`Shardiya Navratri 2023:गरबा खेळणे यालाच हिंदु धर्मात टाळयांच्या लयबद्ध गजरात देवीचे भक्‍तीरसपूर्ण गुणगानात्मक भजन करणे, असे म्हणतात. गरबा खेळणे, म्हणजे टाळयांच्या माध्यमातून श्री दुर्गादेवीला ध्यानातून जागृत करून तिला ब्रह्मांडासाठी कार्य करण्यासाठी मारक रूप घेण्यास आवाहन करणे. टाळीच्या आघातातून तेजाची निर्मिती होते. त्यामुळे देवीच्या मारक रूपाला जागृत करणे शक्य होते. तसेच टाळया वाजवून गोलाकार फेर धरून देवीला आवाहन करणारी भक्‍तीयुक्‍त भजने म्हटल्याने देवीप्रति भाव जागृत होण्यास मदत होते. गरब्याच्या वेळी गोलाकार फेर धरून केलेले मंडल हे घटाचे प्रतीक असते.
नवरात्रीच्या काळात, संपूर्ण देश दुर्गा देवीच्या पूजेने आणि जयजयकाराने गुंजतो. अशा परिस्थितीत नवरात्रीच्या नऊ दिवसांची प्रत्येकजण आतुरतेने वाट पाहत असतो.
गरबा आणि दांडिया हे आनंदाचे प्रतीक आहेत आणि कोणत्याही प्रसंगी केले जाऊ शकतात, परंतु नवरात्रीच्या काळात दांडिया रात्री आणि गरबा आयोजित केले जाते
नवरात्रीत गरबा आणि दांडिया खेळण्याची परंपरा शतकानुशतके चालत आलेली आहे. हे दोन्ही नृत्य माँ दुर्गाशी संबंधित आहेत. माँ दुर्गेच्या मूर्तीभोवती किंवा जिथे मातेची ज्योत प्रज्वलित केली जाते त्याभोवती गरबा केला जातो.
गरबा या शब्दाचा अर्थ असा आहे की तो आईच्या पोटातील मुलाचे जीवन प्रतिबिंबित करतो. गरबा सादर करताना, नर्तक एका वर्तुळात नृत्य करतात, जे जीवनाच्या चक्राकार चक्राचे प्रतीक आहे. दांडियाबद्दल सांगायचे तर, नृत्य माँ दुर्गा आणि महिषासुर यांच्यातील युद्धाचे चित्रण करते. दांडियातील रंगीबेरंगी काठी ही माँ दुर्गेची तलवार मानली जाते. या कारणास्तव दांडियाला तलवार नृत्य देखील म्हणतात.