दर्शवतात, ज्यामुळे देशातील बहुतांश भागात उन्हाळ्याची सुरुवात प्रभावीपणे झाली आहे. मार्चच्या दुसऱ्या पंधरवड्यात उत्तर-पश्चिम आणि मध्य भारतात उष्णतेच्या लाटेची स्थिती नोंदवली गेली. या वर्षी भारतात कडक उष्मा होणार असल्याचे आकडेवारीवरून दिसून येते.

तज्ञांनी काय सांगितले

हवामान तज्ञ म्हणाले की हा कल हवामानाच्या संकटाशी जोडला जाऊ शकतो, जो असामान्य वाऱ्याच्या नमुन्यांचा परिणाम आहे. ओपी श्रीजीत, हवामान निरीक्षण आणि अंदाज गटाचे प्रमुख, IMD, पुणे म्हणाले, “या उन्हाळ्यात पावसाची कमतरता हे एक कारण आहे. मार्च महिन्यातही उष्णतेच्या दोन घटना घडल्या. अँटी-सायक्लोनिक परिसंचरण होते ज्यामुळे पश्चिमेकडून उत्तर आणि मध्य भारतात उष्णता पसरली होती. एकूणच, जागतिक तापमानवाढ हे देखील एक प्रमुख कारण आहे. ला निया इव्हेंट्स दरम्यानही, आम्ही अनेकदा खूप उच्च तापमान नोंदवत असतो.

एप्रिलमध्ये हवामान कसे असेल?

स्कायमेट वेदर सर्व्हिसेसचे उपाध्यक्ष (हवामानशास्त्र आणि हवामान बदल) महेश पलावत म्हणाले, “या वर्षी मार्चमध्ये एवढ्या उच्च तापमानाची नोंद होण्यामागील प्राथमिक कारण म्हणजे पावसाची कमतरता. याशिवाय, उत्तर-पश्चिम आणि मध्य भारतावर सतत कोरडे आणि उष्ण, पश्चिमेकडील वारे हे देखील याचे कारण आहे. ढगविरहित आकाश सूर्यकिरणांच्या थेट संपर्कात आल्याने तापमान वाढल्याचेही आम्ही पाहिले. कोणतीही हवामान प्रणाली विकसित होत नसल्यामुळे एप्रिलच्या पहिल्या सहामाहीत अशीच हवामान स्थिती कायम राहण्याची शक्यता आहे.