Hindu devi devta : कांतारा हा चित्रपट तुम्ही पाहिलाच असेल, ज्यामध्ये देव एका खास व्यक्तीच्या अंगात येतो जो लोकांच्या समस्या सोडवतो. देवतेच्या आगमनापूर्वी विविध धार्मिक विधी केले जातात. एक काळ असा होता की भारताच्या ग्रामीण भागात देवस्थान असायचे जिथे देवतांची उपस्थिती असायची. पण आता ते कमी होत आहे.
जैन धर्मग्रंथात असे म्हटले आहे की, सद्गुणी जीव भगवंताची प्राप्ती करतात. देवाधिदेव, सुदेव, कुदेव आणि अदेव असे मुख्यतः देवांचे चार प्रकार आहेत. पहिला वितरागी, सर्वज्ञ आणि हितोपदेशी, दुसरा उजव्या दृष्टीने परिपूर्ण, तिसरा असत्य दृष्टीचा देव आणि चौथा जो देव नसून त्याच्या शक्तींमुळे देव मानला गेला आहे.
आजही भारताच्या ग्रामीण भागात क्षेत्रपाल, खेतल, खंडोवा, भैरू, जाखू, खेडपती (हनुमानजी), ग्रामदेवता, लोकदेवता, देवनारायण, देव महाराज, नागदेव, वनस्पति देव, कुलदेव, कुलदेवी इत्यादींची पूजा केली जाते. यासोबतच सतीमाई, कालीमाई, सीतलामाई, वनदेवी, पार्वतादेवी, वंदुर्गा, ग्रामदेवी, चंडी इ. या देवतांना भाकरी आणि भेटवस्तू अर्पण केल्या जातात. काही ठिकाणी क्षेत्रपालांना पशुबळीही दिला जातो.
एकूण 424 देव-देवता आहेत: वेदानुसार 33 मुख्य देवता, 36 तुषीत, 10 विश्वदेव, 12 साध्यदेव, 64 आभास्वर, 49 मरुत, 220 महाराजिक अशा एकूण 424 देव-देवता आहेत. देवगण म्हणजे देवांचा आदेश, जे त्यांच्यासाठी काम करतात. गणांची संख्या जरी असीम असली तरी देवतांची संख्या 3 देवांशिवाय केवळ 33 आहे. याशिवाय मुख्य 10 अंगिरसदेव आणि 9 देवगणांची संख्याही सांगितली आहे. कुठेतरी महाराजिकांची संख्या 236 आणि 226 अशीही आढळते. सर्व देवी-देवतांची कार्ये भिन्न आहेत.
देवांचे स्थान : देव किंवा देवी अंगात येऊन लोकांचे प्रश्न सोडवतात असे मानणारे हजारो लोक भारतात सापडतील. हिंदू पौराणिक कथांमध्ये असे म्हटले जाते की हिमालयात सूक्ष्म-शरीर असलेल्या आत्म्यांचा सहवास आहे. त्यांचे केंद्र हिमालयाच्या खोऱ्यात उत्तराखंडमध्ये आहे. याला देवात्मा हिमालय म्हणतात. सूक्ष्म देहाचे आत्मे त्यांच्या सर्वोत्तम कर्मानुसार येथे प्रवेश करतात. पृथ्वीवर जेव्हा जेव्हा संकट येते तेव्हा ती सत्पुरुषांच्या मदतीसाठी पृथ्वीवर येते.
शरीरात आत्म्याचे येणे: याला भारतातील उपस्थिती किंवा स्थलांतराच्या आत्म्याचे येणे म्हणतात. ग्रामीण भागात डील करण्यासाठी येत आहे. नाग महाराज, भेरू महाराज किंवा काली माता विशिष्ट व्यक्तीच्या अंगात दिसल्याच्या कथा आपण ऐकत असतो. भारतात अशी अनेक ठिकाणे किंवा पदे आहेत, जिथे परमात्मा एखाद्या विशिष्ट व्यक्तीच्या शरीरात आमंत्रण देऊन अवतरतो आणि नंतर तो विशिष्ट स्थानावर किंवा सिंहासनावर बसून लोकांना त्यांचे भूतकाळ आणि भविष्य सांगतो आणि काही सूचना देखील देतो.
मात्र, यातील बहुतांश लोक बनावट असल्याचे सिद्ध झाले आहे. पण काही असे असतात की ज्यांच्याकडे भूतकाळ आणि भविष्य सांगून कोणत्याही व्यक्तीचे प्रश्न सोडवण्याची क्षमता असते. अशा लोकांमध्ये कोणत्याही व्यक्तीचे जीवन बदलण्याची क्षमता असते. अशा काही लोकांच्या ठिकाणी जत्राही भरवली जाते. जिथे तो देवळात बसतो आणि एखाद्या चमत्काराप्रमाणे लोकांचे दु:ख, वेदना दूर करतो.