भूमिकाः जीवनात प्रगती करण्यासाठी आणि जीवन आनंदी ठेवण्यासाठी बर्‍याच गोष्टी आणि साधन आवश्यक आहेत. पण जेव्हा मैत्रीचे एक साधन प्राप्त होते, तेव्हा सर्व साधने आपोआप एकत्र होतात. खरा मित्र असणं ही सुदैवी बाब आहे. मित्र एक अशी व्यक्ती आहे जी एखाद्याला आवडते, ज्याबद्दल आदर वाटतो आणि जो वारंवार भेटण्याची इच्छा होते.
मैत्री ही अशी भावना आहे जी दोन मित्रांना अंतःकरणापासून जोडते. खरा मित्र निस्वार्थ असतो. जेव्हा त्याची गरज भासते तेव्हा तो नेहमीच मदत करतो. एक खरा मित्र नेहमी त्याच्या मित्राला योग्य गोष्टी करण्याचा सल्ला देतो. परंतु या जगात खरा मित्र मिळविणे फार कठीण आहे.
मैत्रीचा अर्थ: मैत्रीचा शाब्दिक अर्थ मित्र बनणे होय. मित्र असण्याचा अर्थ असा नाही की ते एकत्र राहतात, ते एकसारखं काम करतात. मैत्री म्हणजे जेव्हा एखादी व्यक्ती दुसर्‍या व्यक्तीचा हितचिंतक असते, म्हणजे एकमेकांच्या हिताची परस्पर इच्छा असणे आणि एकमेकांच्या आनंद, प्रगती आणि समृद्धीसाठी प्रयत्न करणे ही मैत्री होय.
मैत्री फक्त आनंदाच्या क्षणांचे सोबती नसून दु: खाच्या क्षणातही ढालीच्या रुपात समोर उभे राहणे आणि मित्राच्या संरक्षणासाठी सज्ज असणे. मैत्रीचे कोणतेही नियम नाहीत, म्हणून कोणाबरोबर मैत्री करावी याबद्दल निश्चित नियम असू शकत नाहीत.
मैत्री कोणत्याही अवस्थेत असू शकते, उदा. मुलाला मुलाबरोबर रहाणे आणि मैत्री करणे आवडते, तरुण तरुणांसोबत खुश असतात तर वृद्ध माणसं आपल्या वयाच्या लोकांसोबत मैत्री करण्यास प्राधान्य देतात. थोडक्यात असे म्हटले जाऊ शकते की एक मित्र म्हणजे तो सहचर असतो ज्याला आपण आपल्या सर्व रहस्ये, त्रास आणि सुखांसाठी साथीदार बनवितो. अनेकदा आपल्याहून भिन्न प्रवृत्ती आणि सवयी असणारे लोकं देखील आपल्या आकर्षित करता. मैत्री माणसाला एक चांगला मित्र होण्यासाठी, चांगले निष्ठावंत मित्र बनविण्यात आणि आपली मैत्री मजबूत ठेवण्यास मदत करते.
मैत्रीचे महत्त्व: मैत्री करणे खूप महत्वाचे आहे. जेव्हा जेव्हा एखादी व्यक्ती स्वत: ला दुसर्‍या व्यक्तीसोबत परिपूर्ण मानते, त्याच्याबरोबर असलेल्या त्रासांना स्वत: चे समजते तेव्हा त्याच्याबरोबर त्याचे दुःख वाटू शकते. जरी रक्ताचे नाते, जातीय संबंध नसले तरीही तरीही ते भावनिकरित्या त्याशी जोडलेले आहेत, हा मैत्रीचा अर्थ आहे.
समाजात मनुष्य: माणूस हा एक सामाजिक प्राणी आहे. सामाजिक प्राणी असल्याने तो एकटाच जगू शकत नाही. तो नेहमीच सभोवतालच्या लोकांशी संपर्क साधण्याचा प्रयत्न करतो. प्रत्येक माणसाच्या आयुष्यात बरेच लोक संपर्कात येतात आणि बरेच लोक सहकार्याचा आदानप्रदान देखील करतात. पण संपर्कात येणारा प्रत्येकाशी प्रेम असू शकत नाही. प्रेम फक्त अशाच लोकांवर येतं ज्यांचे समान विचार असतात. मैत्री मुख्यतः केवळ समान वयोगटातील, समान विचारांच्या, समान उद्योगांच्या लोकांशी असते.
