स्वामी समर्थ सप्तशती अध्याय चौथा

श्री गणेशाय नम: । ऊँ दत्त परब्रह्माय स्वाहा ॥

राहोनी अक्कलकोटात । असंख्य सिध्द निर्मित । ऐसा महिमा अद्‍भुत । श्री स्वामी समर्थांचा ॥१॥

असता स्वामी मोगलाईत । एका मुलासी  योग देत । आणि शिर्डीसी पाठवीत । योगसाधना करावया ॥२॥

तेची श्री साई समर्थ । म्हणूनी पाहा होती प्रसिध्द । श्री गुरु स्वामी समर्थ । ऐसा महिमा तयांचा ॥३॥

श्री स्वामी समर्थ । प्रज्ञापुरी राहो लागत । शिष्य आनंदनाथ । म्हणोनी होते तेथवरी ॥४॥

तयांसी म्हणती समर्थ । शिर्डीसी जावोनी पाहा म्हणत । गुप्त खुणा सांगत । योगमार्गींच्या तयालागी ॥५॥

शिर्डीसी जाती आनंदनाथ । प्रेमे साई त्यांसी भेटत । आपुल्या आसनी बैसवीत । करिती गोष्टी त्यांसवे ॥६॥

समर्थांचे सारे निरोप । साईंसी आनंदनाथ देत । आणि ग्रामस्थांसी सांगत । श्रोते तुम्ही अवधारा ॥७॥

श्री साईबाबा योगीपुरुष । देवाचे लेकरु असत । वसती तुमच्या गावात । भाग्य उदेले तुमचे हो ॥८॥

हा आहे हिरा प्रखर । तेजे दिपेल जगदांतर । तुम्ही सेवा सत्वर । ऐसे सांगती लोकांना ॥९॥

ऐसे ग्रामस्था सांगोन । आनंदनाथ करिती प्रयाण । ते साईबाबा भगवान । आज जाहले जगताचे ॥१०॥

ऐसे महासमर्थ । असती पहा स्वामी समर्थ । त्यांच्या लीला अद्‍भुत । कोणी कैशा वर्णाव्या ॥११॥

जगदोध्दारा कारण । केले सिध्द निर्माण । ऐसे अगाध महिमान । असे स्वामी समर्थांचे ॥१२॥

शेगावीचे गजानन । येती समर्थांसी शरण । योग शिकवा म्हणून । प्रार्थना करिती समर्थांची ॥१३॥

समर्थ म्हणती गणूप्रत । येथे गर्दी खूप असत । तू जाई देव मामलेदारांप्रत । शिकवील सारे तुजला तो ॥१४॥

ऐसे तया सांगती । काही योगक्रिया दाविती । आणि पाठवून देती । सटाण्यासी तेधवा ॥१५॥

देव मालेदार महासिध्द । गजानन आले तेथ । राहोनी त्यांच्य़ा सहवासात । शिकले योगसाधना ते ॥१६॥

तीन मास राहोनी तेथ । मग आले अक्कलकोटात । वंदूनी श्री स्वामी समर्थ । सेवा करीत राहिले ते ॥१७॥

स्वामी गजाननासी म्हणत । जावोनी राही शेगावात । नाव नाही गाव नसत । अवधूत होऊनी राही तू ॥१८॥

ते गजानन महाराज शेगावात । आज जाहले प्रसिध्द । स्वामी समर्थ लोकोध्दारार्थ । ऐसे निर्मिती सिध्द ते ॥१९॥

ऐसे स्वामी समर्थ । प्रज्ञापुरी होते राहत । अनेक सिध्द निर्मित । जगदोध्दारा कारणे ॥२०॥

श्रीकृष्ण सरस्वती सिध्द । कोल्हापुरी असती प्रसिध्द । गुरु त्यांचे स्वामी समर्थ । ऐका नवल ती कथा ॥२१॥

ते राहती कोल्हापुरात । परी अंतरी तळमळत । कैसा होईल मोक्ष प्राप्त । साफल्य होईल जन्माचे ॥२२॥

मंगळसुळीचा खंडोबा दैवत । ते त्यांचे कुलदैवत । त्याचे यात्रेसी जात । उपाशी राहती तेथे ते ॥२३॥

