यावर्षी बुद्ध पौर्णिमा म्हणजेच बुद्ध जयंती सोमवार, 16 मे 2022 रोजी वैशाख पौर्णिमेला साजरी केली जाणार आहे. अशा परिस्थितीत गौतम बुद्धांनीच बौद्ध धर्माची स्थापना केली होती हे आपणा सर्वांना माहीत असेलच. असे म्हणतात की गौतम बुद्धांनी आपला पहिला उपदेश वाराणसीपासून 10 किमी ईशान्येस सारनाथ येथे दिला आणि येथूनच त्यांनी धर्माचे चक्र फिरवण्यास सुरुवात केली. आता आम्ही तुम्हाला बौद्ध धर्माच्या खास गोष्टी सांगत आहोत.
1. असे म्हटले जाते की ख्रिश्चन आणि इस्लामच्या आधी बौद्ध धर्माचा उगम झाला आणि वरील दोन धर्मांनंतर जगातील तिसरा सर्वात मोठा धर्म आहे.
2. तुम्हाला माहित असेल की या धर्माचे बहुतेक अनुयायी चीन, जपान, कोरिया, थायलंड, कंबोडिया, श्रीलंका, नेपाळ, भूतान आणि भारत इत्यादी देशांमध्ये राहतात.
3. पूर्वी हा धर्म ग्रीस, अफगाणिस्तान, पाकिस्तान, बांगलादेश आणि अरबस्तानच्या अनेक भागांत पसरला होता, परंतु ख्रिश्चन आणि इस्लामच्या प्रभावामुळे या धर्माला मानणारे लोक आता या भागात नगण्य आहेत.
4. असे मानले जाते की या धर्माचे मुख्यतः दोन पंथ आहेत, हीनयान आणि महायान. होय आणि हीनयान म्हणजे छोटी गाडी किंवा वाहन आणि महायान म्हणजे मोठी गाडी. हीनयानाला थेरवाद असेही म्हणतात. वज्रयान ही महायान अंतर्गत बौद्ध धर्माची तिसरी शाखा होती. झेन, ताओ, शिंटो इत्यादी अनेक बौद्ध पंथांचाही वरील दोन पंथांतर्गत विचार केला जातो.
5. बौद्ध धर्माची चार तीर्थक्षेत्रे आहेत - लुंबिनी, बोधगया, सारनाथ आणि कुशीनगर. लुंबिनी देवस्थान नेपाळमध्ये आहे. बोधगया भारतातील बिहारमध्ये आहे. सारनाथ हे भारतातील उत्तर प्रदेशातील काशीजवळ आहे. कुशीनगर हा उत्तर प्रदेशातील गोरखपूरजवळील जिल्हा आहे.