दिवाळीच्या इतिहासाशी निगडित ही माहिती तुमच्यासाठी नवी असू शकते
सोमवार, 21 ऑक्टोबर 2024 (12:06 IST)
* राक्षसांना मारण्यासाठी मातेने महाकालीचे रूप धारण केले. राक्षसांना मारूनही जेव्हा महाकालीचा राग शांत झाला नाही तेव्हा भगवान शिव स्वतः तिच्या पाया पडले. भगवान शंकराच्या शरीराला स्पर्श केल्याने देवी महाकालीचा कोप संपला. याच्या स्मरणार्थ तिच्या शांतीरुपी लक्ष्मीची पूजा सुरू झाली. या रात्री काली तिची उग्र रूपात पूजा करण्याची परंपरा आहे.
* मुघल राजवटीचा शेवटचा सम्राट बहादूर शाह जफर याने दिवाळी हा सण म्हणून साजरा केला आणि यानिमित्त आयोजित कार्यक्रमात सहभाग घेतला.
* शाह आलम II च्या काळात, संपूर्ण राजवाडा दिव्यांनी सजविला गेला होता आणि लाल किल्ल्यावर आयोजित कार्यक्रमांमध्ये हिंदू आणि मुस्लिम दोघेही सहभागी होत असत.
* पंजाबमध्ये जन्मलेल्या स्वामी रामतीर्थ यांचा जन्म आणि मृत्यू दिवाळीच्याच दिवशी झाला. दिवाळीच्या दिवशी गंगेच्या तीरावर स्नान करताना ‘ओम’ म्हणत त्यांनी समाधी घेतली.
* महर्षी दयानंद यांचे दिवाळीच्या दिवशी अजमेरजवळ निधन झाले, ते भारतीय संस्कृतीचे महान लोकनेते बनले. त्यांनी आर्य समाजाची स्थापना केली.
* दीन-ए-इलाहीचा प्रवर्तक मुघल सम्राट अकबराच्या काळात दिवाळीच्या दिवशी दौलतखान्यासमोर 40 यार्ड उंच बांबूवर एक मोठा आकाशदिवा टांगण्यात आला होता. सम्राट जहांगीरनेही दिवाळी मोठ्या थाटामाटात साजरी केली.
* सम्राट विक्रमादित्यचा राज्याभिषेक दिवाळीच्या दिवशी झाला. त्यामुळे दिवे लावून आनंद साजरा करण्यात आला.
* इ.स.पूर्व चौथ्या शतकात लिहिलेल्या कौटिल्य अर्थशास्त्रानुसार कार्तिक अमावस्येला मंदिरे आणि घाटांवर (नदी किनारी) मोठ्या प्रमाणात दिवे लावले जात होते.