2022 कोरोना साथीच्या सद्यस्थिती लक्षात घेऊन केंद्रीय माध्यमिक शिक्षण मंडळाने (सीबीएसई) शैक्षणिक सत्रासाठीच्या परीक्षेच्या पॅटर्नमध्ये अनेक महत्त्वपूर्ण बदल केले आहेत.
सीबीएसईने सोमवारी (5 जुलै 2021) या संदर्भात सविस्तर अधिसूचना जारी केली आहे. सीबीएसईने आपल्या नोटीसमध्ये सांगितले आहे की सत्र -2022 मध्येही अंतर्गत निकालाच्या मदतीने बोर्डाचा निकाल तयार केला जाईल. एवढेच नव्हे तर विद्यार्थ्यांची त्रास कमी करण्यासाठी कोर्सचे दोन भागात विभाग करण्यात येणार आहे. पहिल्या 50% कोर्सची परीक्षा टर्म -1 च्या रूपात नोव्हेंबर ते डिसेंबर 2021 मध्ये घेण्यात येईल आणि दुसर्‍या 50% कोर्सची परीक्षा टर्म -2 परीक्षा / वार्षिक परीक्षेच्या स्वरूपात मार्च-एप्रिल 2022 घेण्यात येईल. यासह, सत्र 2022 साठी बनविलेल्या त्याच्या योजनेत अनेक महत्त्वपूर्ण बदल करण्यात आले आहेत. सीबीएसई दहावी, बारावीचे विद्यार्थी सीबीएसई वेबसाइट cbse.nic.in येथे जाऊन पूर्ण अधिसूचना तपासू शकतात. पुढील वर्षाच्या परीक्षेच्या पॅटर्नमध्ये सीबीएसईने केलेल्या बदलांची येथे 12 ठळक वैशिष्ट्ये-
सीबीएसई परीक्षा 2022 पॅटर्नमध्ये बदल, 12 महत्त्वाच्या गोष्टी -
1- 50 % अभ्यासक्रमासह दो टर्ममध्ये परीक्षा होणार आहेत.
2- मागील वर्षाप्रमाणे या सत्र 2021-22 चे अभ्यासक्रमही कमी होईल.
3- अंतर्गत मूल्यांकन, व्यावहारिक परीक्षा आणि प्रकल्पांचे काम अधिक विश्वासार्ह आणि वैध बनविण्यासाठी प्रयत्न केले जातील.
4- इयत्ता 9, 10 चे अंतर्गत मूल्यांकन तीन पीरिऑडिक टेस्ट, विद्यार्थ्यांचे ज्ञान आणि प्रकल्पांचे काम इत्यादींच्या आधारे केले जाईल.
5- वर्ग 11, 12 चे अंतर्गत मूल्यांकन टॉपिक/यूनिट टेस्ट, प्रॅक्टिकल व प्रोजेक्ट रिपोर्ट इत्यादींच्या आधारे केले जाईल.
6- शाळांना विद्यार्थ्यांचे प्रोफाइल तयार करावे लागतील ज्यात अंतर्गत मूल्यांकनचे पुरावे डिजिटल स्वरूपात असतील.
7- सीबीएसई पोर्टलवर अंतर्गत मूल्यांकन गुण अपलोड करण्यासाठी शाळांची पोर्टल सुविधा देण्यात येईल.
8- टर्म -1 परीक्षा 90 मिनिटांची असेल. या पेपरमध्ये एकाधिक चॉईस प्रश्न (एमसीक्यू) असतील.
9- टर्म- 2 परीक्षा दोन तासांच्या वार्षिक परीक्षेप्रमाणे मानली जाईल. मार्च-एप्रिलमध्ये ही परीक्षा घेण्यात येईल. परीक्षा न दिल्यास एमसीक्यू पेपरवर 90 मिनिटांची परीक्षा घेण्यात येईल.
10 - सीबीएसईच्या लेटेस्ट नोटिफिकेशननुसार नोव्हेंबर-डिसेंबर 2021 मधील टर्म -1 परीक्षेच्या वेळी, शाळा पूर्णपणे बंद असल्याचे परिस्थिती कायम राहिल्यास विद्यार्थ्यांना त्यांच्या घरातून ऑनलाइन / ऑफलाइन पद्धतीने एमसीक्यू आधारित टर्म 1 ची परीक्षा देता येईल. परंतु टर्म 2 परीक्षा शाळा किंवा परीक्षा केंद्रांमध्ये घेण्यात येईल.
11- जर टर्म-2 परीक्षेच्या वेळी अर्थात मार्च-एप्रिल 2022 मध्ये शाळा पूर्णपणे बंद पडलेली असेल तर निकाल केवळ टर्म -1 परीक्षेच्या आधारे तयार केला जाईल. या नियमात टर्म 1 च्या गुणांचे वेटेज वाढविले जाईल.
12- सीबीएसईने तिसर्‍या प्रकाराची स्थिती ज्यामध्ये टर्म 1 आणि टर्म 2 या दोन्ही मुदती दरम्यान शाळा उघडत नाहीत, त्यानंतर विद्यार्थ्यांना दोन्ही परीक्षा घरूनच द्याव्या लागतील. विशेषतः इयत्ता 10 व 12 विद्यार्थ्यांसाठी. अशा परिस्थितीत परिणाम इंटरनल असेसमेंट/प्रॅक्टिकल/प्रोजक्ट वर्क आणि टर्म 1 आणि 2 च्या थ्योरी मार्क्सच्या आधारे तयार केला जाईल.