संपूर्ण देश नुकताच सणासुदीपासून वर्किंग मोडवर आला आहे. अनेक ठिकाणी छठामुळे सणासुदीचा हंगाम सुरूच आहे. देशभरातील लोकांनी अलीकडेच मोठ्या थाटामाटात दिवाळी साजरी केली. पण तुम्हाला माहीत आहे का की दिवाळी वर्षातून एकदाच येत नाही. संपूर्ण देशात वाराणसी हे एकमेव ठिकाण आहे, जिथे दीपावली एकदा नव्हे तर दोनदा साजरी केली जाते . यातील एक दिवाळी मानवाशी संबंधित आहे, तर दुसरी दिवाळी देवतांची आहे, ज्याला लोक देव दीपावली या नावाने ओळखतात.
सर्व देवी-देवता पृथ्वीवर येतात
कार्तिक महिन्यानंतर कार्तिक पौर्णिमेला हा दिव्यांचा महान उत्सव साजरा केला जातो. यावर्षी हा पवित्र सण 19 नोव्हेंबर 2021 रोजी साजरा केला जाणार आहे. देव दिवाळी (Dev Diwali) दोन्ही दिवस जेव्हा वाराणसी गंगा घाटावर लाखो दिवे जळतात तेव्हा असे वाटते की आकाशातून पृथ्वीवरील सर्व देव अवतरले आहेत.
देवतांच्या स्वागतासाठी काशीची सजावट करण्यात आली आहे
काशीत अवतरणारा देव दीपावली या उत्सवाची तयारी अंतिम टप्प्यात आली आहे. आता फक्त १२ दिवस उरले आहेत जेव्हा ८४ गंगा घाट एकाच वेळी दिव्यांच्या प्रकाशाने उजळून निघतील. दीपप्रज्वलनापूर्वी काशीतील पर्यटन उद्योगाशी संबंधित व्यावसायिकांचे चेहरे फुलले आहेत. वास्तविक देव दीपावलीच्या निमित्ताने हॉटेल्सचे बुकिंग पूर्ण झाले आहे. त्याचबरोबर तीन तासांसाठी अडीच ते तीन लाख रुपयांत बजेटचे बुकिंग होत आहे.
अशा प्रकारे देव दीपावली साजरी केली जाते
देव दीपावलीच्या दिवशी नदीकाठी दिवे लावण्याचे महत्त्व आहे. यामुळेच या दिवशी वाराणसीचे सर्व घाट दिव्यांनी उजळलेले दिसतात, हे पाहण्यासाठी दरवर्षी देश-विदेशातून लोक वाराणसीला पोहोचतात. देव दीपावलीचे भव्य दृश्य पाहण्यासाठी आणि ते त्यांच्या कॅमेऱ्यात कैद करण्यासाठी लोक काही महिने आधीच हॉटेल आणि बोटी बुक करतात. प्रकाशात भिजलेले गंगेचे घाट पाहून प्रत्येक माणूस त्यात हरवून जातो आणि गंगेच्या शीतलतेत आणि पवित्रतेत डुंबून जावेसे वाटते.
असे या दिवसाचे महत्त्व आहे
पौराणिक कथेनुसार, या दिवशी भगवान शिवाने त्रिपुरासुराचा वध केला, म्हणून या दिवशी त्रिपुरारी पौर्णिमा असेही म्हटले जाते. यानिमित्ताने बाबा विश्वनाथांच्या नगरीत दिवाळी मोठ्या थाटामाटात साजरी केली जाते. याशिवाय भगवान विष्णूने कार्तिक पौर्णिमेला मत्स्यावतारही घेतला होता, अशी मान्यता आहे. शीख गुरु नानक देवजी यांचा जन्मही याच दिवशी झाला होता. म्हणूनच या दिवसाला नानक पौर्णिमा असेही म्हणतात. यासोबतच देव दीपावलीच्या दिवशी तुळशीजी आणि भगवान शालिग्राम यांची विशेष पूजा केली जाते.
काशीत अशी सुरुवात झाली
असे मानले जाते की वाराणसीमध्ये अशा प्रकारे देव दीपावली साजरी करण्याची सुरुवात 1986 मध्ये तत्कालीन काशी राजा डॉ. विभूती नारायण सिंह यांच्या माध्यमातून झाली होती. यानंतर हळूहळू तो महामहोत्सव म्हणून प्रसिद्ध झाला.