खंडोबा होऊनी प्रसन्न । त्यार्ते देई वरदान । म्हणे दत्तात्रेय भगवान । प्रज्ञापुरी पाहे तू ॥२४॥

त्यासी जाई शरण । ते करतील दया पूर्ण । श्री अवधूत निरंजन । होवोनिया राहसी तू ॥२५॥

असो श्रीकृष्ण सरस्वती । अक्कलकोटी येवोनी राहती । स्वामीकृपा करिती । सिध्दावस्था पावले ते ॥२६॥

ऐसे स्वामी समर्थ । राहती लीला करीत । जगदोध्दारार्थ श्री दत्त । प्रज्ञापुरी राहिला ॥२७॥

सय्यद नामे भक्त । येई स्वामी दर्शनार्थ । अक्कलकोटी येवोनी पुसत । ‘ अक्कलकोट स्वामी कहाँ है ’ ॥२८॥

क्रोधे स्वामी म्हणत । अक्कलकोटमे स्वामी असत । यहाँ क्या देखत । ऐसे म्हणती तयाला ॥२९॥

ऐसे म्हणता अकस्मात । समाधी त्यासी लागत । आठ तास समाधित । बुडोनिया राहे तो ॥३०॥

मैंदर्गीचा जमादार । अलिखान भक्त थोर । भेटविला त्यासी ईश्वर । सिध्द केले तयांना ॥३१॥

अनेक हिंदूंना सिध्द केले । पारशी ख्रिश्चनही आले । शरण स्वामी समर्थांना ॥३२॥

सिध्द निर्मिले अनेक । असंख्य निर्मिले साधक । अनेक  केले मुक्त । कृपाप्रसादे करोनिया ॥३३॥

वेंगुर्ल्याचे आनंदनाथ । मुंबईचे स्वामीसुत । पुण्याचे जंगलीनाथ । ऐसे शिष्य समर्थांचे ॥३४॥

काळ्बुवा नामे पुण्यात ।होते एक सिध्द राहत ।  वेडयासारखे वागत । मारिती दगड लोकांना ॥३५॥

काही समर्थ भक्त । जाती त्यांचे दर्शनार्थ । त्यांसी बैसवोनी समीपत । सांगती गोष्टी समर्थांच्या ॥३६॥

म्हणती श्री स्वामी समर्थ । ते दत्तप्रभू साक्षात । मी त्यांचा सेवक असत । ऐसे म्हणती भक्तांना ॥३७॥

त्यांनी मला केले सिध्द । आणि पाठविले पुण्यात । लोक उपद्रव टाळण्याप्रत । वेडा होऊनी राहिलो ॥३८॥

शंकर महाराज प्रसिध्द । समाधी असे पुण्यात । तेही समर्थांचे शिष्य । कथा त्यांची अवधारा ॥३९॥

शिकारीस जाती अरण्यात । एका पाडसा पाहत । गोळ्या त्यावरी झाडत । परी ते पळोनी जात असे ॥४०॥

त्यासी शोधीत । थोडे आणखी पुढे जात । एका शिळेवरी दिसत । स्वामी समर्थ बसलेले ॥४१॥

मांडीवरी पाडस असत । पाहूनी शंकर क्रोध येत । म्हणे शिकार मजप्रत । द्यावी म्हणूनी सांगतसे ॥४२॥

त्यासी म्हणती समर्थ । ‘ का मारिसी जीवांप्रत ’ । ‘ जरी तू नाही निर्मित ’ । ‘का मारिसी तयांना ’ ॥४३॥

शंकरासी क्रोध येत । झाडी गोळ्या बहुत । परी त्या आरपार जात । काही न होई समर्थांना ॥४४॥

पाहोनी हा चमत्कार । मनात भ्याला शंकर । हा नर नव्हे ईश्वर ।ऐसे म्हणे मनामाजी ॥४५॥

करी साष्टांग नमस्कार । म्हणे मी आपुला चाकर । आपण साक्षात ईश्वर । क्षमा करावी मजलागी ॥४६॥