मैत्री अनमोल आहे: मित्र बनवणे सोपे नाही. माणसामध्ये काही विशिष्ट वैशिष्ट्ये असणे आवश्यक आहे. माणसाने आपल्या मित्रावर विश्वास ठेवला पाहिजे. मित्राने नेहमीच त्याच्या मित्रामध्ये दोष शोधू नये. खरी मैत्री दोघांमध्ये एकसारखीच असली पाहिजे. मैत्रीचे मूल्य होऊ शकत नाही.
मित्र बनवणे ही एक कला आहे: मित्र बनविणे हे एक विज्ञान आहे, मैत्री राखणे देखील एक कला आहे. जेव्हा मित्र एकमेकांबद्दल दयाळूपणे आणि सहनशील नसतात तेव्हा मैत्री संपते. मैत्रीचा उद्देश सेवा घेण्यापेक्षा सेवा देणे असावी. मनुष्याने शक्य तितक्या त्याच्या मित्राला मदत करण्याचा प्रयत्न केला पाहिजे. एखाद्याला खरा आणि खोटा मित्र यांच्यातील फरक माहित असणे आवश्यक आहे. खोटा मित्र नेहमीच आपल्या स्वार्थासाठी मैत्री करतो पण अशी मैत्री जास्त काळ टिकत नाही. अशा खोट्या मित्रांपासून नेहमी सावध रहायला हवे.
खर्‍या मित्राची ओळख: मैत्री हे एक परस्पर विश्वास, आपुलकी आणि सामान्य हितसंबंधांवर आधारित एक संबंध आहे. खरा मित्र त्याच्यातील गुणांद्वारे ओळखला जातो. जो माणूस तुमच्यावर खर्‍या मनाने प्रेम करतो तो खर्‍या मित्राची पहिली ओळख आहे. खरा मित्र आपल्या मित्राशी काहीही लपवण्याचा प्रयत्न करत नाही.
खरा मित्र कधीच त्याच्या मित्रासमोर देखावा करत नाही किंवा खोटा बोलत नाही. खर्‍या मित्राचा विश्वास हा प्रेमाचा पाया असतो. खरा मित्र नेहमीच त्याच्या मित्राला नेहमीच वाईट आणि वाईट संगतीपासून दूर राहण्यासाठी प्रेरित करतो. खरा मित्र कधीही मैत्रीत फसवणूक करत नाही.
खरा मित्र मित्राच्या दु: खात दु: खी असतो आणि आनंदात आनंदी असतो. खरा मित्र त्याच्या मित्राच्या दु:खामध्ये नेहमीच त्याचे दुःख विसरतो. खरा मित्र त्याच्या मैत्रीच्या मार्गावर कोणत्याही प्रकारची जातिव्यवस्था येऊ देत नाही.
उपसंहार: मैत्री असं नातं आहे जी इतर कोणत्याही नात्याने तोलता येत नाही. इतर नात्यांमध्ये आपण सौजन्याने वागतो पण मैत्रीत आपण मुक्त मनाने आयुष्य जगतो. या कारणास्तव मित्राला अविभाज्य हृदय देखील म्हटले जाते.
लोकांची नेहमीच अशी इच्छा असते की त्यांची मैत्री आयुष्यभर टिकावी, आयुष्यात असा क्षण कधीही येऊ नये ज्यामुळे आपली मैत्री कमजोर होईल. मैत्रीमध्ये, मित्रासाठी नेहमीच उज्ज्वल भविष्याची इच्छा असते. मैत्री म्हणजे ती खजिना जिथून माणसाला कोणत्याही प्रकारच्या चांगल्या वस्तू मिळू शकतात.
या खजिन्यात केवळ सदगुण आढळतात. आयुष्यात मैत्री नेहमीच अनुभव घेतल्यानंतरच केली पाहिजे. मैत्री केवळ ओळखल्यामुळेच होत नाही, जेव्हा मैत्रीची हळूहळू परीक्षा घेतली जाते तेव्हाच मैत्रीचा भक्कम पाया मिळतो. जीवनात अनेक प्रकारची आवश्यकता असते आणि एक खरा मित्र त्यांना अनेक प्रकारे मदत करतो. खरा मित्र हा नेहमीच एक हितचिंतक असतो.