Pitru Paksha 2023: पितृ पक्षात तर्पण, श्राद्ध विधी आणि पिंड दान हे आपल्या पूर्वजांच्या आत्म्याच्या शांतीसाठी आणि मोक्षासाठी केले जातात. हे काम दरवर्षी भाद्रपद महिन्याच्या शुक्ल पक्षाच्या पौर्णिमेपासून अश्विन महिन्याच्या कृष्ण पक्षातील अमावास्येपर्यंत करायचे ठरलेले आहे. परंतु तारखांच्या फरकामुळे हे दिवस वाढत-कमी होत राहतात. कधी पितृ पक्ष 15 दिवस, कधी 16 दिवस तर कधी 17 दिवसांचा असतो. 15 दिवसांचा पितृ पक्ष दर दुसऱ्या वर्षी येतो, तर 16 दिवसांचा पितृ पक्ष दर तिसऱ्या वर्षी येतो आणि 17 दिवसांचा पितृ पक्ष दर आठव्या वर्षी येतो.
वाढत्या दिवसांमुळे भाविकांना आपल्या कुटुंबातील सदस्यांना प्रार्थना करण्यासाठी एक किंवा दोन दिवस अधिक वेळ मिळतो, त्यामुळे ते त्यांच्या पितरांवर प्रसन्न होतात, त्यांचे आशीर्वाद प्राप्त करतात आणि त्यांच्या कुटुंबाला सुख-समृद्धी प्राप्त होते. त्यांच्या पूर्वजांचा आशीर्वाद त्यांच्यावर कायम आहे.
सागरच्या चक्रघाटावर तर्पण करणारे पंडित यशोवर्धन चौबे म्हणाले की, पितृपक्ष देव देब, ऋषी देब आणि पितृदेव यांच्यापासून मुक्त होण्याचा मार्ग मोकळा करतो. पूर्वेला 84 लाख देवता, उत्तरेला सप्त ऋषी, दक्षिणेतील यमाची 16 नावे वैतरणी पार करण्यासाठी भगवान विष्णूच्या घामातून निर्माण झालेल्या काळ्या तिळाच्या सहाय्याने आपल्या पूर्वजांना वंदन करतात.
यावर्षी पितृ पक्षाचे 16 दिवस आहेत
हे वर्ष विक्रम संवत 2080 असून या वर्षी अधिक महिने असल्याने पितृ पक्षाचे 16 दिवस आहेत. दर तिसर्‍या वर्षी अधिक मासामुळे पितृ पक्षाचे 16 दिवस असतात, तर समनुभवात पितृ पक्षाचे 15 दिवस असतात, दर दुसर्‍या वर्षी अधिक मासामुळे प्रत्येक आठव्या वर्षी पितृ पक्षाचे 17 दिवस असतात.