हेची शंकर महाराज । म्हणूनी होती पुढे प्रसिध्द । एकशे चाळीस वय असत । समाधी घॆती तेव्हा ते ॥४७॥

ऐसा दत्त दिगंबर । लीलाविग्राही अवतार । त्यांच्या लीला समग्र । कोणी कैशा वर्णाव्या ॥४८॥

वामनबुवा दत्तभक्त । होते पुण्यामाजी राहत । अंतरी सदा तळमळत । सद्‍गुरु भेटी कारणे ॥४९॥

ऐसे असता तळमळत । एक तेजस्वी व्दिज येत । म्हणे ‘जा ’ अक्कलकोटात । दत्त तेथे राहिला ॥५०॥

ऐसे ब्राह्मण म्हणत । आणि तेथेची होई गुप्त । वामनबुवा चकित । होऊनी पाहा जातसे ॥५१॥

परी विश्वास न होत । कारण असे पंडित । बुध्दिवादी बहुत । विश्वास मनाचा होईना ॥५२॥

शेवटी करोनी मनोबळ । म्हणे पाहू एक वेळ । ब्राह्मणाच्या गुरुचे खेळ । जावोनी एकदा पाहावे ॥५३॥

ऐसा अविश्वास करोन । अक्कलकोटी येवोन । घेई समर्थ दर्शन । वामन पंडित तेधवा ॥५४॥

का रे चेष्टा केलीस । आमच्या ब्राह्मणावरी अविश्वास । ऐसे म्हणोनी वामनास । खूण दाविली स्वामींनी ॥५५॥

वामनबुवा नमस्कार करीत । म्हणे मी अज्ञानी असत । आज काल  समाजात । दत्त कोठे दिसेना ॥५६॥

कोण सत्या काय असत्य । हे न काही कळोन येत । गावोगावी अनेक सिध्द । दीक्षा देण्या बैसले ॥५७॥

म्हणौनी थोडी थट्टा केली । परी ती अंगासी आली । आपण दत्तात्रेय माऊली । क्षमा करावी म्हणत असे ॥५८॥

मज दीक्षा द्या म्हणत । स्वामी म्हणती तयाप्रत । राही सेवा करीत । ब्रह्मनिष्ठा होशील तू ॥५९॥

समर्थांची सेवा करीत । वामन काही दिवस राहत । तेथून मग गाणगापुरात । जाई सेवा करावया ॥६०॥

गाणगापुरी जावोन । केले गुरुचरित्र पारायण । सप्ताह होता पूर्ण । दृष्टांत होई तयालागी ॥६१॥

दत्तात्रेय भगवान । रात्री स्वप्नी येवोन । सांगती वामना लागोन । श्रोते तुम्ही अवधारा ॥६२॥

स्वप्नी सांगती श्री दत्त । मीच आहे अक्कलकोटात । स्वामी समर्थ रुपात । भक्तोध्दारा आलो मी ॥६३॥

ऐसा दृष्टांत होत । वामन अक्कलकोटासी येत । म्हणे श्री स्वामी समर्थ । साक्षात दत्त असती हो ॥६४॥

ऐसे लोकां सांगत । राहती सेवा करीत । ब्रह्मनिष्ठा वामनबुवा होत । समर्थकृपे करोनिया ॥६५॥

ऐसा महिमा अपार । तो लीलेचा सागर । त्यातील काही लहर। येथे आपण पाहतसो ॥६६॥

सरस्वती सोनार । समर्थांचा कृपाकर । लाभता जाहली सत्वर । परहंस योगिनी ती ॥६७॥

स्वामी होता क्रोधित । सरस्वतीसी आणिती भक्त । स्वामी शांत त्वरित । तीसी पाहता होती ते ॥६८॥

नाना रेखी पंडित । त्रिकालज्ञानी असत । ते म्हणती स्वामी समर्थ । सहस्र वर्षांचे असती हो ॥६९॥

शके दहाशे एकाहत्तर । स्वामींचे जन्म संवत्सर । ऐसा अगाध अपार । महिमा स्वामी समर्थांचा ॥७०॥

॥ अध्याय चौथा ॥  ॥ ओवी संख्या ७०॥