Narak Chaturdashi 2023: हिंदू कॅलेंडरनुसार, नरक चतुर्दशी हा सण आश्विन महिन्याच्या कृष्ण पक्षाच्या चतुर्दशीला साजरा केला जातो. नरक चतुर्दशीला छोटी दिवाळी, काली चौदस अशा अनेक नावांनी ओळखले जाते. नरक चतुर्दशीला यमराजाची विशेष पूजा केली जाते. हिंदू धर्मात नरकातून सुटण्यासाठी यम दीपकला विशेष महत्त्व दिले गेले आहे. असे मानले जाते की या दिवशी यमाची विशेष पूजा केल्याने जीवांना मोक्ष प्राप्त होतो. नरक चतुर्दशीच्या दिवशी यम दीपकशी संबंधित श्रद्धा आणि कथा जाणून घेऊया.
नरक चतुर्दशीचे महत्त्व
नरक चतुर्दशीला संध्याकाळची पूजा करण्याची परंपरा आहे. नरक चतुर्दशीला संध्याकाळी यमदीप प्रज्वलित केल्याने नरकातून मुक्ती मिळते. या दिवशी पाण्याजवळ किंवा नाल्याजवळ दिवा लावल्याने माणसाला नरक भोगावे लागत नाही, असे सांगितले जाते.
या दिवशी यमराजाची खरी भक्तिभावाने पूजा केल्यास नरकापासून मुक्ती मिळते. नरक चतुर्दशीला संध्याकाळी घरांमध्ये दिवे लावले जातात आणि यमराजाची पूजा केली जाते. यासोबतच अकाली मृत्यू टाळण्यासाठी आणि कुटुंबाचे रक्षण होण्यासाठी यमराजाकडे प्रार्थना केली जाते. नरक चतुर्दशी सण साजरा करण्यामागे एक पौराणिक कथा आहे.
नरक चतुर्दशीची कथा
पौराणिक कथेनुसार कार्तिक महिन्याच्या कृष्ण पक्षातील चतुर्दशी तिथीला श्रीकृष्णाने नरकासुर या राक्षसाचा वध केला होता. नरकासुराने 16 हजार मुलींना बंधक बनवले होते. तेव्हा भगवान श्रीकृष्णाने नरकासुर या राक्षसाचा वध करून सर्व मुलींना मुक्त केले.
यानंतर सर्व मुली शोक करू लागल्या की आता त्यांना पृथ्वीवर कोणीही स्वीकारणार नाही. तेव्हा भगवान श्रीकृष्णाने त्या 16 हजार मुलींना पत्नी म्हणून स्वीकारले. तेव्हापासून नरक चतुर्दशीला यमराजासह श्रीकृष्णाचीही पूजा केली जाते.