दमोह : बुंदेलखंडच्या भूमीवर जन्मलेल्या क्रांतिकारक राष्ट्रसंत तरुणसागर जी महाराज यांनी कडव्या प्रवचनातून देश-विदेशातील जनतेला योग्य मार्ग दाखवला. तरुणसागरजी महाराज संत झाल्याची कथाही रंजक आहे. त्यांचा जन्म 26 जून 1967 रोजी मध्य प्रदेशातील दमोह जिल्ह्यातील तेंदुखेडा जिल्ह्यातील गहुंची गावात झाला. तरुण सागर जी महाराज यांचे बालपणीचे नाव पवन कुमार होते.
त्यांचे वडील प्रताप चंद जैन आणि आई शांती देवी, त्यांना 7 मुले आहेत. मोठा भाऊ ब्रतेश जैन, महेंद्र कुमार जैन आणि तिसरा क्रमांक पवन कुमार आणि सर्वात धाकटा कैलाश चंद जैन, कुसुम बाई, मायाबाई आणि बब्बी जैन या तीन बहिणी. मोठा भाऊ ब्रतेश जैन यांनी सांगितले की, पवन कुमारला लहानपणापासूनच अभ्यासात खूप रस होता, तो स्वभावाने खोडकर देखील होता. त्याला जिलेबी खायला खूप आवडायची.
पवनकुमार काळाबरोबर मोठा झाला. त्यांचे प्राथमिक शिक्षण इयत्ता पहिली ते पाचवीपर्यंतचे शासकीय प्राथमिक शाळा गहुंची येथे झाले. पुढील शिक्षणासाठी, त्याने गावापासून 2 किमी अंतरावर असलेल्या झालौन गावातील माध्यमिक शाळेत सहाव्या वर्गात प्रवेश घेतला.
याच्या 12 व्या वर्षी वैराग्य
ब्रतेश जैन यांनी सांगितले की, एक दिवस शाळा सुटल्यानंतर पवन कुमार जिलेबी खाऊन घरी परतत होता. दरम्यान झालौण गावात आचार्य श्री पुष्पदंत सागर जी महाराज यांचे प्रवचन चालू होते. मुनीश्रींनी आपल्या प्रवचनात सांगितले की, प्रत्येक मनुष्य देव बनू शकतो, हे ऐकून पवनकुमार जिलेबी खाताना हतबल झाले. झालौन गावातून पळत असताना त्यांनी आई शांती देवीजवळ जाऊन देव बनण्याची इच्छा व्यक्त केली. आईने खूप फटकारले, पवन कुमार राजी झाले नाहीत तेव्हा आई पवन कुमार यांच्यासोबत आचार्य श्री पुष्पदंत सागर जी महाराज यांच्याकडे पोहोचली. त्यानंतरही पवन कुमारने देव बनण्याची इच्छा स्वीकारली नाही, की त्यांनी वयाच्या अवघ्या 12व्या वर्षी संन्यास घेतला.
मुनीश्रींनी मध्य प्रदेशातील अकलतारा येथे दीक्षा घेतली
8 मार्च 1981 रोजी पवन कुमार यांनी घर सोडले आणि 18 जानेवारी 1982 रोजी मध्य प्रदेशातील अकलतारा येथे क्षुल्लक दीक्षा घेतली, जेव्हा पवन कुमार केवळ 15 वर्षांचे होते. 20 जुलै 1988 रोजी वयाच्या 21 व्या वर्षी बागीदौरा, राजस्थान येथे आचार्य प्रवर 108 श्रीपुष्पदंतसागर यांच्याकडून दिगंबरी दीक्षा घेतली. दीक्षा घेतल्यानंतर श्री पुष्पदंत जींनी त्यांचे नाव मुनी तरुण सागर ठेवले. वयाच्या 14 व्या वर्षी निवृत्त होऊन वयाच्या 21 व्या वर्षी दिगंबर मुनींनी दीक्षा घेतली आणि वयाच्या 37 व्या वर्षी 'गुरु मंत्र दीक्षा' देण्याची नवीन परंपरा सुरू केली. सध्या अकलतारा शहर छत्तीसगड राज्यात आहे.
संत यांनी 3 डझनहून अधिक पुस्तके लिहिली
26 जानेवारी 2003 रोजी मध्य प्रदेश सरकारने त्यांना दसरा मैदान, इंदूर येथे राष्ट्रीय संताचा दर्जा दिला. त्यांच्या कडव्या प्रवचनामुळे त्यांना 'क्रांतिकारक संत' असेही म्हणतात. मुनिश्री तरुणसागरजी महाराज यांनी केवळ पाचवीपर्यंतच शिक्षण घेतले. सहावीत शिकल्यानंतरच त्यांनी संन्यास घेतला. मुनिश्रींनी 3 डझनहून अधिक पुस्तके लिहिली आहेत, त्यापैकी कडवे प्रवचन नावाच्या पुस्तकाचे 9 भाग, 14 भाषांमध्ये प्रकाशित झाले आहेत आणि 7 लाख प्रतींची गिनीज वर्ल्ड रेकॉर्डमध्ये नोंद आहे.
मुनिश्रींची समाधी
दिल्लीतील राधेपुरी दिगंबर जैन मंदिरात 1 सप्टेंबर 2018 रोजी जैन ऋषी आणि क्रांतिकारी राष्ट्रीय संत तरुण सागर जी महाराज यांचे कावीळमुळे निधन झाले.