शिखांचे दहावे आणि शेवटचे शीख गुरु गोविंद सिंग जी यांची जयंती 9 जानेवारी रोजी आहे. गुरू गोविंद सिंग यांनी गुरु पद्धतीचा अंत केला आणि गुरू ग्रंथ साहिब यांना सर्वश्रेष्ठ गुरू म्हटले. एवढेच नाही तर त्यांनी खालसा पंथाची स्थापना करून 'वाहेगुरु जी का खालसा, वाहेगुरु जी की फतेह' असे खालसा भाषण दिले. त्यांच्या वाढदिवसानिमित्त प्रकाशपर्वाचे आयोजन करण्यात आले आहे. या विशेष आणि पवित्र प्रसंगी बहुतेक पर्यटकांसाठी आकर्षणाचे केंद्र बिहारची राजधानी गुरु गोविंद सिंग जी यांचे जन्मस्थान पाटणा येथे आहे. तख्त श्री पटना साहिब किंवा श्री हरमंदिर जी पटना साहिब हे पटना येथे स्थित आहे, जे शीखांच्या श्रद्धेशी संबंधित ऐतिहासिक तीर्थक्षेत्र आहे. गुरू गोविंद सिंग यांच्या जयंतीनिमित्त बिहारमधील पटना साहिब गुरुद्वारामध्ये मोठी गर्दी जमते. लोक येथे दर्शनासाठी आणि सेवेसाठी येतात. या गुरुद्वाराची स्वतःची खासियत आहे. आजही गुरु गोविंद सिंह यांच्याशी संबंधित पाच खास गोष्टी जतन करून ठेवल्या आहेत. गुरु गोविंद सिंह यांच्याशी संबंधित त्या पाच खास गोष्टींबद्दल जाणून घेऊया, जे आजही श्री पटनी साहिब गुरुद्वारामध्ये सुरक्षितपणे उपस्थित आहेत.
पटना साहिब गुरुद्वारा खास आहे
पंजाबच्या सुवर्ण मंदिरानंतर, बिहारमधील तख्त श्री पटना साहिब हे शीख धर्माच्या अनुयायांसाठी सर्वात पवित्र धार्मिक स्थळ आहे. पटना साहिबला विशेष महत्त्व आहे. येथे शिखांचे दहावे गुरू, गुरु गोविंद सिंग यांचा जन्म झाला. नंतर महाराजा रणजित सिंग यांनी या पवित्र जागेवर गुरुद्वारा बांधला.
या गुरुद्वारामध्ये गुरु गोविंद सिंग यांच्या पाच खास गोष्टी आहेत
पटना साहिब गुरुद्वाराची खास गोष्ट म्हणजे आजही येथे गुरु गोविंद सिंह यांच्याशी संबंधित अनेक अस्सल वस्तू ठेवण्यात आल्या आहेत. गुरु गोविंद सिंग यांनी जीवनाची पाच तत्त्वे दिली ज्यांना पंच ककार म्हणतात. यामध्ये शिखांसाठी पाच गोष्टी अनिवार्य असल्याचे सांगण्यात आले होते. केस, कडा, किरपाण, कंगवा आणि कच्छा या पाच गोष्टी आहेत.
गुरु गोविंद सिंग यांचे बालपण येथेच गेले
या सर्व गोष्टी बिहारच्या पटना साहिब गुरुद्वारामध्ये आहेत. असे मानले जाते की गुरू गोविंद सिंहजींनी स्वतः तेथे ठेवलेल्या या पाच गोष्टींचा वापर केला होता. त्यात गुरू गोविंद सिंग यांची छोटी किरपानही आहे. गुरु गोविंद सिंग हे नेहमी सोबत घेऊन जात असत. याशिवाय पाटणा साहिब गुरुद्वारामध्ये त्यांचे खडाऊ आणि कंगवा देखील ठेवण्यात आले आहेत. या पवित्र ठिकाणी एक विहीर देखील आहे, जी गुरु गोविंद सिंग यांच्या आई पाणी काढत असत.
शीख गुरुंशी संबंधित हे विशेष गुरुद्वारा पाटणा येथे आहे
तर जर तुम्ही गुरु गोविंद सिंग यांचे जन्मस्थान असलेल्या पटना साहिबच्या तख्त श्री हरिमंदिरला जात असाल तर तुम्ही पाटणा येथेच असलेल्या मुख्य गुरुद्वारांनाही भेट देऊ शकता. येथे गुरुद्वारा गायघाट येथे गुरू नानक देवजी शिखांच्या आधी मुक्कामी होते. यासोबतच नववे गुरु तेग बहादूरही आपल्या कुटुंबासह येथे वास्तव्यास होते. गुरू का बाग, सुनारटोली साहिबलाही भेट देता येते. या सर्व ठिकाणांना शीख धर्मीयांमध्ये विशेष महत्त्व आहे.